تاریخ: ۱۵ آبان ۱۴۰۲
صدای گردن نوعی صدای ترق و تروق یا شبیه کلیک کردن است که هنگام چرخاندن سر به طرفین ایجاد می‌شود. این صدا، شبیه به صدایی که هنگام چرخاندن انگشت‌ها بوجود می‌آید. بسیاری از مردم عادت دارند پس از بیدار شدن از خواب یا پس از کار طولانی پشت میز، گردن خود را برای از بین بردن فشار عضلانی بپیچانند. اگرچه افراد پس از چرخاندن گردن و ایجاد این صدا احساس راحتی می‌کنند. این کار باعث گردن درد و آرتروز گردن می‌شود. در بسیاری هم این اتفاق به صورت عمدی پیش نمی‌آید. یعنی این صدا در حین خم کردن یا پیچاندن گردن خود به خود اتفاق می‌افتد. در هر حال این صدا برای سلامتی مهره‌های گردن مضر است. اگر گردن فردی در حرکات معمولی صدا می‌دهد باید هرچه زودتر به فکر راهی برای درمان صدا دادن گردن باشد.
علت صدای گردن
گردن انسان از هفت مهره‌ی گردنی تشکیل شده است که به صورت پشت سر هم قرار گرفته‌اند و توسط ماهیچه‌ها و رباط‌های گردن و پشت حمایت می‌شوند. این مهره‌ها امکان انجام حرکات مختلف گردن را فراهم می‌کنند. هنگامی که ماهیچه‌های گردن دچار گرفتگی می‌شوند، فشاری بر مهره‌ها وارد می‌شود و معمولاً گرفتگی در یک طرف گردن رخ می‌دهد. این باعث کوتاه شدن ماهیچه‌ها می‌شود و مهره‌های گردنی را به سمت خود می‌کشند. اگر فردی که دچار این حالت است، سرش را در جهت مخالف گرفتگی ماهیچه‌ها حرکت دهد، صدای ترق تروقی خواهد شنید.
فشار گازها نیز نقشی در صدای گردن دارند. هر مهره‌ی گردن توسط یک کپسول احاطه شده است که با مایع مفصلی پر شده است. این مایع وظیفه حفظ لغزندگی مهره‌ها را دارد تا گردن بتواند به راحتی حرکت کند. این مایع شامل گازهایی مانند نیتروژن و دی اکسید کربن است. هر بار که گردن پیچش یا چرخش می‌کند، فشاری بر حباب‌های گاز ایجاد می‌شود که صدای ترکیدن را بوجود می‌آورد. این یکی از دلایل اصلی صدای گردن است و معمولاً به مهره‌های گردن آسیب نمی‌رساند. همچنین، هنگامی که رباط متصل به پیشامدگی استخوانی مهره‌ها با بعضی حرکات گردن شل می‌شود، می‌تواند صدای گردن را ایجاد کند. آرتروز مهره‌های گردنی نیز با حرکت گردن ممکن است این صدا را ایجاد کند. این مشکل معمولاً پس از ۵۰ سالگی رخ می‌دهد و باعث درد و خشکی در گردن می‌شود. همچنین، با حرکت گردن به اطراف نیز ممکن است صدای ترق تروقی ایجاد شود.
علائم صدای گردن
صدای گردن به طور اتفاقی مشکل‌ساز نیست. اما صدای مداوم آن فرد را با چنین مشکلاتی روبرو می‌کند:
گردن درد. صدای مکرر گردن بر حرکت آن تاثیر می‌گذارد. ممکن است غضروف در اثر آرتروز مفصل آسیب دیده باشد. فضای میان دو مهره کاهش پیدا کرده و عصب‌هایی که از بین آن‌ها عبور می‌کنند، تحت فشار قرار می‌گیرند که این امر باعث گردن درد می‌شود.
- ممکن است بیمار از سردرد رنج ببرد و درد به شانه‌ها منتقل بشود.
- ماهیچه‌های گردن دردناک شود و نتوان به آن‌ها دست زد.
- در شرایط وخیم‌تر بیمار احساس سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی در انگشتان و بازوها می‌کند.
