شکستگی استخوان دنبالچه: علت، عوامل خطر، تشخیص، درمان و پیشگیری

تاریخ: ۱۵ آبان ۱۴۰۲

شکستگی کوکسیس یا شکستگی استخوان دنبالچه، به معنای شکستگی استخوانی است که در نتیجه آسیب به استخوان دنبالچه اتفاق می‌افتد. استخوان دنبالچه در قسمت پایینی ستون فقرات قرار دارد و شکلی مثلثی کوچک دارد که به داخل لگن خم می‌شود.

شکستگی کوکسیس معمولاً نتیجه‌ای از ضربه می‌باشد. ممکن است به دلیل سقوط از ارتفاع قابل توجهی و برخورد مستقیم استخوان دنبالچه، استخوان شکسته شود. همچنین، شکستگی استخوان دنبالچه می‌تواند ناشی از خشونت خانگی یا ضربه ورودی قوی به استخوان باشد. همچنین، تصادفات و آسیب‌های وابسته به وسایل نقلیه موتوری نیز می‌تواند منجر به شکستگی کوکسیس شود. به علاوه، در ورزش‌هایی مانند راگبی که در آن افراد به طور مستقیم بر روی یک فرد متمرکز می‌شوند، شکستگی کوکسیس رخ می‌دهد.

عامل مهم دیگری که می‌تواند به شکستگی کوکسیس منجر شود، زایمان است. در هنگام زایمان، برخی از زنان ممکن است شکستگی استخوان دنبالچه را تجربه کنند.

دلایل شکستگی استخوان دنبالچه چیست؟

همانطور که بیان شد، شکستگی استخوان دنبالچه اساساً به دلیل ضربه به ناحیه استخوان دنبالچه ایجاد می‌شود. برخی از دلایل احتمالی شکستگی کوکسیس عبارتند از:

• سقوط تصادفی روی سطح لغزنده یا پله‌ها و نشستن روی باسن که می‌تواند باعث شکستگی استخوان دنبالچه شود.
• زایمان که در طی آن نوزاد ممکن است استخوان دنبالچه مادر را بشکند.
• دوچرخه‌سواری مداوم یا قایق‌رانی مداوم برای ساعت‌های طولانی باعث ایجاد اصطکاک بین استخوان‌ها در ناحیه استخوان دنبالچه و در نتیجه گاهی شکستگی آن می‌شود.
• بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان باعث شکننده شدن استخوان‌ها می‌شوند. استخوان‌های ناحیه دنبالچه نیز از این قاعده مستثنی نیستند و شکننده‌تر شده و با کمترین فشار بر روی آن‌ها شکسته می‌شوند.

عوامل خطر شکستگی استخوان دنبالچه چیست؟

لازم به ذکر است که شکستگی استخوان دنبالچه در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. برخی از عوامل خطر شکستگی کوکسیس عبارتند از:

• سن: شکستگی استخوان دنبالچه در جمعیت مسن بیشتر از نسل جوان دیده می‌شود.
• شکستگی استخوان دنبالچه که به دلیل پوکی استخوان ایجاد شده است: همانطور که در بالا گفته شد، این وضعیت باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها شده و با کمترین فشار روی آن متلاشی می‌شود.
• بیماری که منجر به از بین رفتن ماده معدنی استخوان شود.
• افرادی که توده عضلانی آن‌ها کاهش یافته در معرض خطر بیشتری برای شکستگی استخوان دنبالچه قرار دارند.
• شکستگی استخوان دنبالچه که به دلیل آسیب دیدگی ورزشی ایجاد شده است: برخی فعالیت‌های ورزشی مانند راگبی، قایق‌رانی طولانی، و پرش در بعضی مواقع می‌تواند به شکستگی استخوان دنبالچه منجر شود.
• خشونت خانگی یا مشاجره: اگر جسمی به سختی با استخوان دنبالچه برخورد کند، ممکن است منجر به شکستگی استخوان دنبالچه شود.

