امروزه، نسبت به گذشته گزینه‌های بیشتری برای کنترل میگرن وجود دارد. همچنین، تعداد درمان‌ها و ابزارهای پزشکی، که با تأثیر بر فعالیت‌های عصبی مغز به پیشگیری از سردرد و تسکین درد کمک می‌کنند نیز، در حال رشد است. تحریک مغناطیسی مغز یکی از همین درمان‌ها است که مزایای متعددی دارد، از جلمه اینکه دیگر نیازی نیست بیمار عوارض جانبی داروها، مثل سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو، را تحمل کند.
هر نوبت درمان به روش تحریک مغناطیسی مغز حدود 30 تا 40 دقیقه طول می‌کشد که می‌توان آن را تا 5 بار در هفته برای هر بیمار تکرار کرد. عموماً، دوره درمان به این روش، بسته به پاسخ‌دهی بیمار به درمان، 4 تا 6 هفته طول می‌کشد.
فهرست مطالب
علل سردردهای میگرنی
به طور کلی، اشخاصی که مبتلا به میگرن هستند معمولاً الگوها و اشکال متفاوتی از درد را تجربه می‌کنند. به علاوه، برخی بیماران حتی ممکن است در تمام طول زندگی‌شان از اشکال مختلفی از دردهای ناشی از میگرن رنج ببرند.
برای همین، بسیار مهم است که بدانید که چه چیزی باعث بروز این اختلال می‌شود؛ چراکه دانستن این موضوع به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید از شدت سردردها کم کرده یا حتی از بروز آن‌ها جلوگیری کنید. علل یا محرک‌های این اختلال عصبی عبارتند از:
- مصرف سیگار و الکل
- استرس
- اختلالات خواب
- قرار گرفتن در معرض بوهای شدید
- تغییرات ناگهانی آب و هوایی
- مصرف بعضی مواد خوراکی (مونو سدیم گلوتامات، شیرین کننده‌های مصنوعی، سویا، محصولات لبنی، کافئین، شکلات، مرکبات، موز، آووکادو و غیره)
- قرارگیری بیش از حد در معرض نورهای روشن
- مصرف بعضی از دارو
علائم سردردهای میگرنی
علامت اصلی میگرن سردرد شدیدی است که از سر به گردن و عضلات صورت گسترش پیدا می‌کند. این درد می‌تواند از 4 تا 72 ساعت ادامه داشته باشد. مابقی علائم میگرن که معمولاً به وضوح حاکی از وجود این عارضه هستند عبارتند از:
- تهوع و استفراغ
- فوتوفوبیا و فونوفوبیا. میگرن باعث حساسیت شدید به نور و صدا می‌شود.
- رنگ پریدگی
- خستگی
- تپش قلب
- تغییرات بینایی: دیدن فلاش‌های نور و خطوط زیگ‌زاگ، وجود نقاط کور در میدان دید، کاهش موقت قدرت بینایی یا چشم درد.
- تغییرات روانی: استرس، اضطراب، بیخوابی، افسردگی، و حتی ناآرامی روانی و پرخاشگری.
به همین خاطر، میگرن اجازه انجام هیچ کاری را به فرد مبتلا نمی‌دهد. البته، علاوه بر موارد بالا، این عارضه علائم دیگری دارد که اگرچه کمتر شایع هستند اما ممکن است برای هر بیماری اتفاق بیفتد:
- سرگیجه
- خارش، احساس سوزش یا غلغک
- حرکات غیرارادی بدن
تحریک مغناطیسی مغز چگونه میگرن را کنترل می‌کند؟
تحریک مغناطیسی مغز یک درمان غیرتهاجمی است که بیشترین تأثیر را در بیمارانی دارد که قبل از شروع حمله میگرنی دچار نوعی اختلال بینایی به نام اورا (یا پیش درآمد) می‌شوند. در این روش، وسیله‌ای روی جمجه بیمار قرار می‌گیرد که پالس‌های مغناطیسی تکی یا تکرار شونده را به قشر پیش پیشانی مغز ارسال می‌کند تا فاز اورای حمله میگرنی را مختل کرده و از ادامه‌ی حمله جلوگیری کند. قشر پیش پیشانی ناحیه‌ای از مغز ما است که حافظه درد در آن قرار داشته و توجه ما به درد را کنترل می‌کند.
