درمان و علت درمان چرخش مچ پا به داخل

تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲

چرخش مچ پا به داخل یک آسیب نیست، اما اگر شما مچ پای خود را بیش از حد به سمت داخل بچرخانید، بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی‌های ورزشی هستید. چرخش مچ پا به داخل معمولا به شکل صافی کفی پا یا متمایل شدن پا به سمت داخل شناخته می‌شود اما تشخیص این عارضه به این سادگی نیست و توجه به زمان و نحوه‌ی متمایل شدن پا به سمت داخل از اهمیت زیادی برخوردار است.

چرخش مچ پا به داخل چیست؟

برای درک بهتر چرخش بیش از حد مچ پا به داخل، ابتدا باید توضیح دهیم که منظورمان از این عبارت چیست.

چرخش به سمت داخل یکی از حرکات طبیعی مچ پا می‌باشد. در این حالت، استخوان مچ پا به سمت داخل حرکت می‌کند در حالی که سایر استخوان‌های پا به سمت بیرون حرکت می‌کنند. این حالت در زمانی که پا روی زمین قرار می‌گیرد و وزن بدن بر روی آن تمرکز می‌کند، به طور طبیعی رخ می‌دهد. در واقع، چرخش مچ پا حالت طبیعی است و مزایایی دارد. این حرکت باعث می‌شود که هنگام تحمل وزن بالا بر روی پاها یا حرکت در سطوح ناهموار، کف پا و مفصل مچ پا آسیب نبینند.

اما چرخش بیش از حد مچ پا، که به عنوان عارضه چرخش مچ پا به داخل شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که میزان چرخش مچ پا به سمت داخل بیش از حد طبیعی باشد و مچ پا بیش از حد معمول به سمت داخل منحرف شود. افرادی که این عارضه را تجربه می‌کنند، مشاهده می‌کنند که مچ پا به سمت داخل منحرف شده است. تصویر بالا نیز می‌تواند این حالت را نمایش دهد.

علت چرخش مچ پا به داخل چیست؟

زمانی که استخوان‌های پای شما همگی در راستای صحیح قرار دارند، استخوان مچ پا درست دربالای پاشنه ی پا قرار می‌گیرد و لبه جلویی هر کدام از این استخوان ها تقریبا با یکدیگر همراستا است ( لبه‌ی جلویی مچ پا کمی از لبه‌ی جلویی استخوان پاشنه جلوتر است). و یک فضای طبیعی در بین این دو وجود دارد که به آن سینوس تارسی (sinus tarsi) گفته می‌شود.

زمانی‌که پاهای شما در راستای صحیح قرار ندارند، مچ پای شما به سمت جلو منحرف می‌شود و دیگر با استخوان پاشنه‌ی پا همراستا نیست و در نتیجه فضای سینوس تارسی بسته می‌شود که این موضوع در ویدئوی زیر قابل مشاهده است. چرخش مچ پا به سمت داخل معمولا اولین شاخصه‌ی وجود انحراف در پاها است. در واقع این مشکل یک علامت یا نشانه برای بیماری نیست و به عنوان عارضه‌ی مسدود شدن فضای سینوس تارسی شناخته می‌شود (اما این عارضه باعث بروز سایر علائم می‌شود).

سایر علائم وجود بدشکلی و راستای ناصحیح در پاها

• درد پاشنه و درد کف پا (فاسیت پلانتار)
• درد زانو
• درد لکن
• درد کمر
• انگشت چکشی
• بونیون (بیرون‌زدگی یا قوز انگشت شست پا)
• صافی کف پا
• درد پا که به مرور زمان شدید می‌شود.

چرخش مچ پا به داخل و آسیب‌های دوندگی

مشکلی که چرخش مچ پا ایجاد می‌کند در واقع زمانی است که این چرخش بیش از حد باشد. متاسفانه این مشکل نسبتا رایج است و می‌تواند موجب بروز مشکلات و آسیب‌دیدگی‌های دیگر، خصوصا در ورزشکاران دونده شود.

درد ساق پا

درد ساق پا با نام شین‌اسپلینت نیز شناخته می‌شود که در واقع درد استخوان درشت‌نی است. معمولا این درد در قسمت جلویی ساق پا احساس می‌شود و می تواند بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. فشار به استخوان تیبیای میانی و یا کشش تیبیا و التهاب پیرا استخوان توضیحی است که به لحاظ تخصصی برای بیان علت درد ساق پا داده می شود.

سندرم کمپارتمنت قدامی

سندرم کمپارتمنت قدامی زمانی ایجاد می‌شود که ماهیچه ی بزرگی که در قسمت قدامی و بیرونی ساق پا قرار دارد، بیش از حد بزرگ می شود و به غلافی که در اطراف آن قرار دارد فشار می‌آورد و در نتیجه موجب درد می‌شود.

سندم پتلافمورال یا زانوی دوندگان

سندرم پتلافمورال یا زانوی دوندگان که با نام‌های کندرومالاسی، درد قدامی زانو و سندرم مفصل پتلافمورال نیز شناخته می‌شود، به دردی اطلاق می‌شود که در جلوی زانو و در اطراف کشکک زانو احساس می‌شود.

