علت درد سیاتیک چیست (فشردگی عصب سیاتیک، بیرون زدگی دیسک و..)

تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲

عصب سیاتیک بزرگترین عصب در بدن انسان است که طول آن از نخاع کمری به سمت پایین تا ساق پا است. اغلب این عصب به دلیل فشار ناشی از فتق دیسک تحریک می‌شود. علائم می‌تواند ناشی از هر چیزی باشد که عصب سیاتیک را ملتهب یا تحریک می‌کند. چنین تحریکی می‌تواند ناشی از خونریزی داخلی و عفونت و همچنین فشار استخوان‌های اطراف باشد. صدمات و اسپاسم عضلانی نیز ممکن است منجر به سیاتیک شود.

زمانی که شخص سیاتیک دارد، درد از ناحیه کمر به پشت و پایین تا ران و ساق پا گسترش می‌یابد. در مواردی، درد سیاتیک می‌تواند به سمت بالا نیز گسترش یابد، باعث تأثیر بر باسن شود و سپس دوباره به سمت پایین پا بازگردد. برای بسیاری از افراد مبتلا، درد به حدی است که بر اساس آن، انجام کارهای روزانه مشکل می‌شود.

در این مقاله، در مورد سیاتیک و چند علت رایج و درمان این عارضه صحبت می‌کنیم.

علل شایع درد سیاتیک

همانطور که در بالا ذکر شد، سیاتیک زمانی رخ می‌دهد که ریشه عصبی واقع در قسمت تحتانی ستون فقرات کمری تحت فشار قرار گرفته باشد. گیرافتادگی ریشه‌های عصبی‌ معمولاً نتیجه یکی از آسیب‌های زیر است:

فتق دیسک

فتق دیسک بین مهره‌ای در ستون فقرات کمری معمولاً عامل سیاتیک است. دیسک‌های بین مهره‌ای شبیه استوانه‌های کوتاه هستند و به عنوان یک بالشتک و ضربه‌گیر بین هر مهره یا استخوان در ستون فقرات ما عمل می‌کنند. قسمت بیرونی سخت و قسمت داخلی ژله‌ای دیسک‌ها از تماس دردناک استخوان با استخوان در هنگام ضربه جلوگیری می‌کند، اما بالا رفتن سن، بلند کردن اجسام سنگین، نشستن مکرر و سایر دلایل طبیعی باعث خراب شدن قسمت بیرونی محافظ می‌شود.

هنگامی که قسمت بیرونی آسیب می‌بیند، قسمت داخلی نرم تراوش کرده و با اعصاب نخاعی برخورد می کند و آنها را تحریک می‌کند یا به آنها فشار وارد می‌کند و منجر به سیاتیک می‌شود. از آنجایی که قسمت پایین کمر اکثر وزن بدن ما را تحمل می‌کند، فتق دیسک در ستون فقرات کمری- جایی که عصب سیاتیک شروع می‌شود- بسیار شایع است.

خار استخوان 

خار استخوان زائده استخوانی کوچک در لبه سطوح مفصلی است. این زائده معمولاً در نتیجه ساییدگی غضروف توسط مفاصل ستون فقرات یا ضعیف شدن رباط‌ها ناشی از افزایش سن ایجاد می شود. رباط‌های ضعیف برای نگه داشتن مفاصل در کنار هم تلاش می‌کنند، بنابراین ضخیم می شوند و به مرور زمان به زائده استخوانی تبدیل می‌شوند. خارهای استخوانی معمولاً بی‌ضرر هستند، اما اگر به ساختارهای مجاور مانند اعصاب فشار وارد کنند، می‌توانند منجر به شرایط دردناکی مانند سیاتیک شوند.

اسپوندیلولیستزیس

اسپوندیلولیستزیس به معنای لغزش یک استخوان در ستون فقرات یا مهره است، و اغلب در قسمت پایین کمر دیده می‌شود. این لغزش معمولاً ناشی از اسپوندیلوز است، که یک ترک یا شکستگی در استخوان مهره است و معمولاً در کودکان خردسال یا افراد فعال، به‌خصوص ورزشکاران، با ضربه شدید اتفاق می‌افتد. این ترک یا شکستگی ممکن است باعث جابه‌جایی استخوان به جلو، عقب یا روی دیگر استخوان‌های ستون فقرات شود. اگر استخوان آسیب‌دیده بیش از حد جابه‌جا شود، فشار زیادی بر روی اعصاب ایجاد می‌شود و ممکن است منجر به سیاتیک شود.

بارداری 

سیاتیک در دوران بارداری نسبتاً رایج است. در ماه‌های پایانی بارداری، وزن رحم ممکن است به عصب سیاتیک فشار وارد کند. تغییر در وضعیت بدن نیز ممکن است به سیاتیک مرتبط با بارداری منجر شود. در برخی موارد، تنش عضلانی که معمولاً در اواخر بارداری تجربه می‌شود، ممکن است برای شروع یک حمله سیاتیک کافی باشد.

