فهرست مطالب
تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
هدف اصلی ما به‌عنوان متخصصین امراض پا، بازگردانی سلامت کامل به پا و پیشگیری از عوارضی است که می‌توانند موجب بروز عارضه‌های بدتری بشوند. وظیفه‌ی ما بررسی و معاینه‌ی شکستگی پای شما و درمان آن بدون عمل جراحی می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۲ یا ۰۲۱۲۲۷۸۰۷۰۱ تماس حاصل فرمایید.
آناتومی شکستگی مچ‌پا
در مچ پا سه استخوان مختلف ممکن است دچار شکستگی شوند:
استخوان درشت‌نی: به استخوان درشت‌تر ساق پا، درشت‌نی گفته می‌شود. انتهای استخوان درشت‌نی پهن شده و یک برآمدگی استخوانی به نام قوزک داخلی پا را به وجود می‌آورد. شما می‌توانید این برآمدگی را در قسمت داخلی پای خود لمس کنید.
استخوان نازک‌نی: به استخوان نازک‌تر ساق پا، نازک‌نی گفته می‌شود. انتهای استخوان نازک‌نی پهن شده و یک برآمدگی استخوانی به نام قوزک جانبی پا را به وجود می‌آورد. شما می‌توانید این برآمدگی را بر روی سطح خارجی پای خود لمس کنید.
استخوان تالوس (قاپ): تالوس استخوانی گوه مانند است که در عمق مفصل مچ پا و در بین استخوان پاشنه و انتهای استخوان‌های درشت‌نی و نازک‌نی قرار گرفته است. تالوس از انتهای استخوان‌های درشت‌نی و نازک‌نی حمایت کرده و حرکت مچ پا را ممکن می‌سازد.
انواع مختلف شکستگی‌های مچ‌پا
با اینکه راه‌های مختلفی برای ایجاد شکستگی در مچ پا وجود دارند، از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به پیچ‌خوردگی شدید و ناگهانی مچ پا و یا ضربه‌ی شدید و مستقیم به یکی از قوزک‌های آن اشاره کرد.
عوامل خطر و علل ایجاد شکستگی در مچ‌پا
شکستگی مچ پا در بین رده‌های سنی مختلف و افراد به علاقه‌مندی‌ها و سبک‌های مختلف زندگی، عارضه‌ای شایع است.
افرادی که به برخی از فعالیت‌های ورزشی به‌خصوص اشتغال دارند، به دلیل فشار واردشده بر روی مفصل مچ پا، بیشتر در معرض خطر شکستگی قرار دارند مانند:
• رقص باله
• اسنوبرد
• بسکتبال
• چتربازی
همچنین ممکن است موارد زیر نیز موجب شکستگی در مچ پا گردند:
• سرخوردن بر روی یخ
• زمین خوردن از ارتفاع زیاد
• ضربه‌ی مستقیم به قوزک‌های پا در حین تصادفات رانندگی
آسیب‌های وارده در اثر ضربه‌ی شدید که در طی آن‌ها استخوان شکسته شده از پوست بیرون زده و در معرض هوا قرار می‌گیرد، بسیار خطرناک‌اند. زخم باز به باکتری‌ها کمک می‌کند تا استخوان را آلوده کرده و این امر به‌شدت خطر عفونت را افزایش می‌دهد.
علائم
در صورتی که مچ پا خود را شکسته باشید، ممکن است با علائم زیر روبه‌رو شوید:
- درد، ورم، کبودی و حساسیت نسبت به لمس در منطقه مچ پا
- عدم قابلیت حرکت دادن مچ پا در محدوده حرکت طبیعی خود
- عدم توانایی در تحمل وزن بر مچ پا آسیب‌دیده (البته توجه داشته باشید که توانایی تحمل وزن ممکن است حتی در صورت سالم بودن مچ پا نیاز به احیانا داشته باشد)
- گاهی اوقات، شنیده شدن صداهای شکستگی یا خرد شدن از منطقه مچ پا
- در شکستگی‌های باز، دیدن بیرون زدگی بخش‌های استخوان از زیر پوست و شکل بدنی ناهموار در منطقه مچ پا
در صورت تجربه هرکدام از این علائم، بهتر است به سریع به پزشک مراجعه کنید تا ارزیابی کامل و درمان مناسب انجام شود.
عوارض
از عوارض رایج پس از شکستگی مچ پا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• گرفتگی در ناحیه‌ی مچ پا
• درد
• ورم
• آرتروز در آینده: یکی از رایج‌ترین عارضه‌های بلندمدت مربوط به شکستگی مچ پا، استئوآرتریت و یا خود آرتروز می‌باشد. زمانی که استخوان‌های اطراف مفصل آسیب می‌بینند، فرسایش آن‌ها نسبت به مفاصل سالم بیشتر می‌شود. این عارضه منجر به ایجاد درد و ورم در مفصل شده و ممکن است تا حدی شدید باشد که به درمان نیاز پیدا کند.
• ترمیم ناکافی: موقعیت استخوان‌ها در مچ پا بسیار مهم است. بنابراین قرار دادن دوباره‌ی استخوان‌ها در موقعیت مناسب خود چه به وسیله‌ی عمل جراحی و چه به کمک گچ گرفتن، باید بسیار دقیق باشد در غیر این صورت ممکن است ترمیم استخوان‌ها نیمه‌کاره باقی بماند.
