درمان رماتیسم لگن

تاریخ: ۱۵ آبان ۱۴۰۲

روماتیسم مفصلی بر اثر فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم بدن به وجود می‌آید. این حمله می‌تواند به‌طور همزمان بر مفاصل و ارگان‌های مختلف بدن مانند پوست، چشم‌ها و قلب تأثیر بگذارد. یکی از شایع‌ترین انواع روماتیسم مفصلی در ران، استئوآرتریت است که در آن غضروف به مرور زمان آسیب می‌بیند و معمولاً باعث ایجاد علائم دردناک در سنین میانسالی می‌شود. در عین حال، آرتروز التهابی در همه سنین بر افراد تأثیر می‌گذارد و معمولاً نشانه‌های آن در اوایل سنین بزرگسالی مشاهده می‌شود.

علل بروز روماتیسم مفصلی لگن

• التهاب مفصل ران: در روماتیسم لگن التهاب سینوویوم باعث تورم و آماس غشای سینویال، هایپرترافی بافت‌های فیبروز سینوویال و ترشح بیش از حد مایع سینوویال در مفصل می‌شود.
• آسیب‌دیدگی غضروف: در صورت تداوم التهاب، مرحله بعدی از بین رفتن غضروف مفصلی در محل مفصل است.
• کمبود ویتامین دی: مطالعات زیادی رابطه بین کمبود ویتامین دی و ابتلا به روماتیسم مفصلی را تأیید می‌کنند.
• استعمال دخانیات: روماتیسم مفصلی در بین افراد سیگاری نسبت به افرادی که سیگار نمی‌کشند شایع‌تر است. روماتیسم مفصلی در افراد سیگاری سه برابر افراد غیر سیگاری است.

علائم

آرتروز التهابی باعث ایجاد علائم متعددی در بدن مانند تب، کم شدن اشتها و خستگی و ضعف می‌شود. لگن مبتلا به آرتروز التهابی دردناک بوده و حالت خشکیدگی و چوب شدگی پیدا می‌کند. برخی از علائم دیگر آرتروز التهابی عبارتند از:

• احساس درد مبهم در کشاله ران، قسمت خارجی ران یا باسن
• دردی که در هنگام صبح یا پس از نشستن و استراحت طولانی مدت تشدید شده و در هنگام تحرک کمتر می‌شود.
• افزایش درد و چوب شدگی درهنگام انجام حرکات فیزیکی شدید
• درد شدید در مفاصل به طوری که باعث لنگیدن یا اختلال در راه رفتن می‌شود.

درمان

استراحت

باید از انجام حرکاتی که باعث تشدید درد در ناحیه ران و لگن می‌شود اجتناب کرد. معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که از انجام فعالیت‌های شدید تا برطرف شدن علائم خودداری شود.

گرما و یخ

استفاده از یک حوله مرطوب گرم یا یخ روی مفصل مبتلا می‌تواند باعث کاهش درد و تورم شود.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)

داروهایی نظیر ناپروکسن و ایبوپروفن می‌تواند باعث از بین رفتن درد و کاهش تورم شود. برخی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه پزشک در دسترس است و برخی از آنها هم نیاز به تجویز پزشک دارد.

کورتیکو استروئیدها

داروهایی نظیر پردنیزون داروهای قوی ضد التهابی هستند. این داروها به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف می‌شوند همچنین ممکن است به صورت موضعی روی پوست در محل ملتهب استعمال شوند.

اوزون

تزریق ازون برای مفصل لگن برای رسیدن به بالاترین دقت تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام می‌شود. در این روش گاز اوزون یا همان O_۳ به محل درد تزریق می‌شود تا از طریق بهبود جریان خون، افزایش مواد مغذی برای ناحیه آسیب دیده، رساندن اکسیژن به بافت‌های آسیب دیده، التهاب درون مفصل لگن را کاهش دهند. این روش  نسبت به سایر روش‌های درمانی عوارض جانبی بسیار کمی دارد.

ابزار کمکی

استفاده از واکر، عصا، پاشنه کش دسته بلند یا ریچر می‌تواند در تسهیل انجام امور روزمره کمک کند.

درمان‌های فیزیکی

انجام ورزش‌های مخصوص می‌تواند به افزایش طیف حرکتی لگن و ران کمک کرده و باعث تقویت عضلات نگهدارنده مفصل شود.

به علاوه، تمرینات ورزشی ملایم و منظم باعث کاهش احساس چوب‌شدگی و افزایش پایداری مفصل شود. ورزش شنا برای افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان مناسب‌تر است زیرا با وجود این بیماری برخی محدودیت‌های حرکتی در ستون فقرات به وجود می‌آید.

ماساژدرمانی

درد در ناحیه لگن می‌تواند به دلایل متعددی از جمله آرتروز، آسیب‌های ناشی از انجام فعالیت‌های زیاد یا مشکلات عضلانی در پاها، عضلات گلوتئال، شکم و قسمت تحتانی کمر به وجود بیاید. در حالی که به وسیله ماساژ نمی‌توان مستقیماً درد ناشی از آرتروز را برطرف کرد ولی معمولاً می‌توان گرفتگی عضلات که یکی از دلایل ایجاد کننده درد است را کاهش داد.

