کیست بیکر، یا کیست پوپلیتئال، یک توده برجسته است که در پشت زانو ایجاد می‌شود. داخل این توده یک کیسه پر از مایع وجود دارد. کیست بیکر زانو حاصل تجمع مایع مفصلی در پشت زانو است که به شکل یک برجستگی سفت در آن ناحیه ظاهر می‌شود. علت درد پشت زانو می تواند مربوط به کیست بیکر باشد.
متخصصین ما در کلینیک امید پس از انجام معاینات پزشکی دقیق با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند سن، میزان فعالیت بدنی و ورزشی، از درمان‌های مختلف با رویکرد پلکانی استفاده می‌کنند. بنابراین در صورت نیاز از ورزش، فیزیوتراپی و یا از تزریقات خاص مانند اوزون تحت هدایت دستگاه سونوگرافی و استروئید برای درمان این بیماری بهره می‌برند و در موارد حاد بیمار به جراح ارجاع داده می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین رزرو وقت ملاقات لطفا با کلینیک تماس حاصل فرمایید. همچنین جهت مراجعه به متخصصین ما در کلینیک فوق تخصصی درد و ستون فقرات در روزهای سه‌شنبه از ساعت 9 الی 15 می‌توانید با شماره 09128444990 تماس بگیرید.
فهرست مطالب
علت بروز کیست بیکر
کیست بیکر ناشی از تجمع غیرطبیعی مایع مفصلی در پشت زانو و در نتیجه ورم پشت زانو است. این عارضه می‌تواند ناشی از یک آسیب‌دیدگی زانو، مثل پارگی غضروف باشد. آرتروز یا روماتیسم مفصلی هم می‌توانند باعث تجمع غیرطبیعی مایع مفصلی شوند.
مایع مفصلی به زانو کمک می‌کند تا حرکت روانی داشته باشد. کیست بیکر زمانی به وجود می‌آید که مقدار این مایع بیش از اندازه باشد. مایع مفصلی اضافی به پشت زانو رانده می‌شود. وجود مایع اضافی می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
آرتریت: آرتروز شایع‌ترین نوعِ آرتریت مرتبط با کیست‌های بیکر است:
- پارگی غضروف‌ها، مثل پارگی یک مینیسک
- آسیب‌دیدگی‌ها یا حوادث
- عفونت مفصل
معمولاً، در کودکان کیست بیکر با مشکلات بورس ارتباط دارد. بورس یک کیسه پر از مایع است که بین استخوان و بافت نرم قرار دارد.
بورس
عوامل خطرزا
عواملی که احتمال ابتلا به کیست بیکر را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- آرتریت عفونی
- نقرس
- پارگی غضروف‌ها یا آسیب‌دیدگی‌‌های گذشته
- سابقه تزریق کورتیکواستروئید در اطراف زانو
- جراحی زانو در گذشته
- سینوویت زانو
علائم و نشانه‌های کیست بیکر
مبتلایان به کیست بیکر، زمانی که راه می‌روند یا ایستاده‌اند در پشت زانویشان یک توده یا ورم ظاهر می‌شود. اما موقعی که زانو خم می‌شود ورم نیز ناپدید می‌شود. سایر علائم کیست بیکر زانو عبارتند از:
- درد زانو
- سفتی یا خشکی زانو که معمولاً با حرکت کردن بدتر می‌شود.
کیست بیکر باعث مشکلات زیر می‌شود:
- ایجاد یک ناحیه متورم دایره‌ای شکل در پشت زانو که با فعالیت بزرگتر می‌شود
- درد یا فشار در پشت مفصل زانو (که به عضله پشت ساق هم سرایت می‌کند)
- درد خفیف یا حساسیت به لمس بعد از ورزش و خم کردن زانو
کیست بیکر چه خطراتی به همراه دارد؟
گاهی اوقات کیست بیکر حتی بعد از کشیدن مایع مفصلی هم دوباره برمی‌گردد. همچنین، در بعضی موارد بعد از جراحی بیمار دچار عفونت یا خونریزی شدید می‌شود. البته اگر برای درمان کیست بیکر اقدام نشود، به بزرگ شدن ادامه داده و ممکن است در زانو بترکد. در چنین حالتی، مایع مفصلی به عضله پشت ساق نشت کرده و باعث قرمزی، ورم و درد این عضله می‌شود.
تشخیص کیست بیکر
عبور دادن نور: پزشک نوری را از کیست عبور می‌دهد. این تست وجود مایع در کیست را نشان می‌دهد.
گرفتن عکس رادیولوژی مفصل: که عبارت است از گرفتن عکس از استخوان‌ها و بافت‌های موجود در مفصل زانو. این آزمایش سایر مشکلاتی مثل آرتریت را نیز نشان می‌دهد.
اولتراسوند: اولتراسوند آزمایش ساده‌ای است که با استفاده از آن درون بدن مشاهده و بررسی می‌شود. در اینجا از امواج صوتی برای نشان دادن تصاویری از داخل زانو بر روی صفحه یک مانیتور استفاده می‌شود.
امآرآی: در این نوع اسکن از آهن‌رباهای قدرتمند و یک رایانه برای گرفتن عکس از زانو استفاده می‌شود. از این آزمایش برای جستجو به دنبال تجمع مایع یا آسیب‌دیدگی زانو استفاده می‌شود. گاهی اوقات برای اینکه تصاویر بهتری به دست بیاید به زانوی بیمار رنگ کنتراست تزریق می‌شود. در صورت حساسیت بیمار به رنگ‌های کنتراست می‌بایست پزشک در جریان قرار بگیرد. بیمار هنگام ورود به اتاق امآرآی نباید هیچگونه وسیله فلزی با خود داشته باشد زیرا همراه داشتن فلزات باعث آسیب‌های جدی به او می‌شود. در صورتی که بیمار هرگونه فلزی در بدن یا روی پوست خود دارد می‌بایست موضوع را به مسئول امآرآی بگوید.
