فهرست مطالب
تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
الکتروتراپی یک اصطلاح گسترده است. تمام روش‌هایی که به‌منظور درمان، در آن‌ها از ابزارهای الکتریکی استفاده می‌شود، در حوزه الکتروتراپی قرار می‌گیرند. فیزیوتراپیست‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای خود در خصوص توانبخشی افراد، از الکتروتراپی استفاده می‌کنند.
آیا شما در خصوص مصرف مسکن‌ها برای کاهش درد و عوارض جانبی آن‌ها نگران هستید؟
می‌توانید از الکتروتراپی یا دستگاه TENS، استفاده نمایید. روشی غیرتهاجمی برای تسکین درد می‌باشد که سال‌هاست در مراکز بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. الکتروتراپی روشی مؤثر در کاهش درد و تحریک عضلات می‌باشد که تأثیر آن به اثبات رسیده است. متخصصین طب فیزیکی ما می‌توانند به شما کمک کنند تا مناسب‌ترین و مؤثرترین شیوه درمانی الکتروتراپی را انتخاب کنید. همچنین به شما کمک می‌کنند برای بهینه‌سازی تسکین درد، الکترودهای TENS را درجای مناسب و مؤثرترین مکان نصب نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت در کلینیک امید می‌توانید با شماره‌های ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۲ یا ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۱ تماس حاصل فرمایید.
الکتروتراپی چیست؟
الکتروتراپی یک شیوه درمانی در طب فیزیکی است. در الکتروتراپی با دستگاه TENS به‌وسیله پدهای الکتریکی که بروی پوست قرار می‌گیرد، اعصاب و فیبرهای حرکتی عضلات، تحت تحریک الکتریکی قرار می‌گیرند. امروزه انواع مختلفی از دستگاه‌های الکتروتراپی در کلینیک‌های توانبخشی موجود است. دستگاه TENS یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های الکتروتراپی محسوب می‌شود. در استفاده از مزایای الکتروتراپی ، با استفاده از تغییراتی که در فرکانس و شدت پالس‌های الکتریکی ایجاد می‌شود، عضلات و اعصاب تحت تحریک الکتریکی قرار می‌گیرند. این کار باعث تسکین درد، ترمیم زخم‌ها و بهبود توانایی عضلات می‌شود.
تأثیر الکتروتراپی شامل موارد زیر است:
- کاهش موضعی التهاب
- افزایش جریان خون
- تحریک عضلات
- تحریک آزادسازی اندورفین (هورمونی که به‌عنوان ضد درد طبیعی در بدن عمل می‌کند)
الکتروتراپی چگونه کار می‌کند؟
همانند تمام درمان‌های فیزیوتراپی، الکترو تراپی در فیزیوتراپی نیز برای رسیدن به بهترین نتایج ممکن، از پروتکل و استانداردهای خاص خود برخوردار است. مثلاً ممکن است با روش‌های دیگری ترکیب شود، از جمله: انجام تمرینات مقاومتی، ماساژ، سرما یا گرما درمانی. الکتروتراپی از طریق روش‌های مختلفی اعمال می‌شود، تکنیک مناسب هر فرد، به نظر متخصص و ارزیابی‌های او از بیمار بستگی دارد.
معمولاً در الکتروتراپی از جریان‌های الکتریکی برای تسکین درد استفاده می‌شود. یکی از تکنیک‌های الکتروتراپی، TENS است.
تحریک الکتریکی اعصاب (TENS)
در این روش، الکترودها بر روی پوست قرار می‌گیرند و جریان الکتریکی از طریق آن‌ها به پوست اعمال می‌شود. این جریان الکتریکی باعث تحریک اعصاب عمقی در ناحیه مورد نظر می‌شود و منجر به آزاد شدن مسکن‌های طبیعی بدن و فعال‌سازی مکانیسم‌های ضد درد می‌شود. TENS یک روش بی‌خطر و مؤثر است که با استفاده از دستگاهی که به باطری متصل می‌شود، جریان الکتریکی را از طریق پدهای مخصوص به پوست منتقل می‌کند. این تکنیک معمولاً در درمان دردهای مزمن به‌کار می‌رود. در ابتدا، TENS با تحریک اعصاب حسی، باعث کاهش درد می‌شود و سپس مکانیسم‌های طبیعی ضد درد، مانند آزاد شدن مورفین‌های طبیعی بدن، را تحریک و فعال می‌کند.
کنترل درد
با ارسال پالس‌های الکتریکی مناسب، گیرنده‌های لمسی تحریک می‌شوند، و از طریق فرایندی هوشمند که در نخاع اتفاق می‌افتد، پیام درد توسط مغز دریافت نمی‌شود. توجه داشته باشید این فرایند علت بروز درد را برطرف نمی‌کند، همچنین تسکین درد برای همیشه ادامه نخواهد داشت. بلکه این روش تسکین موقتی برای شما فراهم می‌کند تا بتوانید بهتر حرکت کرده و از طریق تمرینات مناسب، تغذیه، استفاده از مواد مغذی، استراحت و غیره به درمان علت درد بپردازید.