درمان به وسیله اولتراسوند

استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالاتر از محدوده شنوایی انسان، به عنوان اولتراسوندتراپی، برای درمان آسیب‌های گرفتگی عضلات مانند زانوی دوندگان استفاده می‌شود. این روش به طور عمومی توسط فیزیوتراپیست‌ها استفاده می‌شود و از سال ۱۹۵۰ به عنوان یکی از بهترین روش‌های درمانی برای بیماری‌های عضلانی اسکلتی شناخته شده است. درمان‌های مختلفی از اولتراسوند وجود دارند، اما همه آن‌ها بر اساس یک اصل اساسی، یعنی “تحریک” یا برانگیختن بافت با استفاده از امواج صوتی، انجام می‌شوند.

درمان به کمک امواج شوک‌دهنده

درمان به کمک امواج شوک‌دهنده ابزاری چند کاره است که در ارتوپدی، فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی، اورولوژی و دامپزشکی به کار برده می‌شود. مهم‌ترین کارکرد این روش رفع سریع درد و بازگرداندن توان حرکتی فرد است. غیرجراحی بودن این روش درمانی و عدم نیاز به استفاده از مسکن‌های ضددرد باعث شده که این نوع درمان به عنوان یک روش درمانی ایده‌آل شناخته شود که به روند بهبودی سرعت بخشیده و نشانه‌های مختلف به وجود آورنده دردهای حاد و مزمن را بهبود می‌بخشد.

تمرینات ورزشی برای درمان روماتیسم مفصلی لگن

تمرینات ورزشی به کاهش درد، خستگی و ضعف کمک کرده و طیف حرکتی لگن را افزایش داده و به بیمار در غلبه بر روماتیسم مفصلی کمک می‌کند. سه نوع از حرکات ورزشی می‌توانند مفیدواقع شوند: تمرینات برای افزایش طیف حرکتی، تمرینات تقویتی، تمرینات استقامتی (مثل کاردیو و تمرینات هوازی). ایروبیک در آب و شنا دو انتخاب عالی هستند.

هیدروتراپی یا آب‌درمانی

توانبخشی در آب باعث بهبود تدریجی بیماری می‌شود و به فیزیوتراپیست این امکان را می‌دهد که سطح مقاومت مفصل را تنظیم کند بنابراین بیمار به آرامی قدرت و توانایی خود را در ناحیه تحت درمان باز می یلبد. به دلیل اینکه ترسی مبنی بر افتادن در محیط آب وجود ندارد، بیمار با اعتماد بیشتری دوران بهبود پس از عمل جراحی تعویض لگن را می‌گذراند.

درمان‌های جراحی

زمانی که احساس درد و نقصان ناشی از روماتیسم مفصلی به حدی شدید می‌شود که درمان‌های اولیه مانند دارو درمانی و فیزیوتراپی دیگر نمی‌تواند به بهبود علائم بیماری کمک کند، انجام عمل جراحی توصیه می‌شود. میزان موفقیت برای آرتروپلاستی یا تعویض کل لگن از درمان این بیماری بیشتر است. اقدامات درمانی جراحی عبارتند از:

• کندروپلاستی لگن آندروسکوپیک: کندروپلاستی آندروسکوپیک یک روش درمانی همراه با جراحی است که در آن غضروف آسیب دیده لگن‌ترمیم می‌شود و باعث می‌شود تا بافت‌های سالم بتوانند رشد کنند. این جراحی به وسیله ابزارهای ارتوپدی که به آن آرتروسکوپ گفته می‌شود انجام می‌شود و برای درمان روماتیسم‌های مفصلی خفیف تا متوسط مفید است.
• سینووکتومی لگن آرتروسکوپیک: سینووکتومی آرتروسکوپیک یک روش جراحی کم‌تهاجمی بوده که شامل برداشتن قسمتی یا تمام غشای سینوویال در مفصل لگن می‌شود.
• پیوند استخوان: پیوند استخوان برای تعویض استخوان آسیب‌دیده یا از دست‌رفته انجام می‌شود.
• تعویض کامل مفصل (آرتروپلاستی) لگن: ارتروپلاستی کامل لگن شامل برداشتن کامل غضروف در مفصل ران می‌شود. در این عمل مفصل ران برداشته شده و با پروتز پلاستیکی یا فلزی جایگزین می‌شود. پزشک این عمل را در زمانی که اختلال التهابی باعث از کار افتادگی کامل لگن شود توصیه می‌کند.

چگونه می‌توان از آرتروز التهابی لگن پیشگیری کرد؟

امروزه هیچ اقدامی برای پیشگیری از ابتلا به آرتریت التهابی لگن وجود ندارد. البته اگر این اختلال التهابی در اوایل بروز آن تشخیص داده شود و درمان مناسب آن به سرعت آغاز شود می‌توان از پیشروی بیماری پیشگیری کرد یا روند پیشروی آن را کند کرد. تمرینات تقویتی منظم از سرعت پیشروی بیماری آرتروز لگن می‌کاهد.