فهرست مطالب
تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
درد شانه بسیار شایع است و به عنوان یکی از پرحرکت‌ترین مفاصل بدن، شانه به طور مداوم در معرض خطر آسیب‌ها و فرسایش قرار دارد. این درد ممکن است به بازو نیز تابانده شود و علائم درگیری بازو میتوانند تأثیرگذاری خود را در مفصل شانه نشان دهند. در ادامه، به اصلی‌ترین علل احتمالی بروز مشکلات شانه و بازو اشاره میشود.
به طور کلی مشکلات مربوط به روتاتور کاف اصلی‌ترین علت درد شانه هستند ولی برخی از دلایل درد شانه راست میتواند مربوط به دیگر ارگانها باشد.
در این مقاله به علائم، دلایل و درمان‌های درد شانه می‌پردازیم. توجه کنید که مراجعه به یک پزشک ماهر و باتجربه برای درمان درد شانه و مدیریت عوارض آن ضروری خواهد بود. این کار خطرات و عوارض جانبی درمان را کاهش داده و دوره‌ی نقاهت شما را کوتاه‌تر میکند.
علل درد شانه
مشکلات متعددی میتوانند باعث درد شانه و بازوی شما شوند:
بیماری‌های روتاتور کاف
روتاتور کاف گروهی از عضلات و تاندون‌هاست که استخوان بازو (هومروس) را در مفصل شانه نگه می‌دارد. ممکن است در اثر ضربه یا بیماری، بافت های روتاتور کاف آسیب دیده و مشکلات زیر در آن‌ها ایجاد شود:
- تاندونیت: که در طی آن تاندون‌های روتاتور کاف ملتهب می‌شوند.
- بورسیت: که در طی آن بورس‌ها (کیسه‌های پر از مایع که به حرکت آزادانه‌ی روتاتور کاف کمک می‌کنند) ملتهب می‌شوند.
- گیرافتادگی مفصل: که در طی آن بخشی از استخوان کتف به نام استخوان اخرمی بر روی بافت های روتاتور کاف کشیده شده و درد و تورم ایجاد میکند.
پارگی روتاتور کاف
پارگی تاندون‌های روتاتور کاف میتواند جزئی یا کامل باشد. این پارگی‌ها معمولاً در اثر ضربه ایجاد شده ولی ممکن است علت فرسایشی نیز داشته باشند.
در رفتگی شانه
در رفتگی شانه زمانی اتفاق می افتد که استخوان بازو از محل خود در مفصل شانه خارج شود. این مشکل معمولاً در اثر آسیب‌های ورزشی، تصادفات رانندگی و زمین خوردن ایجاد میشود.
شکستگی ترقوه
استخوان ترقوه رابط بین مفصل شانه و جناغ سینه است. بسیاری از شکستگی‌های این استخوان در اثر زمین خوردن و تصادفات رانندگی اتفاق می افتند.
شکستگی بازو
شکستگی‌های بازو معمولاً نزدیک به شانه و یا در وسط استخوان هومروس ایجاد می‌شوند. همانند شکستگی‌های ترقوه، این شکستگی‌ها نیز بیشتر در اثر زمین خوردن یا تصادفات رانندگی ایجاد می‌شوند.
شانهی منجمد
این عارضه باعث خشکی و درد شانه شده و علت آن به درستی مشخص نیست. یخ زدگی شانه معمولاً با گذشت زمان بهبود پیدا میکند.
تاندونیت کلسیفیه
در طی این عارضه تجمعات کلسیم بر روی روتاتور کاف ایجاد شده و علائمی شبیه به یخ زدگی شانه ایجاد می‌کنند.
پیچ خوردگی شانه
این عارضه زمانی ایجاد میشود که رباط‌های شانه کشیده شده یا پاره شوند. این مشکل ممکن است در هر یک از رباط‌های این مفصل ایجاد شود. پیچ خوردگی‌ها معمولاً در اثر آسیب‌های ورزشی، زمین خوردن و تصادفات رانندگی ایجاد می‌شوند.
جدا شدن شانه
این عارضه در اثر آسیب به رباط‌های نگه دارنده‌ی مفصل شانه ایجاد شده و ممکن است در طی آن رباط‌ها کشیده شده و یا کاملاً پاره شده باشند.
