تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
زانو درد بیماری است که ممکن است حداقل ۱ بار در طول زندگی هر فردی را درگیر خود کند. اما جالب است بدانیم که علائم و میزان درد زانو در هر فردی متفاوت است. اگر در شرایطی مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها، ایستادن و یا زانو زدن درد زانو بدتر شود احتمالا درد زانو مکانیکی می‌باشد. ۵ مورد از شایع‌ترین علت‌های درد زانو عبارتند از: تروما، عفونت، سوخت‌وساز یا متابولیک، تخریب و اختلالات بافت همبند.خوشبختانه اغلب دردها و بیماری‌های زانو از طریق فیزیوتراپی، مصرف دارو و یا حرکات ورزشی مناسب قابل درمان هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۹۱۲۸۴۴۴۹۹۰ یا ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۲ یا ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۱ تماس حاصل فرمایید.
علل زانو درد
گاهی اوقات بیمار نمی‌داند که چه عاملی موجب درد زانوی او شده است. در این قسمت به معرفی شایع‌ترین عواملی که موجب زانو درد می‌شوند می‌پردازیم:
بورسیت
بورسیت یا التهاب کیسه زلالی یکی از علت‌های درد در زانو شناخته شده است. بورسا به کیسه کوچک حاوی مایع زلال اتلاق می‌شود که در زیر پوست و بالای مفصل قرار دارد. نقش این کیسه در حقیقت تسهیل حرکات مفاصل روی یکدیگر و جلوگیری از اصطکاک بین سطوح آنها است.
استفاده بیش از حد از زانوها، افتادن، خم‌شدن یا زانو زدن مکرر موجب تحریک کیسه بورسا در بالای زانو شده و منجر به بیماری بورسیت زانو و در نهایت درد و تورم در ناحیه زانو می‌شود.
جابه‌جایی کشکک زانو
به خارج شدن کشکک یا کاسه زانو از موقعیت خود اصطلاحا جابه‌جایی کشکک گفته می‌شود. موارد مختلفی چون افتادن، حوادث رانندگی و یا ورزش ممکن است موجب جابه‌جایی کشکک و در نهایت درد و تورم در زانو شوند.
سندروم ایلیوتیبیال باند
ایلیوتیبیال باند، نوار بافتی سخت است که از لگن تا قسمت خارجی زانو کشیده شده‌است. انجام فعالیت زیاد به مرور زمان موجب التهاب ایلیوتیبیال و درد در زانو می‌گردد. این بیماری در بین دوندگان خصوصا هنگام دویدن در سراشیبی بیشتر مشاهده می‌شود.
شل شدن غضروف
آسیب به زانو گاهی موجب تخریب و متلاشی شدن غضروف زانو می‌گردد. قطعات غضروف با گیر کردن به مفاصل، منجر به درد و تورم در ناحیه زانو می‌شوند. در چنین شرایطی، بسیاری از افراد اغلب هنگام انجام فعالیت احساس می‌کنند که مفاصل زانویشان قفل شده است.
بیماری ازگود اشلاتر
بیماری ازگود اشلاتر در سنین جوانی و هنگامی که استخوان‌ها و قسمت‌های دیگر بدن در حال تغییر هستند رخ می‌دهد. ازگود اشلاتر می‌تواند در زیر زانو جایی که تاندون کشکک به درشت‌نی متصل می‌شود منجر به تورم دردناکی شود. درد ناشی از این بیماری بعد از گذشت اندک زمان برطرف می‌شود. این بیماری در بین دختران و پسران نوجوان شایع می‌باشد.
استئوآرتریت
استئوآرتریت نوعی آرتروز زانو یا ساییدگی و تخریب زانو است. یکی از شایع‌ترین علت‌های زانو درد خصوصا بعد از ۵۰ سالگی بیماری آرتریت است. از علائم این بیماری می توان به درد و تورم هنگام انجام فعالیت و یا خشکی مفاصل در اوایل روز اشاره کرد.
تاندونیت پاتلا
منظوراز تاندونیت پاتلا التهاب تاندون‌هایی است که کشکک را به استخوان درشت‌نی متصل می‌کنند. تاندون‌ها در حقیقت نوارهای بافتی سختی هستند که ماهیچه‌ها را به استخوان متصل می‌کنند.
