الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعه هدایت عصبی (NCS) آزمایشاتی هستند که با استفاده از الکترود سیگنال‌های الکتریکی موجود در عضلات و سلول‌های عصبی را در حالی که فعال و در حالت استراحت هستند، شناسایی، ترجمه و ضبط می‌کنند. این آزمایشات ابزارهای تشخیصی ارزنده‌ای هستند که به متخصصان مغز و اعصاب کمک می‌کنند تا علل بیماری‌هایی را که بر روی عضلات و اعصاب شما تأثیر می‌گذارند ، تعیین و مشخص کنند و همچنین میزان آسیب دیدگی را ارزیابی کنند. EMG همچنین به الکترومیوگرام یا میوگرام شناخته می‌شود، و NCS، همچنین به عنوان یک آزمایش سرعت هدایت عصبی شناخته می‌شود، تقریباً همیشه در همان ویزیت انجام می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی نوار عصب و عضله و یا برای دریافت نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن‌های 02122780701 – 02122780702 تماس حاصل فرمایید.
فهرست مطالب
نوار عصب و عضله
الکترومیوگرافی (EMG)
پزشک شما ممکن است EMG را در صورت داشتن علائم و نشانه‌هایی مانند ضعف، گزگز، بی حسی، درد در عضلات، گرفتگی عضلات یا سایر احساسات غیر طبیعی انتخاب کند. در EMG الکترود سوزنی کوچکی از طریق پوست به عضله شما وارد می‌شود تا فعالیت الکتریکی فیبرهای عضلانی شما را اندازه گیری کند (پاسخ به تحریک عصب). این آزمایش میتواند به شناسایی علت علائم شما کمک کند و حتی ممکن است به تعیین مدت زمان بروز مشکل کمک کند.
مطالعات هدایت عصبی (NCS)
مطالعه هدایت عصبی، سرعت سیگنال‌های الکتریکی را در اعصاب شما اندازه گیری میکند تا میزان گسترده بودن موضوع را تعیین کند. به سیگنال الکتریکی ارسال شده در امتداد آکسون یا فیبر عصبی عصب، پتانسیل عمل گفته می‌شود. در مطالعات هدایت عصبی، این پتانسیل‌های عملکرد به طور مصنوعی توسط تحریک الکتریکی تولید می‌شوند تا ارزیابی کنند که آکسون چگونه پاسخ میدهد.
در حالی که ممکن است EMG با NCS یا بدون آن انجام شود، این دو آزمایش معمولاً با هم انجام می‌شوند. اطلاعاتی که هر یک از آنها ارائه میدهد مکمل یکدیگر است و هنگامی که به عنوان یک مجموعه بررسی می‌شود، تصویری جامع تر از یک آزمون به تنهایی (به جز در شرایط خاص) ترسیم میکند.
نوار عصب و عضله برای چیست؟
EMG میتواند تشخیص دهد که آیا ضعف یا بی حسی عضله به دلیل اختلال در سیستم عصبی یا آسیب به عصبی است که به عضله متصل است یا خیر، و این دو آزمایش با هم میتوانند در صورت داشتن یک اختلال عضلانی یا اختلال عصبی، تفاوت ایجاد کنند. برخی از نمونه‌های معمول عبارتند از:
- اختلالات پیشرونده عضلانی مانند دیستروفی عضلانی و پلی میوزیت
- بی نظمی‌هایی که بر ارتباطات عضلانی و عصبی (عصبی – عضلانی) تأثیر می‌گذارند، مانند میاستنی گراویس، سندرم لمبرت-ایتون و سندرم گیلن-باره
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، بیماری که سلول‌های عصبی مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار میدهد
- اختلالات عصب محیطی که در اثر آسیب به سیستم عصبی محیطی، اعصاب خارج مغز و نخاع ایجاد می‌شود، مانند نوروپاتی محیطی و سندرم تونل کارپ
- اختلالات ریشه عصبی مانند سیاتیک، رادیکولوپاتی (عصب گیره) و فتق دیسک
آنها همچنین میتوانند برای نظارت بر شرایط خاص مانند موارد زیر استفاده شوند:
- سندرم تونل کارپال
- سیاتیک
- نوروپاتی دیابتی
- سندرم لمبرت-ایتون
- میاستنی گراویس
- بیماری شارکوت ماری توث
- دیسک کمر
- فلج بل
- دیستروفی عضلانی
- سندرم گیلن باره
قبل از نوار عصب و عضله
هنگامی که پزشک شما EMG و NCS را سفارش میدهد، با شما درمورد اینکه این آزمایشات به دنبال چه چیزی هستند و چه اتفاقی می‌افتد با شما صحبت خواهد کرد. این زمان مناسبی برای طرح سوالات و آگاه سازی پزشک در مورد تمام داروها و مکمل‌هایی است که استفاده میکنید، چه با نسخه، چه بدون نسخه و یا حتی ویتامین‌ها یا گیاهان دارویی.