خارپاشنه و درد کف پا

خارپاشنه یا فاسیت‌پلانتار (التهاب و کشیدگی تاندون کف پا) یک آسیب مزمن است که بر اثر انجام حرکات تکراری و فشار آوردن بیش از حد به تاندون کف پا و کشیده شدن آن ایجاد می‌شود. فاسیت‌پلانتار یک تاندون محکم است که در کف پا قرار دارد که در صورت وارد شدن فشار بیش از حد ملتهب شده و ممکن است ضخیم‌تر شود. در اثر وارد کردن فشار بیش از حد به فاسیا و ملتهب‌شدن آن، محل اتصال این تاندون به استخوان پاشنه، دردناک می‌شود. چرخش مچ پا به داخل یکی از فاکتورهایی است که احتمال ابتلا به خارپاشنه را بالا می‌برد.

سندرم تارسال تونل

سندرم تارسال‌تونل یک عارضه‌ی دردناک است که بر اثر فشار به عصب تیبیال خلفی ایجاد می‌شود. این عصب از فضایی به نام تونل تارسال عبور می‌کند که درست در زیر برجستگی استخوانی در داخل مچ پا است. در افرادی که ورزش‌هایی انجام می‌دهند که نیازمند دوندگی است، بروز سندرم تونل‌تارسال در اغلب موارد به علت چرخش بیش از حد مچ پا به داخل است.

بونیون یا‌هالوکس‌والگوس (قوز انگشت شست)

بونیون یک برآمدگی دردناک از بافت نرم همراه با بزرگ شدن استخوان کناری شست پا است. معمولا اینطور به نظر می‌رسد که انگشت شست به سمت انگشت دوم خمیده شده است و حتی در مواردی بر روی انگشت دوم افتاده است. عوامل بیومکانیکی موجب بروز بونیون یا ‌هالوکس‌والگوس می‌شوند، برای مثال اگر هنگامی که پای خود را زمین مگذارید بیش از حد مچ پای خود را بچرخانید، این کار باعث می‌شود که کناره‌ی پا با کفش شما سایش داشته و به آن فشار وارد شود که نهایتا منجر به بروز بونیون می‌شود.

التهاب تاندون آشیل

التهاب تاندون آشیل نیز یک آسیب مزمن است که موجب بروز درد، التهاب و فرسایش تاندون آشیل در پشت مچ پا می‌شود. هرچند وارد کردن فشار بیش‌ازحد و استفاده‌ی مکرر از تاندون آشیل، دلیل اصلی بروز این آسیب است اما فاکتورهایی مانند چرخش مچ پا به داخل نیز احتمال بروز این آسیب را بیشتر می‌کند.

تشخیص

در ابتدا لازم است پزشک برای تشخیص علت چرخش مچ پا از پای شما تصاویر اشعه ایکس بگیرد. ممکن است به انجام عکسب‌رداری‌های دیگری نیز نیاز باشد، خصوصا اگر علائم شما شدیدتر باشند و به طور ناگهانی آغاز شده باشند.

درمان

بسیاری از افراد چرخش مچ پا به داخل را نادیده می‌گیرند و یا آن را به عنوان مرحله ای از رشد بدن تلقی می‌کنند که به خودی خود خوب می‌شود. اما چرخش مچ پا به داخل در صورت درمان نشدن منجر به بروز مشکلات و سایر علائم مربوط به بدشکلی پاها می‌شود، از جمله: بونیون (قوز شست پا)، دردهای تشدیدشونده، درد زانو، درد کمر، درد لگن، درد ساق پا و افزایش وزن. معمولا برای افرادی که به چرخش مچ پا مبتلا هستند ارتز‌ها یا کفی‌های مخصوص (مخصوص کفش) تجویز می‌شوند.

کفش‌های طبی مخصوص

بسیاری از کفش‌های مخصوص دویدن دارای قسمت سخت و برجسته‌ای در قسمت میانی کفی خود هستند. وجود این قسمت باعث می‌شود که در هنگام دویدن، فشار کمتری به قسمت داخلی کفش وارد شود و همین‌طور ناحیه میانی کف پای دونده به خوبی پشتیبانی شود و از چرخش مچ پا یا صاف شدن کف پا در هنگام دویدن جلوگیری شود.

ارتز‌های سایزبندی شده

ارتز‌ها یا کفی‌های طبی دارای انواع مختلفی با سایزهای مختلف هستند. برخی از این کفی‌ها از قبل آماده شده‌اند و می‌توان آن‌ها را به صورت آماده خریداری کرد. اما در برخی موارد لازم است که ارتز به طور سفارشی ساخته شود که این مورد با تشخیص پزشک ورزشی یا متخصص پا انجام می‌شود. ارتز‌ها و کفی‌های طبی به خوبی از پا پشتیبانی می‌کنند و از صاف شدن کف پا در هنگام وارد شدن فشار به کف پا (و در نتیجه از چرخش بیش از حد مچ پا) جلوگیری می‌کنند. برای آن‌که بیش از پیش از پای خود محافظت کنید می‌توانید این ارتز‌ها و کفی‌های طبی را همراه با کفشی استفاده کنید که قسمت پاشنه‌ی آن سفت و محکم است.

دارودرمانی

در صورتی‌که درد زیادی دارید، می‌توانید برای تسکین درد خود از مسکن‌های غیرتجویزی (که از داروخانه قابل‌تهیه هستند) مانند ایبوبروفن استفاده کنید.