انجام بیش از حد فعالیت‌های ورزشی تاندون‌ها را ملتهب و موجب درد شدیدی می‌گردند. از آن‌جایی که پریدن‌های مکرر یکی از شایع‌ترین علل این عارضه می‌باشد گاهی از آن به زانوی جهندگان تعبیر می‌شود.
سندروم درد پاتلوفمورال
اختلالات عضلانی، گرفتگی، و مشکلات تراز پاها برخی اوقات موجب بیماری سندروم پاتلوفمورال می‌گردد. این مشکل موجب درد شدید در زانو و خالی کردن زانو می‌شود. در چنین شرایطی به‌طور ناگهانی زانو نمی‌تواند وزن بدن را تحمل کند. لازم به ذکر است که این مشکل معمولا ناشی از آسیب نیست و در بین زنان جوان بیشتر از مردان مشاهده می‌شود.
کیست بیکر
تورم کیست بیکر در پشت مفصل موجب درد پشت زانو شده و معمولا نشان‌دهنده مشکل اساسی دیگری به‌نام پارگی مینیسک می‌باشد.
علائم
دردهای زانو ممکن است به ۲ صورت حاد (ناشی از آسیب یا عفونت ساده) و یا مزمن (ناشی از آسیب یا عفونت جدی) خود را نشان دهند. دردهای زانو اغب با تورم و تشکیل هماتوما ( تجمع خون در بافت بدن) همراه هستند. علائم دیگر دردهای زانو شامل:
- تغییر شکل زانو
- ضعف
- اختلال در حرکت
- صدای قرچ و قروچ در زانو
- انسداد مفاصل (عدم انعطاف‌پذیری و یا توانایی دراز کردن زانو)
- عدم تحمل وزن بدن
- گرم بودن زانو
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
بسیاری از آسیب‌های زانو معمولا ظرف ۳ تا ۵ روز و بدون مراجعه به پزشک برطرف می‌شوند. تنها در مواقعی که علائم درد زانو حاد و شدید هستند بهتر است به پزشک مراجعه کرد. هنگامی که زانو درد طاقت‌فرسا بوده و مواردی چون استراحت، یخ، فشرده‌سازی و یا ارتفاع تاثیری در درمان درد نداشته باشند مراجعه به دکتر ضرورت پیدا می‌کند.
آزمایش تشخیص پزشکی
پزشک زانوی بیمار را در موقعیت های مختلفی چون راه رفتن، ایستادن و دراز کشیدن کاملا بررسی کرده و با معاینه اصولی سعی می‌کند علائمی چون التهاب، تورم، تغییرشکل، عدم ثبات و کاهش میزان حرکت را در زانوی آسیب دیده مشاهده کند. در برخی موارد ممکن است نیاز به آزمایش و تصویربرداری باشد. نمونه آزمایش و تصویربرداری‌هایی که در چنین شرایطی انجام می‌شوند عبارتند از:
- آزمایش خون
- انواع تصویربرداری ازقبیل: اشعه ایکس، اولتراسوند و اسکن ام‌آرآی
- بیرون کشیدن مایع داخل مفصل با کمک سوزن
درمان زانو درد
درد زانو با مصرف برخی داروها و رعایت نکات خاص قابل درمان است.
خنک نگه‌داشتن ناحیه درد در زانو
استفاده از یخ، کیسه یخ و سایر درمان‌های سرد می‌تواند به کاهش درد و اسپاسم عضله در زانو کمک کند. این روش‌ها نه‌تنها می‌توانند در درمان آسیب‌های حاد موثر باشند بلکه در کاهش درد پس از فعالیت‌ها نیز اثربخش هستند.
روش دیگری که می‌توانید امتحان کنید، گرم کردن زانو قبل از خروج از خانه و استفاده از یخ بعد از بازگشت به خانه است. سرما می‌تواند درد را کاهش دهد، تورم را بهبود بخشد و تکانه‌های عصبی به مفاصل را کاهش دهد.
گرم نگه‌داشتن ناحیه درد در زانو
مطالعات حاکی از آن است که پدهای گرمایشی، حمام آب‌گرم و سایر روش‌های درمانی مبتنی بر گرما قبل از انجام فعالیت و ورزش تاثیر مفیدی در تسکین درد دارند. گرم کردن زانو قبل از استفاده از تردمیل یا رفتن به بیرون از خانه موجب بهبود جریان خون، شل شدن ماهیچه‌ها و آماده سازی مفاصل برای حرکت است.