علائم شکستگی استخوان دنبالچه چیست؟

برخی از علائم شکستگی کوکسیس عبارتند از:

• درد شدید هنگام برخاستن از حالت نشسته یا هنگام نشستن از علائم رایج شکستگی استخوان دنبالچه است.
• دردی که فشار را در ناحیه استخوان دنبالچه افزایش می‌دهد.
• حساسیت بیش از حد در ناحیه دنبالچه.
• کبودی و تورم در اطراف ناحیه دنبالچه می‌تواند علامت شکستگی استخوان دنبالچه باشد.

چگونه می‌توان شکستگی استخوان دنبالچه را تشخیص داد؟

به منظور تشخیص شکستگی کوکسیس، ابتدا پزشک شرح حال مفصلی را از بیمار تهیه می‌کند. پزشک می‌خواهد بداند که آیا بیمار زمین خورده است یا اینکه قربانی خشونت خانگی بوده و توسط جسم سختی مورد اصابت قرار گرفته است. هنگامی که تاریخچه دقیقی از چگونگی آسیب دیدگی گرفته می‌شود، مرحله اصلی انجام معاینه فیزیکی بر ناحیه دنبالچه متمرکز می‌شود. در این مرحله پزشک به دنبال مناطق درد و حساسیت در ناحیه استخوان دنبالچه خواهد بود. معاینه مقعدی نیز ممکن است انجام شود. در موارد شکستگی استخوان دنبالچه، حرکت غیر طبیعی استخوان دنبالچه وجود خواهد داشت و بیمار هنگام لمس درد طاقت فرسایی را تجربه خواهد کرد. در صورت مشکوک بودن به شکستگی، پزشک آزمایشات رادیولوژی را تجویز می‌کند که شکستگی استخوان دنبالچه را تایید یا رد می‌کنند.

شکستگی استخوان دنبالچه چگونه درمان می‌شود؟

درمان شکستگی کوکسیس هم شامل درمان محافظه کارانه و هم جراحی است.

درمان‌های محافظه کارانه برای شکستگی کوکسیس

اولین قدم برای مدیریت شکستگی استخوان دنبالچه، آرام کردن درد تا زمان بهبودی استخوان‌ها است.

• برای چند روز به بیمار استراحت در رختخواب توصیه می‌شود.
• از نشستن به مدت طولانی در یک وضعیت خودداری کنید. از نشستن روی سطح سخت خودداری کنید. به طور متناوب در دو طرف باسن خود بنشینید. به جلو خم شوید تا قسمت عمده‌ای از وزن خود را از استخوان دنبالچه دور کنید. برای نرم شدن صندلی از بالشتک استفاده کنید.
• برای تسکین درد ناشی از شکستگی استخوان دنبالچه به بیمار داروهای مسکن NSAID مانند ایبوپروفن یا تایلنول داده می‌شود. همچنین ممکن است پزشک برای تسکین درد بیمار، برای او شیاف تجویز کند. در برخی موارد، تزریقات بیهوشی نیز انجام می‌شود. در موارد نادر ممکن است استروئیدها نیز برای تسکین درد تجویز شوند.
• برای کاهش درد در حین اجابت مزاج، ممکن است به بیمار ملین داده شود تا در حین حرکات روده فشار کمتری در ناحیه دنبالچه ایجاد شود.
• هنگامی که استخوان دنبالچه شما در اثر ضربه شکسته باشد، می‌توانید هر بار ۵-۱۰ دقیقه روی آن منطقه یخ بگذارید. از درمانگر خود بپرسید که چند بار در روز می‌توانید از یخ استفاده کنید. برای کاهش التهاب و کبودی در چند روز اول پس از آسیب از این روش استفاده کنید.

درمان جراحی شکستگی استخوان دنبالچه

جراحی به ندرت برای شکستگی دنبالچه انجام می‌شود و میزان موفقیت در چنین جراحی‌هایی بسیار ضعیف است. درصورتی که درد غیرقابل تحمل باشد و نتواند به بیمار اجازه عملکرد عادی در زندگی را بدهد، ممکن است از یک عمل جراحی به نام کوکسیژکتومی استفاده شود که در آن جراح کل استخوان دنبالچه را خارج می‌کند.

آیا حرکات اصلاحی و فیزیوتراپی در درمان شکستگی استخوان دنبالچه تاثیری دارد؟

شکستگی استخوان دنبالچه باعث درد شدیدی می‌شود که ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. در این شرایط تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند مقداری تسکین درد برای شما به همراه باشد.