تشخیص
بعد از گفتگو و بررسی علائم عارضه، پزشکان ما سوابق پزشکی شما و به‌ویژه آسیب‌های قبلی در مچ و سایر قسمت‌های پا را بررسی خواهند کردند. آن‌ها به معاینه‌ی مچ و دیگر بخش‌های زیرانی پا می‌پردازند. در این معاینه، پزشک به دنبال نشانه‌های تورم، بدشکلی، ساییدگی، کبودی و یا درد در طول بخش‌های استخوانی درشت و نازک می‌گردد، به‌ویژه در مناطق قوزک‌های داخلی و جانبی پا (برآمدگی‌های استخوانی در دو طرف پا). اگر در معاینه فیزیکی مشخص شود که فرد ممکن است دچار شکستگی شده باشد، پزشک ممکن است عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس را به‌منظور تأیید تشخیص تجویز کند.
درمان
روش درمانی مورداستفاده و مدت‌زمان موردنیاز برای بهبودی شکستگی مچ پا، به عوامل زیادی ازجمله موارد زیر بستگی دارند:
• نوع شکستگی مچ پا
• محل شکستگی استخوان
• تعداد استخوان‌های دچار شکستگی
• وضعیت پوست بر روی محل شکستگی
برای درمان شکستگی مچ پا می‌توان از یکی از روش‌های زیر استفاده کرد:
• گچ گرفتگی ساده
• عمل جراحی که معمولاً با کارگذاری پیچ و پلاک همراه است.
روش‌های درمانی بدون جراحی
در صورت پایدار و باثبات بودن شکستگی (یعنی حرکت نکردن استخوان‌های دو طرف شکستگی) و حفظ موقعیت مناسب استخوان‌ها، می‌توان به گچ گرفتن و یا استفاده از بریس آن را درمان کرد. تحمل وزن برای شکستگی‌ها پایدار ممنوع است ولی برای شکستگی‌های ناپایدار این‌طور نیست.
درمان با عمل جراحی
درصورتی‌که شکستگی بسیار ناپایدار بوده (از نوع وبر B یا C) و یا موقعیت استخوان‌ها تغییر کرده باشد، ممکن است برای بازگرداندن استخوان‌ها به موقعیت مناسب، عمل جراحی موردنیاز باشد. عمل جراحی می‌تواند بر دو نوع باشد:
• عمل جراحی فوری: درصورتی‌که شکستگی ساده بوده و عارضه‌ی دیگری را به وجود نیاورده باشد، می‌توان از پیچ و پلاک برای درمان آن استفاده کرد.
• جراحی مرحله‌ای: درصورتی‌که آسیب واردشده به بافت‌های نرم اطراف مفصل شدید باشد، باید قبل از انجام عمل جراحی، تا مدتی به مفصل استراحت داده شود تا پس‌ازآن بتوان عمل جراحی را انجام داد. این کار به کاهش التهاب و تورم بافت‌ها کمک می‌کند. در طول این دوره‌ی استراحت، موقعیت مناسبی برای مچ پا ایجادشده و سپس با کار گذاشتن وسایلی در خارج از آن، مفصل را در جای خود ثابت می‌کنند.
با اینکه این فرآیند اغلب ساده نیست و در برخی مواقع ممکن است ناراحتی ایجاد کند، اما در طول این دوره، بافت‌های نرم و پوست بهبود می‌یابند. این اقدام همچنین به پزشک کمک می‌کند تا موقعیت را نظارت کرده و در صورت وقوع عوارض مانند کبودی‌های گسترده یا عفونت، به سرعت آن‌ها را درمان کند. هنگامی که بافت‌های نرم بهبود یافته و امنیت عمل تضمین شده است، از عمل جراحی برای ترمیم دائمی مفصل استفاده می‌شود.
در جراحی، گزینه‌های مختلفی قابل استفاده هستند؛ با این حال، پس از عمل، احتمالاً از شما خواسته می‌شود تا حداقل به مدت تعیین شده‌ای از تحمل وزن خودداری کنید تا زخم‌ها و استخوان‌ها بهبود یابند.
برای بسیاری از افراد، عدم توانایی تحمل وزن امری دلگیر است. استفاده از عصای زیر بغل یا راه رفتن با یک پا ممکن است فرد را از فعالیت بازدارد و در برخی موارد، توانایی انجام کارها را از او بگیرد. با این حال، حائز اهمیت است که استخوان‌های تازه‌ترمیم یافته تحت هیچ‌گونه فشاری قرار نگیرند. یک فیزیوتراپیست در بیمارستان شما می‌تواند برنامه‌های تحرکی کمکی را بررسی کرده و نحوه‌ی راه رفتن در این شرایط را به شما آموزش دهد. او همچنین توانایی شما در بالا و پایین رفتن از راه‌پله‌ها را ارزیابی می‌کند.
باز توانی و توانبخشی
برنامه‌ی توانبخشی پس از شکستگی مچ پا می‌تواند بسته به‌شدت شکستگی و سرعت بهبودی استخوان‌ها، بین ۱۲ تا ۲۴ هفته زمان ببرد. در طول این زمان، فیزیوتراپیست و جراح از شما می‌خواهند تا ورزش‌های به خصوصی را انجام داده و وزن اعمال‌شده بر روی مچ خود را به مرور زمان افزایش دهید.
