متوکاربامول (روباکسین) یک داروی شل‌کننده عضلانی و سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی است. متوکاربامول با هدف تسکین کوتاه‌مدت درد و خشکی حاد عضله تجویز میشود و مصرف آن غالباً در کنار درمان‌های دیگر توصیه میشود. همچنین متوکاربامول گاهی اوقات برای تسکین علائم ناشی از ترک مواد مخدر، به ویژه اسپاسم و گرفتگی عضله مصرف میشود.
متوکاربامول معمولاً به صورت قرص به فروش می‌رسد، البته این دارو را در کلینیک و بیمارستان می‌توان به صورت تزریق درون‌عضلانی نیز دریافت کرد. متوکاربامول اجازه نمی‌دهد که احساس درد به مغز منتقل شود. هرچند متوکاربامول داروی مخدر نیست، اما بعضی عوارض جانبی آن، مانند خواب‌آلودگی و سرگیجه مشابه داروهای مخدر است و برخی مصرف‌کنندگان این عوارض را با حالت «نئشگی» ناشی از مصرف مواد مخدر اشتباه می‌گیرند.
فهرست مطالب
متوکاربامول
متوکاربامول با نام تجاری روباکسین فروخته میشود و نوع ژنریک دارو نیز در دسترس است. این دارو فقط با نسخه معتبر پزشک قابل تهیه است. متوکاربامول (روباکسین) معمولاً به صورت سه قرص 500 میلی‌گرمی چهار بار در روز یا دو قرص 750 میلی‌گرمی چهار بار در روز مصرف میشود.
برای درمان سریع گرفتگی عضلات کمر برخی از پزشکان، آمپول متاکاربامول را نیز مناسب می‌دانند.
موارد منع مصرف
بیماران دچار حساسیت شدید به متوکاربامول یا هر یک از ترکیبات تشکیل دهنده‌اش اجازه مصرف این دارو را ندارند.
هشدارها
چون متوکاربامول باعث سرکوب سیستم عصبی مرکزی میشود، بیماران هنگام مصرف این دارو باید مراقب عوارضی باشند که در اثر مصرف هم‌زمان متوکاربامول با الکل و دیگر داروهای سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی بروز می‌یابد.
ایمن بودن مصرف متوکاربامول در دوران بارداری با توجه به عوارض جدی احتمالی این دارو برای رشد جنین تأیید نشده است. گزارش‌ها حکایت از آن دارد که تماس جنین با متوکاربامول در رحم مادر موجب بروز ناهنجاری‌های مادرزادی و جنینی شده است. بنابراین بانوان باردار یا بانوانی که قصد باردار شدن دارند، نباید متوکاربامول مصرف کنند؛ مصرف این دارو به ویژه در اوایل بارداری ممنوع است، مگر آن‌که پزشک تشخیص بدهد که مزایای مصرف متوکاربامول بر عوارض جانبی احتمالی‌اش می‌چربد.
روباکسین توانایی‌های ذهنی و یا جسمی لازم برای انجام دادن وظیفه‌های خطرناکی مانند کار با ماشین‌آلات یا رانندگی را مختل میکند.
احتیاط‌ها
بیماران باید اطلاع داشته باشند که مصرف متوکاربامول باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه میشود و درنتیجه توانایی‌شان را برای کار با ماشین‌آلات یا رانندگی مختل میکند. همچنین چون متوکاربامول باعث سرکوب سیستم عصبی مرکزی میشود، بیماران باید مراقب بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف هم‌زمان متوکاربامول با مشروبات الکلی و دیگر داروهای سرکوب کننده سیستم عصبی مرکزی باشند.
واکنش‌های شدید
موارد زیر واکنش‌های شدیدی هستند که در اثر مصرف متوکاربامول گزارش شده است:
- بدن به صورت یک کل واحد: واکنش آنافیلاکتیک، ادم آنژیونوروتیک، تب و سردرد؛
- دستگاه قلبی ـ عروقی: کندتپشی (برادی کاردی)، گر گرفتن، کاهش فشار خون، سنکوپ، ترومبوفلبیت؛
- دستگاه گوارش: سوءهاضمه، یرقان (از جمله یرقان کلستاتیک یا ناشی از انسداد صفراوی)، حالت تهوع و استفراغ؛
- سیستم لنفاوی و خونی: کاهش تعداد گلبول‌های سفید؛
- سیستم ایمنی: حساسیت شدید؛
- سیستم عصبی: فراموشی، گیجی، سرگیجه یا دوران سر، دوبینی، نیستاگموس (حرکات سریع، ناگهانی و تکراری چشم‌ها) خواب‌آلودگی، بی‌خوابی، ناهماهنگی خفیف عضلهها، آرامبخشی، تشنج (از جمله تشنج بزرگ) و ورتیگو
- پوست و حس‌های خاص: تاری دید، التهاب ملتحمه، گرفتگی بینی، طعم فلز در دهان، خارش پوست، راش و کهیر.