استئوآرتریت شانه
استئوآرتریت در اثر فرسایش مفصل ایجاد میشود. آرتروز شانه نسبت به زانو و لگن شیوع کمتری داشته ولی میتواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
آرتریت روماتوئید شانه
آرتریت روماتوئید عارضه‌ای است که در اثر آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله میکند. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است تا ۱.۵ سال پس از شروع عارضه دچار محدودیت شدید عملکرد شانه شوند.
رادیکولوپاتی گردن
در طی این عارضه اعصاب گردنی در زمان خروج از ستون فقرات تحت فشار قرار می‌گیرند. این عارضه ممکن است در اثر فرسایش طبیعی، فتق دیسک یا خارهای استخوانی ایجاد شوند.
نوریت براکیال
این عارضه زمانی اتفاق می افتد که عصب براکیال که عصب دهی شانه و بازو را به عهده دارد ملتهب شود. علت این عارضه شناخته شده نیست. حدوداً ۶۰ درصد موارد نوریت براکیال دست غالب فرد را درگیر می‌کنند.
آسیب به شبکه‌ی براکیال
شبکه‌ی براکیال گروهی از اعصاب بوده که حرکات بازو و دست را کنترل می‌کنند. آسیب به این اعصاب میتواند عملکرد دست را مختل کند. ازجمله علل شایع این عارضه می‌توان به زمین خوردن و تصادفات رانندگی اشاره کرد.
سندرم توراسیک اوتلت (TOS)
TOS در واقع گروهی از عارضه‌هاست که در اثر فشار بر روی اعصاب و عروق خونی اطراف ترقوه ایجاد می‌شوند. این عارضه ممکن است در اثر ضربه یا فعالیت‌های تکراری ایجاد شود.
درد در نقاط مختلف شانه
حال که در مورد علل بروز درد شانه گفتگو کردیم، نگاه نزدیک‌تری به نحوه‌ی احساس این درد خواهیم داشت.
درد بالای بازو و شانه
عارضه‌های مختلفی میتوانند باعث ایجاد درد در شانه و قسمت بالای بازو شوند ازجمله:
- بیماری‌های روتاتور کاف: در ابتدا معمولاً درد این عارضه در جلوی شانه احساس میشود.
- پارگی روتاتور کاف: درد ناشی از این پارگی‌ها در نزدیکی شانه احساس میشود.
- در رفتگی شانه: درد ناشی از در رفتگی شانه به طور حاد در نزدیک شانه احساس میشود.
- شکستگی ترقوه: درد ناشی از این عارضه در نزدیکی شانه احساس خواهد شد به خصوص به هنگام حرکت دادن بازو.
- شانه منجمد: این درد معمولاً به صورت تدریجی ایجاد شده و حالتی عمیق و مبهم خواهد داشت.
- تاندونیت کلسیفیه: درد ناشی از این عارضه میتواند شدید و ناگهانی باشد و معمولاً به هنگام صبح ایجاد میشود.
- پیچ خوردگی شانه: درد ناشی از این عارضه نه تنها در خود شانه بلکه در بالای بازو و استخوان ترقوه نیز احساس خواهد شد.
- جدا شدگی شانه: درد ناشی از این عارضه در اطراف شانه و بالای بازو احساس میشود.
- استئوآرتریت و روماتوئید آرتریت شانه: افراد مبتلا به آرتروز شانه معمولاً درد عمیقی را در شانه و بالای بازو احساس می‌کنند.
- نوریت براکیال: درد ناشی از نوریت براکیال معمولاً شدید بوده و در شانه و بالای بازو احساس میشود.
- آسیب به شبکه براکیال: درد ناشی از آسیب به شبکه‌ی براکیال در داخل شانه و بالای بازو احساس شده و میتواند ماندگاری بالایی داشته باشد.
درد بین شانه و آرنج
در برخی از عارضه‌ها درد در ناحیه‌ی شانه احساس شده و تا آرنج کشیده میشود ازجمله:
- بیماری‌های روتاتور کاف: درد میتواند از شانه به کنار بازو منتشر شود.
- پارگی روتاتور کاف: درد ناشی از پارگی میتواند از شانه تا آرنج منتشر شود.
- دررفتگی شانه: درد ناشی از این عارضه میتواند به بازو منتشر شود.