علائم سیاتیک

برخی از علائم رایج سیاتیک چیست؟ درد سیاتیک ممکن است با بلند کردن، نشستن یا دراز کشیدن بدتر شود و در توانایی ما برای رانندگی، راه رفتن، کار و خواب اختلال ایجاد کند. درد سیاتیک به احتمال زیاد با ترکیبی از موارد زیر همراه خواهد بود:

• درد پایین کمر
• لگن درد
• پا درد
• احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در یک پا
• درد مداوم در یک طرف باسن
• ضعف و مشکل در حرکت ساق پا یا کف پا

از آنجایی که این علائم می‌توانند تحریک کننده باشند، علت آسیب زمینه‌ای هستند؛ بنابراین، برای حل موثر درد سیاتیک، پزشک شما به احتمال زیاد آزمایش سیاتیک را انجام می‌دهد و تلاش می‌کند تا علت اصلی ناراحتی را پیدا کند.

سیاتیک چگونه تشخیص داده می‌شود

اگر علائم شما حاکی از سیاتیک باشد، پزشک یک معاینه فیزیکی برای بررسی قدرت، واکنش‌ها و احساس شما انجام می‌دهد. دکتر ریگان می‌گوید آزمایشی به نام بالا بردن مستقیم پا نیز می‌تواند برای سیاتیک انجام شود. چگونگی انجام این تست به این صورت است که: بیماران به پشت روی زمین دراز می‌کشند، پاها را دراز می‌کنند و پزشک به آرامی یک پای آنها را بالا می‌برد. در یک نقطه خاص، ممکن است علائم سیاتیک تحریک شود. (آزمایش را می‌توان به صورت نشسته نیز انجام داد).

بسته به شدت درد و مدت زمان تجربه علائم، پزشکان ممکن است اسکن‌هایی مانند ام آر آی یا سی تی اسکن را نیز روی ستون فقرات انجام دهند تا بفهمند علت سیاتیک چیست و چه تعداد از ریشه‌های عصبی تحت تاثیر قرار گرفته است.

اسکن‌ها همچنین می توانند تأیید کنند که آیا علائم ناشی از عارضه‌ی دیگری است یا خیر. اسپاسم عضلانی، آبسه، هماتوم (مجموعه خون در خارج از رگ خونی)، تومورها و بیماری پات (سل نخاعی) همگی می‌توانند علائم مشابه سیاتیک ایجاد کنند.

درمان برای درد سیاتیک

راه‌های درمان سیاتیک و کمر درد:

وضعیت بدنی مناسب را حفظ کنید

وضعیت بدنی خوب فشار غیرضروری را از ستون فقرات کمری شما برداشته از آسیب‌های مربوط به سیاتیک و کمردرد جلوگیری می‌کند. حفظ بدن در وضعیت مناسب، در حالت ایستاده بسیار راحت‌تر از حالت نشسته است. اگر شغلی دارید که نیاز به نشستن در تمام طول روز دارد، یک بالش کوچک در خط کمر خود قرار دهید و در صورت لزوم آن را تنظیم کنید. یک بالش به اندازه کافی از انحنای رو به جلو ستون فقرات کمری شما پشتیبانی می‌کند. تمرین وضعیت بدنی مناسب همچنین به شما کمک می‌کند تا از درد گردن و شانه نیز جلوگیری کنید.

از تشک خوب استفاده کنید 

برخی از تخت ها و تشک‌ها برای پاسخگویی به نیازهای مبتلایان به کمر درد مناسب نیستند در حالی که برخی دیگر به طور خاص طراحی شده‌اند. نوع تشکی که روی آن می‌خوابید باید خیلی راحت‌تر باشد. تشک باید وضعیت خواب و نوع قرارگیری بدن شما را پشتیبانی کند، فشار را کاهش دهد و وضعیت ایمن را برای ستون فقرات شما حفظ کند- حتی اگر خیلی غلط می‌خورید.

ورزش کنید

تمرین و داشتن فعالیت بدنی منظم باعث تقویت عضلات شکم، پشت و ساق پای شما می‌شود که همگی به حمایت از ستون فقرات کمری شما کمک می‌کنند. تقویت این ماهیچه‌ها باعث برداشته شدن فشار غیر ضروری از کمر شده و از درد سیاتیک جلوگیری می‌کند.

استفاده از پک سرد و کمپرس گرم 

استفاده همزمان از کمپرس سرد و گرم به عنوان درمان خانگی بسیار موثر برای کاهش درد سیاتیک است. اغلب توصیه می‌شود که در ۷۲ ساعت اولیه از شروع درد، از کیسه سرد استفاده کنید تا التهاب کاهش یابد. بسته سرد می‌تواند درد ناشی از التهاب را کاهش دهد. بعد از کاهش تورم، می‌توانید به استفاده از کمپرس گرم بپردازید. گرما باعث افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده شده می‌شود و بهبودی را تسریع می‌دهد. اما توجه داشته باشید که هر بار استفاده از کمپرس سرد یا گرم نباید بیش از ۳۰ دقیقه باشد.

