فتق دیسک گردن به علت وارد شدن فشار و یا آسیب به دیسک و مهره های گردن

یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گردن که توسط متخصصین فیزیوتراپی و سایر متخصصان ستون فقرات درمان می‌شود، فتق دیسک گردن است. علائم و نشانه‌های اولیه فتق دیسک گردن در هر سنی ممکن است شروع شود اما بیشتر در سنین 30 تا 50 سالگی مشاهده می‌شود. فتق دیسک گردن اغلب ناشی از آسیب دیدگی می‌باشد، اما اگر دیسک با افزایش سن یا ساییدگی شروع به تحلیل رفتن کرده باشد، اقدامات ساده‌ای مانند یک عطسه شدید می‌تواند باعث فتق دیسک شود. شروع علائم معمولاً بلافاصله پس از جراحت است. گزینه‌های درمانی ممکن است شامل استفاده از داروهای تجویز شده یا بدون نسخه، فیزیوتراپی، تغییر سبک زندگی و جراحی باشد.

علل فتق دیسک گردن

فتق دیسک گردن هنگامی رخ می‌دهد که شکاف در غضروف‌های خارجی باعث شود هسته ژل مانند، کاملاً از دیسک بیرون زده و به مجرای نخاع شما نشت کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، پارگی یا فتق دیسک نامیده می‌شود. فتق دیسک گردن معمولا باعث رادیکولوپاتی گردن می‌شود. منظور از رادیکولوپاتی، تحریک ریشه‌های عصب اطراف است که به آن عصب فشرده شده نیز می‌گویند. وقتی فتق دیسک گردنی باعث فشردگی عصب می‌شود، می‌تواند منجر به علائمی چون سوزش، گزگز یا درد مزمن شود که می‌تواند به گردن، شانه‌ها، بازو یا انگشت تابش کند. فتق دیسک معمولاً در اثر ضربه مستقیم به ستون فقرات ایجاد می‌شود. فاکتورهای دیگری مانند ژنتیک، وزنه برداری یا بلند کردن اجسام سنگین، تصادف، وضعیت بد بدن در حالت نشسته مقابل تلویزیون یا صفحه رایانه و بسیاری از عوامل دیگر که باعث فشار به ستون فقرات گردن می‌شوند، در فتق دیسک گردن موثر می‌باشند.

علائم فتق دیسک گردن

فتق دیسک گردن همیشه باعث بروز علائم نمی‌شود. در اکثر موارد، علائم فتق دیسک گردن تنها در صورت وارد شدن فشار محتویات داخل دیسک بر روی عصب گردن یا تحریک آن نشان داده می‌شود. درد بازو در امتداد مسیر عصبی تا پایین بازو و به نوک انگشتان تابش خواهد کرد. در صورت عدم درمان فتق دیسک گردن برای مدت طولانی، علاوه بر درد گردن، بیمار ممکن است احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن کند.

فتق دیسک گردن عمدتا در مهره‌های C5 – C6 یا C6 – C7 در ستون فقرات رخ می‌دهد. بعد از این 2 مهره، مکان مشترک بعدی برای فتق دیسک گردن، مهره‌های C4 – C5 است. متخصصان ستون فقرات به ندرت شاهد فتق دیسک گردن در قسمت C7 – T1 می‌باشند.

در زیر علائم فتق دیسک گردن بر اساس ناحیه‌ی دچار فتق ذکر شده است.

ریشه عصب C4- C5) C5):

• ضعف در عضله دلتوئید بالای بازو
• بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن بسیار نادر است
• درد شانه

ریشه عصب C5- C6) C6):

• ضعف در عضلات دوسر بازو و بازکننده مچ دست
• بی حسی، سوزن سوزن شدن و دردی که به سمت شست دست تابش می‌یابد

ریشه عصب C6- C7) C7):

• ضعف در عضلات سه سر بازو و عضلات باز کننده انگشت
• بی حسی، سوزن سوزن شدن و دردی که از ناحیه سه سر به انگشت میانی تابانده می‌شود

ریشه عصب C7- T1) C8):

• ضعف در گرفتن اشیا با دست
• بی حسی، گزگز و درد

درمان فتق دیسک گردن

در اکثر موارد مربوط به فتق دیسک گردن، درمان درد گردن و گزگز دست‌ها از طریق روش‌های محافظه کارانه و بدون جراحی انجام می‌شود. جراحی فتق دیسک گردن فقط باید در صورت موثر نبودن و یا امتحان کردن روش‌های محافظه کارانه مورد بررسی قرار گیرد.