- شکستگی بازو: درد ناشی از این عارضه ممکن است به صورت موضعی در اطراف شانه و در کل بازو احساس شود.
- یخ زدگی شانه: درد ناشی از شانهی منجمد میتواند به جلوی بازو منتشر شود.
- تاندونیت کلسیفیه: همانند شانهی منجمد، درد این عارضه نیز میتواند به جلوی بازو کشیده شود.
درد از شانه تا کف دست
بسیاری از دردهای شانه به صورت موضعی بوده و یا تا بازو منتشر می‌شوند ولی در برخی از عارضه‌ها ممکن است درد تا کف دست نیز انتشار پیدا کند ازجمله:
- رادیکولوپاتی گردنی: این عارضه میتواند درد شدیدی از گردن تا کف دست ایجاد کند.
- سندرم توراسیک اوتلت: درد ناشی از TOS میتواند از شانه تا انگشتان درد کشیده شود.
- آسیب به شبکه‌ی براکیال: همانطور که قبلاً گفته شد این آسیب میتواند بازو و کف دست را درگیر کند.
درد همراه با بی حسی
درد همراه با بی حسی معمولاً در اثر عارضه‌های عصبی ایجاد میشود ازجمله:
- دررفتگی شانه: این عارضه میتواند باعث کشیدگی برخی از اعصاب شده و بی حسی ایجاد کند.
- شکستگی بازو: شکستگی بازو میتواند آسیب عصبی و بی حسی ایجاد کند.
- رادیکولوپاتی گردنی: این عارضه معمولاً حسی شبیه به خواب رفتن اندام ایجاد میکند که در کف و انگشتان دست احساس میشود.
- نوریت براکیال: التهاب اعصاب ناشی از نوریت براکیال معمولاً با بی حسی شانه و بازو همراه است.
- آسیب به شبکه‌ی براکیال: این آسیب‌ها میتوانند باعث بی حسی و حتی فلج شانه و بازو شوند.
- سندرم توراسیک اوتلت: این عارضه میتواند منجر به بی حسی و سوزن سوزن شدن بازو و دست شود.
درد سوزاننده
عارضه‌هایی وجود دارند که باعث احساس سوزش می‌شوند. سوزش نیز همانند بی حسی در اثر درگیری اعصاب ایجاد میشود. عارضه‌هایی که میتوانند این نوع از درد را ایجاد کنند عبارتند از:
- رادیکولوپاتی گردنی
- نوریت براکیال
- آسیب شبکه‌ی براکیال
- سندرم توراسیک اوتلت
علائم مربوط به درد شانه
علاوه بر درد ممکن است شاهد علائم زیر نیز باشید:
- ایجاد درد به هنگام:
- حرکت دادن دست
- خوابیدن بر روی دست آسیب دیده
- بالا بردن دست
- تورم
- خشکی
- کبودی
- حساسیت نسبت به لمس
- کاهش دامنه حرکتی
- مشکل در انجام فعالیت‌های روزانه مثل لباس پوشیدن، حمام کردن و آشپزی
- احساس ضعف در شانه و بازو
- احساس سوزن سوزن شدن دست و انگشت‌ها
- احساس تق تق کردن شانه به هنگام حرکت آن
- بدشکلی واضح
درمان درد شانه
در ادامه به روش‌های درمان شانه درد اشاره می‌کنیم.
درمان خانگی
اگر درد شما متوسط تا خفیف باشد می‌توانید قبل از مراجعه به پزشک اقدامات زیر را در خانه انجام دهید.
استفاده از تکنیک RICE
استفاده از این تکنیک در زمان کوتاه پس از آسیب میتواند علائم را تسکین دهد:
- استراحت: از انجام فعالیت بیشتر خودداری کنید.
- یخ: چند بار در روز به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یک کمپرس سرد بر روی محل آسیب قرار دهید.
- فشار: یک باند فشاری در محل آسیب ببندید تا تورم کاهش یابد.
- بالا نگه داشتن: سعی کنید شانهی خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
استفاده از داروهای بدون نسخه
داروهای مختلفی ازجمله استامینوفن و ایبوپروفن میتوانند به تسکین علائم شما کمک کنند.