تزریق استروئید

اگر درد سیاتیک شما مزمن یا غیرقابل تحمل است، تزریق استروئید اپیدورال می‌تواند تسکین کوتاه‌مدتی را به‌طور متوسط ​​به مدت ۳ ماه ارائه دهد. ممکن است این زمان کافی باشد تا آسیب شما به خودی خود بهبود یابد.

در طول تزریق نخاعی، پزشک یک شات استروئید اپیدورال را به ناحیه آسیب دیده، بین کانال نخاع و نخاع وارد می‌کند. تزریق استروئید حاوی داروی ضد التهابی برای کاهش فشار ریشه‌های عصبی ناشی از التهاب است و درد شدید را کاهش می‌دهد.

جراحی ستون فقرات 

ضعف عضلانی یا تأخیر در رفلکس ساق پا ناشی از سیاتیک نادر است، اما اگر درمان نشود، می‌تواند دائمی شود؛ بنابراین، این علائم سیاتیک اغلب نیاز به تخصص یک متخصص و گاهی اوقات جراحی ستون فقرات دارد.

در طی جراحی ستون فقرات، جراح ارتوپد مواد دیسک یا خار استخوان را که به ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند، خارج می‌کند. این نوع جراحی با حداقل تهاجم و نسبتاً موفقیت آمیز است و ۹۰ درصد بیماران تسکین قابل توجهی را تجربه می‌کنند.

با این حال، جراحی عمدتاً بر روی مهره‌های خاص متمرکز است و پیشگیری از فتق دیسک اضافی یا خار استخوان را تضمین نمی‌کند. اگر مستعد ابتلا به کمر درد هستید، پزشکان توصیه می‌کنند تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تکرار سیاتیک انجام دهید. بیایید نگاهی به چند راه برای انجام این کار بیندازیم.

سوالات متداول

آیا پیاده‌روی زیاد می‌تواند سیاتیک را بدتر کند؟

پیاده‌روی زیاد منجر به بدتر شدن سیاتیک نمی‌شود. ورزش در واقع اندورفین آزاد می‌کند– اندورفین ماده‌ای شیمیایی است که بدن ما برای تسکین استرس و درد از آن استفاده می‌کند. با این حال، اگر هنگام راه رفتن وضعیت بدن ضعیفی دارید، ممکن است همچنان به ریشه‌های عصبی ستون فقرات کمری شما فشار وارد شود و سیاتیک شما را تشدید کند. برای اطمینان از موثر بودن برنامه پیاده‌روی، توصیه‌های بالا را دنبال کنید.

درد سیاتیک چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمانی که درد سیاتیک به طول می‌انجامد بستگی به نوع آسیبی دارد که باعث ایجاد سیاتیک شده است. سیاتیک معمولاً توسط فتق دیسک ایجاد می‌شود که معمولاً در عرض ۴ هفته با کمک یک متخصص پزشکی برطرف می‌شود. برای جلوگیری از درد سیاتیک در آینده، توصیه می‌شود به طور معمول از توصیه های پزشک خود پیروی کنید، زیرا به سلامت کلی شما نیز کمک می‌کند.

برای درد سیاتیک باید از چه چیزهایی اجتناب کرد؟

برای تسریع در بهبود سیاتیک، تغییراتی در فعالیت‌های روزانه لازم است. به عنوان مثال، فعالیت‌های مرتبط با کار مثل نشستن طولانی یا بلند کردن اشیاء سنگین (بیش از ۱۳ کیلو)، فشار زیادی به ستون فقرات کمری و ریشه‌های عصبی تحریک شده در آن اعمال می‌کنند. بنابراین، این نوع فعالیت‌ها ممکن است باعث دراز کشیدن درد سیاتیک شوند.

هنگام درد سیاتیک چگونه باید دراز بکشیم؟

در هنگام خواب از چند بالش اضافی برای راحتی استفاده کنید. اگر به پشت می‌خوابید، یک بالش زیر زانوهای خود قرار دهید تا فشاری که باسن و پاهای شما روی ناحیه کمر وارد می‌کنند کاهش یابد. در صورت لزوم می‌توانید از بالش‌های اضافی استفاده کنید. اگر به پهلو می‌خوابید، می‌توانید با قرار دادن یک بالش زانو (یا بالش سر یا بدن) بین پاهای خود، همین فشار را کاهش دهید.

به طور کلی از خوابیدن روی شکم خودداری کنید. این حالت باعث ایجاد فشار بیشتر بر اعصاب تحریک شده می‌شود.