هنگام درمان فتق دیسک گردن، تغییر سبک زندگی یکی از مهمترین عواملی است که می‌تواند نتیجه درمان را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه پزشک ممکن است درد شما را درمان کند، شما نیز باید اطمینان حاصل کنید که در وهله اول فعالیتی که باعث فتق شده است را تکرار نکنید. گردن درد و گزگز دست‌ها به طور کلی اولین علائمی هستند که با درمان فتق دیسک گردن بهبود می‌یابند.

برای درمان‌های خاص تر فتق دیسک گردن، توصیه می‌شود با یک متخصص پزشکی مشورت کنید و یک تشخیص دقیق بدست آورید. اگرچه اطلاعات زیادی در اینترنت وجود دارد، اما فقط متخصصی که به سابقه پزشکی شما دسترسی دارد می‌تواند توصیه‌های درمانی مناسب را انجام دهد.

استراحت دادن به گردن

استراحت گردن اولین مرحله در درمان فتق دیسک است. در بسیاری از موارد، تا زمانی که دیگر استرس یا جراحتی ایجاد نشود، آسیب به خودی خود بهبود می‌یابد. از بریس‌ها یا کولار‌های گردنی گاهی اوقات برای تثبیت گردن و قسمت فوقانی ستون فقرات در طول روند بهبود استفاده می‌شود.

دارو

مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن معمولاً برای درمان درد و ناراحتی همراه با فتق دیسک گردن استفاده می‌شوند. این داروها می‌توانند به کاهش فشار عصب‌های گردن کمک کرده و منجر به تسکین علائم شوند. در برخی شرایط، داروهای بدون نسخه ممکن است سطح مناسبی از تسکین درد را فراهم نکنند. در این صورت پزشک ممکن است داروهای ضد درد قوی تری را برای شما تجویز کند.

گرما و سرما درمانی

روش‌های گرما و سرما درمانی گزینه‌های موثری برای این بیماری هستند. برخی از متخصصان پزشکی در مورد اینکه کدام روش را ترجیح می‌دهند، متفاوت هستند و به طور کلی پذیرفته شده است که هر دو روش درمانی تقریباً موفقیت یکسانی در تسکین درد فتق دیسک گردن دارند. بیمار باید از روشی استفاده کند که بیشترین تسکین را داشته باشد. چه از کیسه یخ و چه از پد گرم کننده استفاده کنید، این نوع درمان فقط باید هر بار فقط 15 دقیقه و  چندین بار در روز استفاده شود.

بالش‌هایی با ارتفاع مناسب

برای تسکین گردن درد و خستگی در حین خوابیدن، مهم است که بالش نه خیلی بلند و نه خیلی کوتاه باشد. در واقع بالش با ارتفاع نامناسب می‌تواند تخریب استخوان‌ها، عضلات و سینوس‌های قسمت بالای بدن را تسریع کند. بالش‌هایی که خیلی کوتاه یا کم ارتفاع هستند، باعث می‌شوند سر به زیر مرکز ستون فقرات بیفتد و روی رگ‌های موجود در سر و گردن فشار وارد کند. این به نوبه خود فتق دیسک گردن را بدتر می‌کند.

برای جلوگیری از این خطرات، لازم است که بالشتی در اندازه مناسب خود پیدا کنید. در اصل، هنگامی که سر خود را روی بالش قرار می‌دهید و مستقیم به سمت بالا قرار دارد، بالش باید حداقل 5 تا 7 سانتی‌متر از سطح تشک بلند باشد. اگر بالش خیلی سفت و بلند باشد، گردن شما را به جلو می‌کشاند، که از نظر فتق دیسک گردن، بدترین وضعیت است. به عبارت دیگر، ارتفاع بالش شما باید در حدی باشد که بتواند سر شما را کمی بالاتر از سطح بدن نگه دارد تا ستون فقرات گردن منحنی طبیعی خود را حتی در حالت خواب حفظ کند.