تمرینات کششی ملایم
تمرینات کششی ملایم و منظم میتوانند انعطاف و دامنه‌ی حرکتی شما را تقویت کنند. در ادامه به تعدادی از این تمرینات اشاره خواهیم کرد.
حفظ حالت مناسب بدن
حالت نامناسب بدن میتواند باعث فشار بر روی بافت های شانه و بازو شود.
بی حرکت کردن
در برخی از حالات، ایجاد حرکت محدود در شانه میتواند به بهبود وضعیت کمک کند. این اقدام معمولاً با استفاده از بریس، اسلینگ یا گچ انجام میشود و مدت زمان مورد نیاز برای این تدابیر توسط پزشک تعیین میشود.
تزریق کورتیکواستروئید
این دارو به منظور کاهش التهاب توسط پزشک به محل آسیب تزریق میشود.
داروهای تجویزی
برای تسکین درد شدید، ممکن است از داروهای نیازمند نسخه استفاده شود. استفاده از کورتیکواستروئیدهای خوراکی میتواند به کاهش التهاب کمک کرده و در صورت ابتلا به آرتریت روماتوئید، احتمالاً داروهای اصلاح کننده‌ی بیماری برای شما تجویز خواهد شد.
فیزیوتراپی
پزشک میتواند لیستی از تمرینات مفید برای افزایش قدرت، انعطاف و دامنه حرکتی را به شما پیشنهاد دهد. در برخی موارد نیز به شما توصیه میشود که به فیزیوتراپی مراجعه کنید.
عمل جراحی
در صورت کارآمد نبودن دیگر روش‌های درمانی و یا شدید بودن آسیب می‌توان از عمل جراحی استفاده کرد. جراحی انجام شده به علت ایجاد عارضه بستگی خواهد داشت.
ورزش درمانی
تمرینات ورزشی میتوانند به کاهش درد و افزایش انعطاف پذیری کمک کنند. در واقع، ورزش درمانی میتواند به اندازه‌ی تزریق کورتیکواستروئید یا جراحی دکمپرشن مؤثر واقع شود.
در ادامه به سه تمرین اشاره می‌کنیم که می‌توانید با استفاده از آن‌ها درد شانه را تسکین داده و یا از بروز آن جلوگیری کنید. می‌توانید این تمرین‌ها را به حالت ایستاده یا خوابیده انجام دهید.
در زمان انجام این تمرینات همیشه حالت مناسب بدن خود را حفظ کرده و تمرینات را بیش از توان خود ادامه ندهید. اگر در مورد این تمرینات نگرانی یا سوالی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
کشش بازو
در این تمرین در پشت بازوی خود احساس کشیدگی خواهید کرد. برای انجام این تمرین:
- به آرامی دست خود را از روی قفسهی سینه به طرف مقابل بکشید.
- از دست دیگر خود برای نگه داشتن دست کشیده استفاده کنید.
- این حالت را ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
- ۳۰ ثانیه استراحت کنید.
- این تمرین را ۳ مرتبه تکرار کنید.
کشش عضله‌ی سه سر
کشش ناشی از این تمرین در پشت بازو (عضله‌ی سه سر) و شانه احساس خواهد شد. برای انجام این تمرین:
- دست راست خود را بر روی شانهی راست قرار دهید.
- آرنج دست راست خود را با دست چپ بگیرید.
- به آرامی آرنج راست خود را به طرف بالا ببرید تا جایی که احساس کشیدگی کنید.
- این حالت را ۱۰ تا ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
- ۳۰ ثانیه استراحت کنید.
- این تمرین را ۱ تا ۳ مرتبه تکرار کنید.
کشش سینه
زمانی که این تمرین را انجام می‌دهید در سینه، شانه‌ها و بازوی خود (عضله‌ی دو سر) احساس کشیدگی خواهید کرد. برای انجام این تمرین:
- به آرامی دست‌ها را در پشت خود قفل کنید به شکلی که کف دست‌ها به سمت بدن شما قرار بگیرند.
- به آرامی دستان خود را بالا ببرید تا جایی که احساس کشیدگی کنید.
- این حالت را ۱۰ تا ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
- به آرامی دست‌های خود را پایین بیاورید.
- ۳۰ ثانیه استراحت کنید.