همچنین باید قبل از آزمایش دوش بگیرید یا استحمام کنید تا روغن اضافی پوست شما پاک شود تا الکترودهای سطح به خوبی بچسبند. بهتر است پس از دوش گرفتن قبل از آزمایش، از لوسیون، ضد آفتاب، عطر، روغن یا کرم در محلی که قرار است آزمایش کنید استفاده نکنید. اجتناب از این موارد برای چند روز قبل از تست نیز بهتر است.
برای اکثر افراد، ناشتا بودن قبل از هیچ یک از این آزمایشات لازم نیست. پزشک با توجه به شرایط خاص شما در این مورد به شما اطلاع میدهد.
نحوه انجام نوار عصب و عضله
هنگامی که همه چیز برای مطالعه هدایت عصب تنظیم شد، یک شوک الکتریکی سطح پایین از طریق الکترود تحریک کننده اعمال می‌شود و سرعت تکانه الکتریکی توسط الکترود ضبط کننده ثبت می‌شود. شوک خفیف و سریع است، اما احتمالاً برای چند ثانیه با ناراحتی همراه خواهد بود. سپس این کار برای هر منطقه ای که پزشک می‌خواهد آزمایش کند تکرار می‌شود. هر تکانه الکتریکی در یک مانیتور در امواج به نظر می‌رسد که مانند امواج است که متخصص مغز و اعصاب قادر به تفسیر آنها خواهد بود. وقتی NCS کامل شد، الکترودها برداشته می‌شوند و هرگونه خمیر باقیمانده از روی پوست شما تمیز می‌شود.
EMG به طور معمول بلافاصله پس از NCS انجام می‌شود. در این صورت، در حالی که متخصص مغز و اعصاب عضله مورد نظر برای آزمایش را پیدا میکند، در همان حالتی که هستید می‌مانید. ناحیه با ضد عفونی کننده تمیز می‌شود و الکترود ظریف و نازک سوزنی به عضله وارد می‌شود. این کار ممکن است مانند یک درد یا گزگز مختصر، تیز و به دنبال آن ناراحتی یا فشار ملایم باشد. اکثر افراد مشکلی با این تست ندارند، اما اگر خیلی ناراحت کننده یا دردناک است، به متخصص مغز و اعصاب اطلاع دهید زیرا این امر میتواند بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارد.
الکترود هیچگونه تکانه الکتریکی ساطع نمی‌کند و به سادگی فعالیت عضلانی شما را در حالت استراحت و هنگام حرکت ثبت میکند. متخصص مغز و اعصاب به شما دستورالعمل‌هایی را برای انجام انقباض (سفت کردن) و استراحت دادن به عضله در زمان‌های مناسب، مانند خم شدن یا بلند کردن بازو، به شما میدهد.
سپس متخصص مغز و اعصاب ممکن است الکترود سوزنی را به عضله دیگر یا قسمت دیگری از عضله منتقل کند و روش را تکرار کند، اما این که چند بار این اتفاق می‌افتد به نواحی مورد آزمایش بستگی دارد. فعالیت به صورت موج در صفحه اندازه گیری و تقسیر می‌شود و صداهای ایستا مانند بر روی یک بلندگو پخش می‌شود. متخصص مغز و اعصاب که این آزمایش را انجام میدهد به منظور تشخیص ناهنجاری‌ها به این صداها گوش داده و مانیتور را تماشا میکند.
وقتی آزمایش شما تمام شد، الکترود برداشته می‌شود. می‌توانید لباس بپوشید و بلافاصله به خانه بروید. بسته به شرایط پزشکی شما ممکن است پزشک دستورالعمل‌های خاصی به شما بدهد.
بعد از تست
پس از اتمام آزمایش، معمولاً می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را به صورت معمول انجام دهید، مگر اینکه پزشک خلاف این دستور را به شما بدهد.