انتشار مواد طبیعی ضد درد- مسکن‌های طبیعی
هنگامی که بدن ما در معرض آسیب یا استرس قرار می‌گیرد، برای از بین بردن درد، یک سری مواد شیمیایی طبیعی را آزاد و ترشح می‌کند. این مواد شیمیایی آزاد شده تحت عنوان‌های ” اندورفین‌ها ” و” انکفالینها ” شناخته می‌شوند. اندورفین‌ها معمولاً به‌طور طبیعی هنگام ورزش و فعالیت‌های طولانی مدت آزاد می‌شوند. انکفالینها به‌طور معمول در فعالیت‌های شدید اما کوتاه مدت آزاد می‌شوند. TENS را می‌توان به نحوی تنظیم نمود که به‌صورت انتخابی ترشح انکفالینها یا اندورفین‌ها را تحریک نماید.
TENS را می‌توان از طریق چهار روش مختلف اعمال نمود:
- به‌طور مستقیم به روی ناحیه دردناک
- بر روی اعصاب محیطی
- بر روی ریشه‌های عصبی نخاع
- در نقاطی خاص که باعث تحریک عصب می‌شود و همچنین نقاط طب سوزنی.
مزایای تحریک الکتریکی اعصاب چیست؟
تحریک الکتریکی عصب در کنترل درد بسیار مؤثر است. این روش می‌تواند احساس درد را کاهش دهد و از بازگشت مجدد آن در آینده جلوگیری کند. مثلا برای کنترل درد آرنج و … می‌توان از آن استفاده کرد.
برای تحریک الکتریکی اعصاب بیمار باید چه اقداماتی را انجام دهد؟
آمادگی خاصی برای انجام TENS نیاز نمی‌باشد. الکترودهای الکتریکی بر روی سطح پوست قرار می‌گیرند، تا اعصاب بیش فعال را تحریک کنند. در هنگام استفاده از دستگاه‌های خانگی، بیمار باید مطمئن شود که الکترودها در محل مناسبی قرار گرفته باشند. اما در مراکز درمان، متخصص محل دقیق و مناسب آن‌ها را تعیین می‌کند.
نتایج حاصل از تحریک الکتریکی اعصاب چیست؟
تحریک الکتریکی عصب ممکن است باعث کاهش درد در ناحیه مورد نظر شود، این تأثیر می‌تواند به‌صورت فوری یا در طول زمان ایجاد شود. با افزایش اندورفین و کنترل اعصاب، TENS به‌صورت مستقیم تأثیرگذار در کاهش درد ناحیه مربوطه است. برخی افراد ممکن است پس از چند جلسه TENS، تسکین درد دائمی را تجربه کنند، درحالی‌که دیگران نیاز به جلسات بیشتری برای دستیابی به تأثیر مطلوب داشته باشند. اثربخشی درمان با TENS با توجه به وضعیت و شدت درد بیماران متفاوت است.
چه هنگامی الکتروتراپی استفاده می‌شود؟
با توجه به اثرات متنوع استفاده از جریان‌های الکتریکی، نواحی زیادی از بدن را می‌توان تحت این روش درمانی قرار داد.
الکتروتراپی می‌تواند برای موارد زیر استفاده گردد:
- افزایش گردش خون
- تحریک فعالیت‌های عضلانی
- مؤثر بر اعصاب و انتقال پیام درد (کاهش درد)
- گرم شدن پوست و لایه‌های عمیق بافتی
- تحریک فرآیندهای متابولیسم (سوخت و ساز) و تقویت مکانیسم‌های دفاعی بدن.
درمان با استفاده از جریان‌های الکتریکی، می‌تواند در مورد بیماری‌ها یا اختلالات زیر مفید باشد:
- سندرم دردهای سیستم حرکتی
- تنش و فشارهای عضلانی
- ضعف عضلانی و فلج عضلات ناشی از حوادث
- ضعف عضلانی پس از عمل جراحی (به‌عنوان مثال آرتروسکوپی مفصل زانو)
- ضعف عضلانی پس از دوره‌های طولانی عدم فعالیت (مثلاً وقتی که بیمار برای مدتی بستری می‌شود)
- ضعف عضلانی و فلج عضلانی ناشی از اختلالات عصبی
- بی‌اختیاری ادرار یا ضعف و فلج کف لگن و یا عضلات مثانه
- دررفتگی کشکک زانو
استفاده از الکتروتراپی در فیزیوتراپی
الکتروتراپی یکی از ابزارهای طب فیزیکی و فیزیوتراپی است که بر اساس ارزیابی شرایط بیمار و نظر متخصص می‌تواند به‌عنوان بخشی از برنامه درمانی مورد استفاده قرار گیرد. این روش برای شرایط مختلف از انواع مختلفی از الکتروتراپی بهره‌می‌برد. به‌عنوان مثال، استفاده از امواج اولتراسونیک معمولاً در درمان آسیب دیدگی ساختارهای کلاژنی مانند تاندون‌ها و رباط‌ها انجام می‌شود. همچنین، استفاده از پالس‌های موج کوتاه برای درمان بافت‌های یونی مانند عضلات کاربرد دارد. فیزیوتراپیست‌ها اغلب الکتروتراپی را با روش‌های دیگر توانبخشی ترکیب می‌کنند.