- این تمرین را ۱ تا ۳ مرتبه تکرار کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت موارد زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- درد شما بهتر نشده و یا تشدید شده است
- دامنه حرکتی کاهش یافته است
- درد شما با علائم پیشرونده مثل قرمزی یا تورم همراه است
- درد شما با بی حسی، ضغف یا سوزن سوزن شدن اندام همراه است
در صورت وارد شدن ضربه به شانه و مشاهده‌ی علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مشاهده‌ی هرگونه بدشکلی و یا حس کردن آن در زیر پوست
- ایجاد درد شدید، تورم و خونریزی
- شنیده شدن صدای پاپ یا صدای شکستگی
خلاصه
بسیاری از عوامل میتوانند به درد شانه و بازو منجر شوند. این درد ممکن است در نقاط مختلف احساس شده و گاهی با علائمی همچون بی حسی همراه باشد. مشکلات مرتبط با روتاتور کاف، از جمله تاندونیت و بورسیت، به عنوان شایع‌ترین علت‌ها به درد شانه اشاره دارند. دریافت شکستگی، وجود آرتروز، و یا رادیکولوپاتی گردنی نیز از دیگر دلایل ممکن هستند. اگر درد شما ملایم یا متوسط است، می‌توانید با استفاده از درمان‌های خانگی اعم از تکنیک RICE، تمرینات کششی، و مصرف داروهای بدون نسخه به منظور تسکین علائم خود اقدام کنید. در صورت عدم تأثیربخشی این روش‌ها یا ظهور علائم نگران‌کننده مانند بی حسی در اندام و افزایش تورم، توصیه میشود به پزشک مراجعه نمایید.
سؤالات متداول
چه زمانی باید نگران درد شانه باشم؟
در صورت ایجاد درد بی دلیل شانه به همراه موارد زیر حتماً با ۱۱۵ تماس بگیرید: ناراحتی یا درد قفسه سینه که ممکن است به شکل فشار، سوزش، تنگی یا تیر کشیدن احساس شود، انتشار درد به یک یا دو طرف فک و تنگی نفس.
آیا درد شانهی راست میتواند به قلب مربوط باشد؟
در حالی که درد قلبی ممکن است به شانه، بازو، گردن، فک یا کمر منتشر شود افراد معمولاً این درد را با سوء هاضمه اشتباه می‌گیرند که خطرناک خواهد بود. از آن جایی که علائم حمله‌ی قلبی در خانم‌ها برجسته نیست در بسیاری از موارد حمله‌ی قلبی در خانم‌ها تشخیص داده نمی‌شود.
چه ارگانهایی میتوانند باعث درد شانهی راست شوند؟
التهاب و تورم کیسهی صفرا میتواند عصب فرنیک را درگیر کند. عصب فرنیک از شکم و قفسهی سینه عبور کرده و وارد گردن میشود. خوردن غذاهای چرب میتواند باعث فشار بر روی عصب و ایجاد درد راجعه در کتف راست شود.
آیا اضطراب باعث درد شانهی راست میشود؟
گرفتگی و خشکی شانهی راست میتواند نشانهی شایعی از اضطراب و استرس باشد. این امر واکنش طبیعی بدن در اثر ستیز و گریز بوده بدن بدین ترتیب خود را در برابر تهدیدهای فیزیکی آماده میکند. خوشبختانه درد شانه در اثر استرس پاسخ خوبی نسبت به تمرینات کششی، یوگا و دیگر تکنیک‌های آرامش بخشی خواهد داشت.
چگونه می‌توانم خطرناک بودن درد شانه را تشخیص دهم؟
در موارد زیری فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- درد بازو، شانه یا کمر که به طور ناگهانی شروع شده، بسیار شدید بوده و یا با فشار بر روی قفسه سینه همراه باشد (این علائم میتوانند نشانه‌ای از حمله‌ی قلبی باشند)
- دیده شدن موارد غیرطبیعی و یا بیرون زدن استخوان از پوست به همراه خونریزی و یا آسیب‌های دیگر.
آیا مشکلات کبدی میتوانند باعث درد شانهی راست شوند؟
در صورت خونریزی کبد احتمالاً شاهد درد شکم و شانهی راست خواهید بود. همچنین ممکن است در اثر خونریزی دچار علائم شوک شوید.