نوار عصب و عضله چقدر طول میکشد؟
EMG میتواند 30 تا 60 دقیقه طول بکشد. بسته به اینکه پزشک چند عصب شما را آزمایش کند، ممکن است NCS از 15 دقیقه تا بیشتر از یک ساعت طول بکشد. در صورت احتمال هر دو تست، ممکن است فرآیند از یک تا سه ساعت طول بکشد.
نوار عصب و عضله کجا انجام می‌شود؟
این آزمایشات به صورت سرپایی در مطب، آزمایشگاه یا کلینیک انجام می‌شود، همچنین ممکن است در زمان بستری در بیمارستان انجام شود. در یک اتاق معاینه دارای میز یا تخت انجام می‌شود تا بتوانید روی آن دراز بکشید، یا روی یک صندلی راحت بنشینید. دستگاه EMG کنار شما خواهد بود.
عوارض نوار عصب و عضله چیست؟
EMG و NCS هر دو کم خطر هستند. در EMG، کمی خطر ابتلا به عفونت یا خونریزی در محل قرار دادن الکترودها است. اگر از داروهای ضد انعقاد خون (رقیق کننده خون) استفاده میکنید یا هموفیلی دارید، اختلالی که لخته شدن خون را مهار میکند، قبل از موعد به متخصص مغز و اعصاب که این تست را انجام میدهد اطلاع دهید.
اگر عضلات قفسه سینه شما با EMG مورد آزمایش قرار می‌گیرند، خطر کمی وجود دارد که هوا بتواند به فضای بین دیواره قفسه سینه و ریه‌ها برسد و باعث پنوموتوراکس (فروپاشی ریه) شود.
اگر مبتلا به NCS هستید، مطمئناً در صورت داشتن ضربان ساز قلب یا دفیبریلاتور قلبی، زودتر این موضوع را به متخصص مغز و اعصاب اطلاع دهید، زیرا دچار شوک الکتریکی کوچکی خواهید شد. در این مورد ممکن است نیاز به اقدامات احتیاطی باشد.
مدیریت عوارض جانبی
ماهیچه‌هایی که آزمایش شده اند ممکن است برای چند روز احساس درد کنند و شما ممکن است کمی کبودی، گزگز یا تورم در ناحیه مشاهده کنید. این علائم ممکن است ظرف چند روز برطرف شود، اما می‌توانید به مدت 10 تا 20 دقیقه یک بار یخ یا بسته سرد استفاده کنید و برای درد از Tylenol (استامینوفن) یا Motrin / Advil (ایبوپروفن) استفاده کنید.
در صورت مشاهده افزایش درد، تورم، حساسیت به لمس و یا ترشح در هر یک از قسمت‌هایی که سوزن‌ها در آن قرار داده شده اند، به پزشک خود اطلاع دهید.
نتایج تفسیر
تفسیر EMG و NCS همیشه ساده نیست و ممکن است همیشه فقط به یک تشخیص احتمالی منجر نشود، اما آزمایشات میتواند تعداد احتمالات تشخیصی را کاهش دهد. متخصص مغز و اعصاب آزمایشات را تفسیر میکند و گزارش را برای پزشک شما ارسال میکند، که ممکن است یک یا دو روز طول بکشد. از آنجا که این آزمایشات نتیجه منفی یا مثبتی ساده ندارند، پزشک در یک قرار ملاقات بعدی که ممکن است از قبل تعیین کرده باشید نتایج را با شما در میان خواهد گذاشت.
آیا تست دیگری لازم است؟
پزشک شما ممکن است نیاز به انجام آزمایشات اضافی برای تعیین دقیق تشخیص داشته باشد، یا ممکن است با توجه به نتایج شما تعیین شود و یک برنامه درمانی آغاز شود. مراحل بعدی بسته به علت (یا علت احتمالی) یا علائم شما بسیار متفاوت خواهد بود. پزشک به شما اطلاع میدهد که چگونه می‌توانید ادامه دهید.
اگر قبلا NCS یا EMG انجام داد اید تا شرایطی را که قبلاً داشته اید کنترل کند، این آزمایش به احتمال زیاد به پزشک شما نشان میدهد که از آخرین آزمایش شما چه میزان آسیب عصبی یا تغییر در فعالیت عضلانی رخ داده است، که میتواند به او کمک کند تا برنامه درمانی شما را متناسب با آن تنظیم کند. در صورت نیاز ممکن است برای بررسی پیشرفت بیماری خود به طور دوره ای این آزمایشات را انجام دهید.