فرکانس، شدت و طول پالس‌ها و فواصل بین آن‌ها بسته به شرایط خاص هر بیمار قابل تغییر و تنظیم است. این وسیله همچنین قابلیت ضبط خودکار درمان‌ها را دارد؛ از سوابق سردردهایی که به این روش جمع‌آوری می‌شوند می‌توان برای شناسایی الگوها و محرک‌های میگرن استفاده کرد. هر بیمار نباید در هر 24 ساعت بیش از یک بار تحت درمان مغناطیسی قرار بگیرد.
آیا من کاندیدای مناسبی برای تحریک مغناطیسی مغز هستم؟
روش تحریک مغناطیسی مغز مشخصاً برای افرادی آزمایش و تأیید شده است که همراه با میگرن، فاز اورا را هم تجربه می‌کنند. بیماران برای آنکه بتوانند از این روش استفاده کنند می‌بایست شرایط سنی و سوابق پزشکی زیر را هم داشته باشند:
- باید 18 سال یا بالاتر باشند.
- نباید هیچگونه سابقه شخصی یا خانوادگی صرع داشته باشند.
- بالاتر از ناحیه دور کمر هیچگونه ایمپلنت فلزی نداشته و در ناحیه صورت هم هیچگونه تاتویی که با جوهر فلزی یا حساس به معناطیس نوشته شده نداشته باشد.
- ایمپلنت پزشکی از هیچ نوعی (مثل ضربان‌ساز، استیمولاتور عصبی و غیره) نداشته باشد.
این روش چه مزایا و معایبی دارد؟
تحریک مغناطیسی مغز برای همه مناسب نیست. پس قبل از گرفتن هر تصمیمی مهمترین مزایا و معایب این روش را مد نظر قرار بدهید.
مزایا:
- تحریک مغناطیسی مغز یک عمل غیرتهاجمی است.
- به هیچگونه استراحت یا دوره بهبودی نیاز ندارد.
- نیاز به مصرف دارو ندارد.
- توانایی آن در جلوگیری از شروع حمله‌های میگرنی ثابت شده است.
- عوارض جانبی محدودی برای بیماران دارد.
- تحریک مغناطیسی مغز بر حساسیت به نور و صدا یا تهوع تأثیر نمی‌گذارد.
- عوارض جانبی شدیدتر آن که گهگاه گزارش می‌شوند عبارتند از: سینوزیت، تشنج، آفازی (زبان پریشی) و سرگیجه.
- سایر عوارض جانبی آن عبارتند از: تغییرات شناختی جزئی، ناراحتی یا درد در جمجمه و اعصاب یا عضلات مربوط به آن.
- تحریک مغناطیسی مغز به صورت مکرر می‌تواند باعث ایجاد صدای نویزی شود که بیماران را مجبور به استفاده از گوش‌گیر می‌کند و همچنین می‌تواند درست بعد از درمان باعث تحریک‌پذیری گوش نسبت به صدا شود. اما هیچگونه مشکل شنوایی بلند مدتی در ارتباط با آن گزارش نشده است.
معایب:
از آنجا که تحریک مغناطیسی مغز درمان نسبتاً جدیدی است، هنوز عوارض جانبی بلند مدت آن ناشناخته‌اند و این روش ممکن است با خطرات پیش‌بینی نشده‌ای همراه باشد. برای اینکه دانشمندان بتوانند قاطعانه بگویند که این روش یک درمان 100% بی‌ضرر برای میگرن است به آزمایش‌های بیشتری نیاز است. البته نتایج آزمایش‌های جاری و نظرات بیماران حاکی از آن است که تأثیرات این روش امیدبخش است.
برای اینکه ببینید شرایط استفاده از تحریک مغناطیسی مغز را دارید یا خیر با پزشک یا متخصص میگرن خود صحبت کنید. بررسی کامل سوابق پزشکیتان نقش مهمی در تعیین مفید بودن این درمان برای شما دارد.
چه تفاوت‌هایی بین تحریک مغناطیسی مغز و الکتروشوک درمانی وجود دارد؟
الکتروشوک درمانی از طریق ارسال جریان الکتریکی مستقیم به مغز انجام می‌شود. این درمان باید در یک محیط بیمارستانی و تحت بیهوشی عمومی انجام بشود. اما، تحریک مغناطیسی مغز را می‌توان به صورت سرپایی انجام داد و به بیهوشی یا داروی مسکن هم نیازی ندارد. همچنین، در اکثر موارد، بیمار به جز یک سردرد ملایم و ناراحتی جزئی در محل تحریک، هیچگونه تأثیرات منفی دیگری را احساس نمی‌کند.