اسکات

اسکات با وزن بدن می‌تواند از فشار وارد شده بر استخوان دنبالچه بکاهد و باعث ایجاد قدرت عضلانی در ران می‌شود. بایستید و پاها را به اندازه عرض لگن از هم باز کنید. انگشتان پا باید کمی به خارج مایل باشند. بازوها را برای تعادل مستقیم جلوی خود نگه دارید. به آرامی زانوها را خم کرده و با باسن خود بنشینید. گویی می‌خواهید روی صندلی بنشینید. پاشنه‌‌های خود را روی زمین نگه دارید و تا جایی خم شوید که زانوها از انگشتان پا جلوتر نرود. مکث کنید، سپس به آرامی به موقعیت اولیه برگردید. این حرکت را یک تا دو ست با ۱۲ تا ۱۵ تکرار انجام دهید.

قفل کردن لگن

قفل کردن لگن، منقبض شدن عضلات کف لگن است. این همان انقباضی است که برای نگه داشتن ادرار انجام می‌دهید. تمرینات قفل لگنی برای تحریک اعصاب، افزایش جریان خون و بهبود سلامت عضلات در ناحیه خاجی است. تا آنجا که می‌توانید عضلات این قسمت را سفت کرده و حداقل ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید. عصلات را رها کنید، سپس تکرار کنید. مدت زمان نگه داشتن انقباض را به آرامی افزایش دهید. این تمرینات را حداقل سه بار در روز تکرار کنید.

کشش گربه

کشش گربه با تحریک اعصاب، بهبود جریان خون و تسکین درد در ناحیه پشت و گردن باعث تحریک عضلات نخاع می‌شود. برای انجام این حرکت، در حالی که مچ دست‌هایتان زیر شانه‌ها و زانوهایتان زیر لگن قرار دارند، تنه خود را به حالت یک میز با انحنای رو به پایین قرار دهید. انگشتان پا را حلقه کنید، شکم خود را رها کرده و سر خود را کمی به سمت بالا ببرید تا به سقف نگاه کنید. حرکت را از استخوان دنبالچه خود شروع کرده و از ستون فقرات خارج کنید. بنابراین آخرین قسمتی از بدن که در این وضعیت قرار دارد گردن شما خواهد بود. یک ثانیه در این حالت بمانید. سپس در حالی که پاها را به حالت اولیه برمی‌گردانید، نفس خود را بیرون دهید، شکم خود را به سمت بالا ببريد، ستون فقرات را به سمت بالا خم کنید و سر خود را پایین بیاورید. این کار را پنج تا ۱۰ بار تکرار کنید.

چرخش نخاعی

این کشش از قسمت تحتانی ستون فقرات فشار را آزاد کرده و جریان خون در ناحیه درد را بهبود می‌بخشد. به پشت روی زمین یا تخت دراز بکشید. بازوها را به طرفین دراز کنید. پای راست خود را مستقیم روی زمین قرار دهید. پای چپ خود را خم کرده و آن را به سمت پهلو و در راستای بدن قرار دهید، به طوری که زانوی شما در امتداد مفصل ران قرار گیرد. شانه‌ها را روی زمین صاف نگه دارید. ۸ تا ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید، سپس آن را در سمت دیگر تکرار کنید. این حرکت را دو ست انجام دهید.

زمان بهبودی برای شکستگی دنبالچه چه قدر است؟

استخوان شکسته بهبود می‌یابد اما بهبودی کامل آن ممکن است به زمان زیادی نیاز داشته باشد. مدت زمان لازم برای بهبودی استخوان دنبالچه و تسکین درد به شدت آسیب بستگی دارد و ممکن است از دو تا چهار ماه طول بکشد.

برای جلوگیری از شکستگی کوکسیس چه کاری می‌توان انجام داد؟

اقدامات زیادی می‌تواند برای جلوگیری از شکستگی استخوان دنبالچه انجام شود. این مراحل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• هنگام راه رفتن بر روی قسمت‌های لغزنده یا مرطوب مراقب باشید.
• برای استحکام استخوان‌ها کلسیم و ویتامین D مصرف کنید.
• هنگام شرکت در فعالیت‌های ورزشی تماسی، اقدامات ایمنی کافی را انجام دهید.