درمان فیزیوتراپی

فیزیوتراپی برای درمان فتق دیسک گردن بسیار موثر است و هدف آن کاهش درد، سفتی و اسپاسم عضلات گردن است. فیزیوتراپیست یک برنامه تمرینی متناسب با شرایط بیمار برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری عضله گردن و بروز هرگونه مشکل دیگر در گردن آماده می‌کند. در مرحله حاد، توصیه‌های زیادی در مورد روش اصلاح فعالیت، نحوه کاهش درد و همچنین راهنمایی در مورد استفاده از داروهای مسکن انجام می‌شود. درمان فیزیوتراپی برای فتق دیسک گردن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ماساژ بافت نرم
• تمرینات کششی برای تسکین درد و تحریک ریشه عصب
• تمرینات و تکنیک‌های گردن برای کمک به بازیابی تحرک طبیعی و بدون درد ستون فقرات
• طب سوزنی
• تحریک الکتریکی مانند TENS برای کمک به درد
• مشاوره درباره اصلاح و نحوه صحیح وضعیت بدن
• تمرینات تقویت کننده برای کمک به کاهش عود فتق دیسک دیگر
• کشش گردن
• تراکشن گردنی

فیزیوتراپیست شما از طریق برنامه تمرینی، اطمینان از وضعیت صحیح بدن و تقویت عضلات ثبات دهنده و گردن را به روشی ایمن و موثر پشتیبانی تخصصی می‌کند. هدف نهایی کاهش درد گردن، امکان بازگشت به کار و فعالیت‌های ورزشی در اسرع وقت است.

تزریق استروئید

اگر درمان‌های محافظه کارانه اولیه موفقیت آمیز نباشد، گزینه بعدی درمان اغلب تزریق استروئید است. استروئیدها به منظور کاهش تورم و کاهش فشار بر اعصاب ناشی از فتق دیسک به ستون فقرات تزریق می‌شوند.

ورزش‌های مناسب دیسک گردن

گردن درد از عوارض شایع فتق دیسک است. در این بخش، برخی از تمرینات گردن را که می‌توانند به کاهش درد کمک کنند مرور می‌کنیم.

کشش گردن رو به پایین

برای انجام این تمرین، به راحتی به پشت روی تخت یا یک میز دراز بکشید. پایین گردن خود را با لبه‌ی میز هماهنگ نگه دارید. هنگامی که به این ترتیب قرار گرفتید، به آرامی و به آرامی سر خود را به سمت عقب پایین آورده و بگذارید آویزان شود. باید این وضعیت را به مدت 1 دقیقه حفظ کنید، 1 دقیقه استراحت کنید و 5 تا 15 بار تکرار کنید. اگر در هر زمان احساس درد کردید، باید انجام عمل کشش گردن را متوقف کنید.

کشش گردن رو به بالا

برای انجام حرکات دیگر کششی گردن، همان دستورالعمل‌های مربوط به اکستنشن گردن بالا را دنبال کنید، اما این بار روی شکم دراز بکشید و سر خود را به سمت بالا بلند کنید. گردن خود را به مدت 5 تا 10 ثانیه بالا نگه دارید و 10 بار تکرار کنید.

حرکت چین تاک

این موارد را می‌توان در حالت ایستادن یا خوابیدن به پشت انجام داد، در حالی که سر را روی تخت و دستانتان را در کنار خود نگه داشته‌اید. چانه را به سمت سینه پایین آورده و یک چانه دوتایی ایجاد کنید. اکنون این موقعیت را برای 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید و 15 تا 20 بار تکرار کنید. بهترین روش برای توصیف تمرین چانه این است که وانمود کنید شخصی در تلاش است شما را ببوسد که نمی خواهید ببوسید.

جمع شدن شانه

بایستید و یا پشت به دیوار بنشینید و بازوها را در کنار خود نگه دارید. آرنج خود را 90 درجه خم کنید. حالا شانه‌ها را پایین و عقب آورده و پشت بازوها را به سمت دیوار و تیغه‌های شانه را به هم فشار دهید. در صورت نیاز، این تمرین نیز قابل اصلاح است و می‌توانید کنار دیوار بنشینید.