درمان
از آنجاکه صدا دادن گردن باعث مشکلات گوناگون مانند درد و خشکی گردن می‌شود، راه‌هایی برای خلاصی از آن و جلوگیری از مشکلات بیشتر وجود دارد.
تمرین کردن
تمرین‌هایی برای انجام در خانه و حتی محیط کار جود دارد که باعث از بین رفتن این صدا می‌شود. لطفا قبل از انجام آن‌ها در خانه با تراپیست صحبت کنید.
حرکت دادن سر
در این تمرین سر در دو مسیر حرکت می‌کند. برای شروع، درحالی‌که سر و گردن در حالت بی‌باری قرار دارند مستقیم به جلو نگاه کرده به آهستگی سر خود را به عقب می‌برید تا نگاهتان به سقف بیافتد. به مدت سه ثانیه در این حالت باقی مانده سپس سر خود را آهسته به جلو می‌آورید تا جایی که چانه‌تان بر روی سینه قرار بگیرد و نگاهتان بر روی زمین بیافتد. برای سه ثانیه در این حالت باقی‌مانده و سپس به حالت بی‌باری اول باز‌می‌گردید. این کار را ۵ تا ۱۰ بار تکرار می‌کنید. پس از اتمام این عمل به موقعیت اول بازگشته و سر خود را به سمت چپ می‌برید. باید گوشتان را به شانه‌ی خود نزدیک کنید البته نه آنقدر که این دو یکدیگر را لمس کنند. سه ثانیه در این حالت بمانید و سپس به سمت راست حرکت دهید. این عمل را ۵ تا ۱۰ مرتبه تکرار کنید.
چرخش سر
این تمرین شامل دو حرکت متفاوت است. در تمرین اول سر را مستقیم نگه داشته و چشم‌ها روبه جلو باشند. سر را به سمت چپ چرخانیده تا جایی که چانه در بالای شانه‌ی چپ قرار بگیرد. برای مدتی صبر کرده و سپس آن را به حالت اول بازگردانید. سر را به آهستگی به سمت راست بچرخانید و در حالی که چانه در بالای شانه‌ی راست قرار دارد این حالت را برای مدتی حفظ کنید. این تمرین را ۵ بار تکرار کنید. در تمرین دوم سر را بر روی شانه‌ی راست بیاورید و آن را در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف جهت عقربه‌های ساعت در اطراف گردن بچرخانید.
مقاومت
تمرین مقاومت به تقویت ماهیچه‌های گردن کمک می‌کند. در طول تمرین، گردن خود را در حالت بی‌باری قرار دهید سر مستقیم و چشم‌ها روبه جلو باشد. با کف دست‌ها بر روی پیشانی خود فشار دهید از ماهیچه‌های گردن برای فشار دادن سر در جهت خلاف دست‌ها استفاده کرده و با دستان خود در برابر حرکت سر به جلو مقاومت کنید. این حالت را برای ۵ ثانیه حفظ کنید. کف دست‌ها را پشت سر گذاشته و فشار دهید. با سر روبه عقب و در جهت خلاف دست‌ها فشار بیاورید. دست چپ را در طرف چپ سر گذاشته و بر خلاف یکدیگر فشار وارد آورید. همین عمل را برای دست راست هم انجام دهید.
تمام حرکت‌های تمرینی را باید در حد توان خود انجام دهید. اگر نمی‌توانید، تنها حرکات کوچک را انجام دهید و از وارد آوردن فشار به خود خودداری کنید. بعلاوه شما نباید تمرین‌هایی را که باعث ایجاد ناراحتی و درد می‌شود انجام دهید. اگر گردن درد بیشتر از چند روز طول بکشد یا با هر حرکتی گردنتان صدا بدهد به پزشک مراجعه کنید.
- ماساژ ماهیچه‌های گردن باعث افزایش خون‌رسانی و جلوگیری از گرفتگی گردن می‌شود. پس از درمان گرفتگی ماهیچه‌های گردن فرد متوجه بهبود صدای گردن خود می‌شود.
- تحریک گرمایی با استفاده از کیسه‌ی آب گرم باعث کم کردن درد و خشکی گردن در اثر گرفتگی ماهیچه‌های این قسمت می‌شود.
- در موارد شدیدتر، فیزیوتراپی و بستن گردن لازم می‌شود.