داروها
مصرف داروهایی چون مسکن و ضدالتهاب تاثیر خوبی در درمان زانودرد دارند.
تزریق
هنگامی که مصرف داروهای خوراکی تاثیری در رفع درد زانو ندارند و از طرفی بیمار دوست دارد بدون جراحی و از طریق روش غیرتهاجمی درد زانوی خود را درمان کند تزریق کورتیکواستروئید کمک شایانی در تسکین زانو درد خواهد داشت.
اوزون درمانی
تزریق گاز اوزون می‌تواند درد را تسکین و کیفیت زندگی افراد مبتلا به استئوآرتریت را بهبود بخشد. اوزونی که به زانو تزریق می شود در واقع از تغییر مولکولی گاز اکسیژن، بصورت ترکیب شدن سه اتم اکسیژن بوجود می آید. دز مشخص و خاصی از اوزون باعث اکتیو و فعال شد سیستم ضد التهاب بدن می شود. اوزون درمانی از طریق اکسیداسیون فسفولیپیدها و لیپوپروتئین‌ها انسجام پوشش سلول‌های باکتری را از هم می‌پاشد.
مزایای اوزون تراپی
- بهبود متابولیسم
- سم‌زدایی بدن
- تحریک سیستم ایمنی
- تصفیه سیستم لنفاوی و خون
- پیشگیری یا معکوس کردن بیماری فرسایشی (دژنراتیو)
- درمان بیماری‌های خودایمنی
- تسریع فرایندهای سوخت و ساز بدن که منجر به سوزاندن ۴۵۰ ـ ۲۰۰ کالری در یک جلسه ۳۰ دقیقه‌ای می‌شود.
- با بهبود یافتن گردش خون، عضلات آسیب دیده نیز سریع‌تر ترمیم می‌شود. تحریک شدن رگ‌ها درد را تسکین می‌دهد و فرایند التیام را شتاب می‌بخشد.
- جذب بهتر مواد معدنی
- اوزون تراپی غلظت اسید لاکتیک را کاهش می‌دهد، در نتیجه عضلات شل و آرام می‌شود و انعطاف‌پذیری آنها افزایش می‌یابد.
- سموم بدن پس از ترکیب با اکسیژن از راه پوست، ریه، کلیه و روده از بدن دفع می‌شود.
- برای نفوذ در مفصل و بافت‌های اطراف از اشعه مادون قرمز دور استفاده می‌شود، در نتیجه جریان خون افزایش می‌یابد و درد و التهاب کمتر می‌شود.
پلاسمای غنی از پلاکت (پی‌آرپی)
پی آر پی یا پلاسمای غنی ازپلاکت نوعی درمان تجربی است که ممکن است موجب کاهش درد زانوی ناشی از استئوآرتریت شود. در این روش برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده از خون بدن خود بیمار استفاده می‌شود. به‌نظر می‌رسد پی آر پی در کنترل و مهار دردهای زانو موثر باشد.
جلسات فیزیوتراپی
در صورتی که درد زانو به دلیل مشکلات عضلانی باشد روش‌های فیزیوتراپی درمان مانند ماساژ و شاک ویو و … درمان مناسب‌تری هستند. لازم به ذکر است اگر فیزیوتراپی به‌صورت موقت انجام شود تاثیر چندانی در درمان نخواهد داشت. طبق تحقیقات، گنجاندن فیزیوتراپی در برنامه‌های درمانی متعدد میزان موفقیت درمان را افزایش می‌دهد.
الکتروتراپی
از آن‌جایی که اعصاب بدن رساناهای الکتریکی هستند در نتیجه تحریک انتهای اعصاب با جریان الکتریکی ضعیف نتایج سودمندی به‌همراه خواهد داشت.
در الکتروتراپی اعصاب و عضلات تحت تاثیر جریانات الکتریکی قرار گرفته و این امر موجب آزاد شدن مسکن‌های طبیعی بدن و رفع درد می شود. الکتروتراپی معمولا در مراحل اولیه درمان خصوصا بعد از آسیب زانو استفاده می‌شود.