تداخل‌های دارویی و آزمایشگاهی
متوکاربامول مانع از اثرگذاری پیریدوستیگمین بروماید میشود. بنابراین بیماران مبتلا به میاستنی گراویس که عامل‌های آنتی‌کولین‌استراز دریافت می‌کنند، باید متوکاربامول را با احتیاط مصرف کنند.
همچنین متوکاربامول باعث تداخل رنگی در بعضی آزمایش‌های غربالگری برای 5 ـ هیدروکسی ایندول استیک اسید میشود.
بارداری
مطالعات انجام شده در زمینه تولیدمثل حیوانات تاکنون به عوارض متوکاربامول بر بارداری نپرداخته است. همچنین مشخص نیست که آیا مصرف متوکاربامول برای بانوان باردار مضر است یا بر ظرفیت تولیدمثل اثر می‌گذارد یا خیر. بنابراین متوکاربامول صرفاً در صورت نیاز مبرم باید به بانوان باردار داده شود.
با توجه به این‌که ممکن است متوکاربامول در رشد جنین اختلال ایجاد کند، ایمنی مصرف متوکاربامول در دوران بارداری تأیید نشده است. گزارش‌هایی در خصوص بروز ناهنجاری‌های مادرزادی و جنینی پس از تماس جنین با متوکاربامول در رحم مادر وجود دارد. بنابراین بانوانی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند، نباید متوکاربامول مصرف کنند، مگر آن‌که پزشک معالج تشخیص بدهد مزایای مصرف متوکاربامول بر خطرهای احتمالی آن غلبه دارد.
مادران شیرده
متوکاربامول و یا متابولیت‌های آن وارد شیر سگ‌ها میشود، بااین‌حال مشخص نیست که آیا متوکاربامول یا متابولیت‌هایش وارد شیر انسان میشود یا خیر. چون بسیاری از داروها از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل میشود، در مصرف متوکاربامول در دوران شیردهی باید احتیاط کرد.
مصرف در دوران کودکی
ایمنی و اثرگذاری روباکسین در بیماران زیر 16 سال هنوز تأیید نشده است.
اوردوز
اطلاعات اندکی دربارۀ مسمومیت‌زایی حاد متوکاربامول در دست است. اوردوز متوکاربامول عموماً در اثر مصرف هم‌زمان متوکاربامول با مشروبات الکلی یا دیگر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی گزارش شده است. اوردوز متوکاربامول با علائم زیر همراه است:
- حالت تهوع؛
- خواب‌آلودگی؛
- تاری دید؛
- کاهش فشار خون؛
- تشنج و
- کما.
در طرح‌های پایش پس از فروش داروی متوکاربامول، مواردی از فوت بیماران در اثر اوردوز متوکاربامول به تنهایی با در اثر اوردوز ناشی از مصرف هم‌زمان متوکاربامول با دیگر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، مشروبات الکلی یا داروهای سایکوتروپیک (داروهای مخصوص درمان ناراحتی‌های روانی) گزارش شده است. مدیریت اوردوز شامل درمان علائم و درمان حمایتی میشود.
متوکاربامول را در دمای محیط، در دمای بین 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید.
پرسش‌های متداول
آیا متوکاربامول اثر ضدالتهابی دارد؟
این دارو برای درمان درد و گرفتگی عضله تجویز میشود. متوکاربامول عضلهها را شل میکند. ایبوپروفن یک داروی غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAID) است که به کاهش درد و ورم کمک میکند.
چقدر طول می‌کشد تا متوکاربامول اثر کند؟
اثرگذاری متوکاربامول مدت کوتاهی پس از مصرف، پس از تقریباً نیم ساعت، شروع میشود.
آیا متوکاربامول کمردرد را تسکین میدهد؟
پژوهشهای بسیاری درباره اثر متوکاربامول (روباکسین) بر کمردرد انجام شده است. متوکاربامول روشی ارزان برای تسکین کمردرد است که اثر آرامبخشی کمتری نسبت به داروهای دیگر دارد.
چه کسانی نباید متوکاربامول مصرف کنند؟
اگر 65 سال یا بیشتر دارید، درباره مزایا و خطرهای احتمالی مصرف متوکاربامول با پزشک مشورت کنید. سالمندان معمولاً نباید متوکاربامول مصرف کنند، چون مصرف این دارو به اندازه داروهای دیگری که برای درمان عارضه‌های یکسان تجویز میشود، مؤثر یا ایمن نیست.