درمان کیست بیکر
درمان اولیه
استراحت: در طول فرایند بهبودی و درمان ورم پشت زانو حرکتتان را محدود کنید. این کار به کاهش خطر آسیب‌دیدگی بیشتر زانو کمک می‌کند. برای آنکه وزن بدنتان را روی زانوی آسیب‌دیده قرار ندهید باید از چوب زیر بغل استفاده کنید. از چوب‌های زیر بغل مطابق دستورالعمل پزشک استفاده کنید.
یخ: گذاشتن یخ روی زانو، به کاهش درد و ورم آن کمک می‌کند. برای این کار از یک کیسه یخ استفاده کرده یا یخ را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید. کیسه یخ را در یک حوله بپیچانید و آن را 3 تا 4 بار در روز و هر بار به مدت 15 تا 20 روی زانو قرار دهید. این کار را هر روز به مدت 2 تا 3 انجام دهید.
پشتیبانی: با بستن یک بانداژ الاستیک به دور زانویتان، آن را پشتیبانی کنید. از پزشکتان بپرسید که آیا برای پشتیبانی بیشتر به بریس نیاز دارید یا خیر. بستن بریس به کاهش ورم و کم کردن حرکت زانو کمک می‌کند که این باعث می‌شود زانو بهبود بیابد.
بالا بردن: تا جایی که می‌توانید با استفاده از یک بالش زانوی آسیب‌دیده را در سطحی بالاتر از قلبتان قرار دهید. این کار به کاهش ورم کمک می‌کند.
درمان پزشکی
معمولاً کیست بیکر خودبخود رفع و درمان کیست بیکر زانو نیاز نیست . اما اگر بزرگ و دردناک باشد به استفاده از یکی از گزینه‌های زیر نیاز خواهد بود:
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی: این داروها درد و ورم را کاهش داده و می‌توان آن‌ها را بدون نسخه پزشک نیز تهیه کرد. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی اگر درست مصرف نشوند می‌توانند باعث خونریزی معده یا مشکلات کلیوی شوند.
فیزیوتراپی: گذاشتن یخ، استفاده از بانداژ فشاری و چوب زیر بغل به کاهش درد و ورم کمک می‌کند. تمرینات آرام دامنه حرکتی و تقویتی که برای تقویت عضلات اطراف زانو انجام می‌شوند نیز به کاهش علائم عارضه و حفظ سطح عملکرد زانو کمک می‌کنند.
اوزون درمانی: در این فرایند خون از بیمار گرفته شده و در معرض اوزون قرار می‌گیرد، سپس از طریق وریدها دوباره به خود بیمار تزریق می‌شود. ازن تراپی روشی است که در آن تزریقی از اکسیژن و مواد مغذی هومیوپاتی انجام می‌شود. اوزون شکل بسیار فعال اکسیژن در عالم است و اوزون درمانی برای بهبود و ترمیم بافت، مفاصل، رباط و استخوان آسیب‌دیده از قدرت اکسیژن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
داروهای استروئیدی: این داروها برای درمان کیست بیکر مستقیماً به درون کیست تزریق شده و مقدار مایع، قرمزی، درد و ورم را کاهش می‌دهند.
تزریق کورتیکواستروئیدها: گاهی اوقات پزشک برای کاهش التهاب، یک داروی کورتیکواستروئید مانند کورتیزون را به زانو تزریق می‌کند. این تزریق درد را تسکین داده اما همیشه از ایجاد مجدد کیست جلوگیری نمی‌کند.
کشیدن مایع: در این نوع درمان، پزشک با استفاده از یک سوزن مایع مفصل زانو (کیست) را تخلیه می‌کند. به این روش کشیدن مایع مفصلی با سوزن گفته شده و اغلب تحت هدایت اولتراسوند انجام می‌شود.
جراحی آرتروسکوپیک: اگر پزشک تشخیص دهد که پارگی غضروف دلیل تولید بیش از حد مایع سینوویال است، توصیه خواهد کرد که غضروف پاره شده به وسیله جراحی برداشته شده یا ترمیم گردد.
این جراحی برای برداشتن کامل کیست یا ترمیم هرگونه پارگی یا آسیب‌دیدگی غضروف انجام می‌شود. در این روش، یک سری ابزارهای کوچک جراحی و یک اسکوپ از طریق برش کوچکی که در زانو ایجاد شده وارد زانو می‌شوند. اسکوپ یک لوله انعطاف‌پذیر است که روی سر آن یک چراغ، یک دوربین و یک ذره‌بین وجود دارد.
در بعضی موارد، خصوصاً اگر بیمار مبتلا به آرتروز باشد، کیست حتی بعد از درمان علت زمینه‌ای هم رفع نمی‌شود. اگر کیست بهبود نیابد، باعث درد شده و خم کردن زانو را با مشکل مواجه می‌کند، یا اگر (علی‌رغم کشیدن مایع) دوباره درون کیست مایع جمع شود و عملکرد زانو را دچار اخلال کند، که در هر دو صورت می‌بایست کیست به وسیله جراحی برداشته شود.