اولتراسوند
استفاده از روش اولتراسوند درمانی می‌تواند به کاهش درد زانو کمک کند. در این روش، امواج صوتی به زانوی آسیب دیده فرستاده می‌شوند که تأثیر ارتعاشات آنها، تخریب مایعات التهابی را تسهیل می‌کند. این امواج صوتی به بافت‌های عمیق نفوذ کرده و با تولید گرما، درد زانو را کاهش می‌دهند.
از مزایای دیگر این روش می‌توان به افزایش نفوذپذیری غشاء سلولی اشاره کرد که ورود مواد مغذی را تسهیل و حذف ضایعات را بهبود می‌بخشد. امواج با فرکانس کمتر در این روش به عمق بیشتری از بافت نفوذ می‌کنند. اولتراسوند درمانی یک روش غیرتهاجمی و بدون درد است که با استفاده از ژل، پروب یا دسته‌ای کوچک، بر روی پوست بدن اجرا می‌شود.
مگنت تراپی
درد زانو با کمک مگنت تراپی صحیح تقریبا قابل درمان است. در این روش درد در منبع درد متوقف می‌شود. در مگنت تراپی، استفاده صحیح از آهن‌ربا نه تنها انتقال سیگنال‌های درد را قبل از رسیدن به مغز بلکه حتی ثبت درد و ناراحتی را نیز مختل می‌کند. در اصل می‌توان گفت که آهن‌رباها درد را قبل از شروع متوقف می‌کنند.
لیزر درمانی
طبق مطالعات به عمل آمده، لیزردرمانی در دهه اخیر کاربرد فراوانی در درمان انواع دردهای زانو داشته است. لیزر می‌تواند به فعال شدن سلول‌های بنیادی در استخوان و بهبود غضروف کمک شایانی کند. سه نوع لیزردرمانی وجود دارد که عبارتند از:
- نور قرمز
- نورمادون قرمز
- لیزرمادون قرمز با کمک پروب
شاک‌ویو تراپی
در طول شاک ویو تراپی امواج صوتی پرقدرت بافت‌های بدن را تحریک و تحت تاثیر قرار می‌دهند. از مزایای شاک‌ویو تراپی می‌توان به تشکیل طبیعی رگ‌های خونی جدید در بدن، رفع التهاب‌های مزمن، تحریک کلاژن و پیشگیری از تجمع کلسیم اشاره کرد. تحریک چنین مکانیسم‌های بیولوژیکی موجب درمان بیماری می‌گردد. بعد از بازگشت ناحیه آسیب دیده به وضعیت طبیعی، عملکرد بدن به حالت اول بازگشته و درد از بین می‌رود.
طب سوزنی
اگر زانو درد ناشی از مشکلات استئوآرتریت مفصلی حاد باشد، طب سوزنی بهترین روش درمانی است که می‌تواند موجب کاهش التهاب و همچنین زانو درد شود. در طی این روش، سوزن‌های کوچک به نقاط خاص زانو تزریق می‌شود. همانطور که قبلا اشاره شد طب سوزنی به کاهش درد زانو و سایر اختلالاتی که ممکن است رخ دهد کمک فراوانی می‌کند.
ورزش
بهتر است قبل از انجام ورزش با پزشک خود در خصوص چگونگی شروع حرکات ورزشی و تسکین درد مشاوره داشته باشید. در این قسمت برخی از حرکات ورزشی مناسب جهت تسکین زانو درد برای شما فراهم گردیده است:
- مینی اسکات
- حرکات کششی کواد
- ایستادن در وضعیتی که یکی از پاها روی پنجه و عقب تر از پای دیگر قرار داشته باشد.
- تقویت زانو
جهت کسب اطلاعات بیشتر درخصوص حرکات ورزشی مناسب زانو این قسمت را کلیک کنید.
حفظ وزن بدنی متعادل
کاهش وزن بدن می‌تواند یک راهکار مؤثر برای کاهش درد زانو باشد. وزن زیاد ممکن است فشار اضافی به مفاصل زانو وارد کند و در فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی یا استفاده از پله‌ها، مفاصل زانو به آسیب مستقیم تری دچار شوند. از اهمیت حفظ وزن سالم و مناسب برای حفظ سلامتی مفاصل زانوها و پیشگیری از درد زانوها می‌توانید بهره‌مند شوید.
