فهرست مطالب
تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
رادیکولوپاتی گردنی اصطلاحی است که برای توصیف گردندرد منتشر شونده که از گردن آغاز شده و به سمت شانه، بازو، ساعد و دست میرود استفاده میشود. این درد با اختلالات عصبی مانند بیحسی یا ضعف مرتبط میباشد. رادیکولیت (التهاب ریشه عصب) نشان میدهد که فقط درد بدون بیحسی یا ضعف در بازو و دست و انگشتان وجود دارد. اگرچه اصطلاحات رادیکولوپاتی و رادیکولیت را میتوان برای توصیف علائم ذکر شده در دست و پا استفاده کرد، بسیاری از افراد در مورد عارضههای اندامهای تحتانی و کمر از اصطلاح سیاتیک استفاده میکنند.
اولین گام برای درمان تیر کشیدن دست و بازو در کلینیک امید انجام معاینات دقیق پزشکی است زیرا ممکن است درد بهعلت مشکلات در ناحیه خود دست و بازو باشد و یا ماهیت ارجاعی داشته باشد و بهدلیل مشکلات ستون فقرات در ناحیه گردن بهوجود آمده باشد. که در هر صورت پزشکان ما با توجه به شرایط بیمار بهترین و موثرترین روش درمانی را تجویز میکنند. اگر تیر کشیدن دست و بازو نشانه مشکلات ستون فقرات باشد تمرکز بر روی درمان ریشه درد است و از آنجایی که کلینیک امید در مواجه با بیماریها رویکرد پلکانی دارد، استفاده از درمانهای سادهتر را در اولویت خود قرار میدهد متخصصین طب فیزیکی این کلینیک ابتدا درمانهای ساده و کمتهاجمی مانند ورزش و فیزیوتراپی را به بیماران پیشنهاد میدهند. شایان ذکر است فیزیوتراپیستهای کلینیک امید از بهترین و مجربترین فیزیوتراپیستهای ایران هستند. در صورتی که بیمار به درمانهای ساده پاسخ نداد، استفاده از درمانهای تهاجمیتر مانند انواع تزریقها و جراحی بسته توصیه میشود. در نهایت اگر شرایط بیمار به گونهای است که هیچ کدام از این درمانها برای او مفید واقع نشد، متخصص طب فیزیکی بیمار را به جراح متبحر ارجاع میدهد. اما بیماران در اکثر موارد با استفاده از خدماتی که در این کلینیک ارائه میشود، از درمان جراحی بینیاز میشوند. از جمله از جراحیهای بستهای که در کلینیک امید انجام میشود عبارتند از:
- تزریقهای ترنسفورمینال
- تزریق گاز اوزون
- تزریق PRP
- رادیوفرکوئنسی
- لیزر نوکلوئوتومی
دلایل تیر کشیدن بازو و دست چیست؟
فتق یا بیرونزدگی نوکلئوس پولپوزوس
عارضههای بسیاری باعث تیر کشیدن دست و بازو میشوند، ولی شایعترین آن فتق دیسک است. هنگامی که دیسک بین مهرهای آسیب ببیند و به سمت کانال نخاعی بیرون بزند، با طناب نخاعی و اعصاب برخورد داشته و ایجاد درد میکند. این درد امکان دارد در گردن یا بازو و یا در هردو ایجاد شود. چنانچه درد در بازوها منتشر شود، رادیکولاپاتی نامیده میشود.
خار یا زائده استخوانی
عارضههای دیگری هم مانند خار استخوانی (استئوفیت) با فشردن عصب نخاعی، یا در موارد نادر تومور یا عفونت میتوانند باعث رادیکولاپاتی و تیر کشیدن دست و بازو شوند. عارضههایی که باعث آسیبدیدگی شبکه بازویی و اعصاب در شانه میشوند و یا آسیبدیدگی اعصاب میانی، عصب زند زیرین و عصب شعاعی در بازو و مچ دست نیز میتوانند باعث اختلال عصبی مشابه رادیکولاپاتی گردنی شوند.
علائم این عارضه چه میباشند؟
رادیکولاپاتی گردنی و تیرکشیدن دست و بازو معمولاً تنها در یک بازو ایجاد میشود، ولی امکان دارد در هر دو بازو نیز ایجاد شود. امکان دارد درد بازو و دستها به صورت درد برقمانندی در شانه، بازو، ساعد، دست و برخی از انگشتان ایجاد شود. ممکن است تیر کشیدن با بیحسی، احساس گزگز یا خوابرفتگی و ضعف همراه باشد. امکان دارد بیمار به علت درد نتواند سرش را بچرخاند. درد در ناحیه شانه که از داخل مفصل شانه شروع میشود و در اثر دور کردن اندامها یا بالا بردن بازو و شانه به وجود میآید معمولاً نشاندهنده مشکلی در شانه مانند بورسیت یا آسیبدیدگی عضلات گرداننده شانه میباشد. این نوع درد، درد جابهجا شده نامیده میشود به این معنی که درد در مفصل مجاور باعث دردناک شدن کل ناحیه یا اندامهای انتهایی بدن شود.
تشخیص عارضه
تشخیص رادیکولاپاتی و علت تیر کشیدن دست و بازو معمولاً بوسیله بررسی سابقه دقیق بیمار انجام میشود. معاینه بدنی میتوان به تشخیص عارضه کمک کند. اگرچه برای تأیید علت اصلی تیر کشیدن دست و بازو از ام آر آی ستون فقرات گردنی استفاده میشود. پزشک پیش از تشخیص صحیح بایستی سابقه کامل بیمار را بررسی کرده و او را معاینه کند.
آزمایشهای عکسبرداری
استفاده از تصویربرداری از رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) از ستون فقرات برای بررسی تیرکشی در دست و بازو بسیار مفید است. ام آر آی از یک آهنربای قدرتمند و رایانه برای ایجاد تصاویر سهبعدی از تمامی ساختارهای بدن استفاده میکند، از جمله دیسکهای بین مهرهای، طناب نخاعی و اعصاب، عضلات، استخوانها و سایر بافتهای نرم. از طرفی، استفاده از تصویربرداری با اشعه ایکس برای بررسی شکستگی، ناپایداری و تغییرات آرتریت در ستون فقرات مفید است. با این حال، اشعه ایکس قادر به نشان دادن بافتهای نرم مانند دیسک، اعصاب یا عضلات نیست و معمولاً علت ایجاد علائم سیاتیک را مشخص نمیکند.
آزمایشهای ویژه
الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله و سرعت هدایت عصبی (EMG/NCV) برای تعیین عصب آسیبدیده و شدت آسیب مفید میباشند. این آزمایشها معمولاً عصبی را که تحت فشار قرار گرفته است را مشخص میکنند. این عصب میتواند عصب نخاعی در گردن و یا عصب پیرامونی در شانه، آرنج، ساعد یا مچ باشد.
درمان تیر کشیدن دست و بازو ناشی از مشکلات ستون فقرات
استراحت یا تغییر در نحوه انجام فعالیت
اغلب اوقات تیر کشیدن دست و بازو به خودی خود بهبود پیدا میکند، خصوصاً اگر علائم خفیف باشند. امکان دارد محدود کردن فعالیتهای سنگین مانند ورزش یا بلند کردن اشیای سنگین، رعایت وضعیت صحیح هنگام نشستن یا رانندگی تمام آن چیزی باشد که برای بهبود این عارضه نیاز است.
گرما و سرما درمانی
قرار دادن پک یخ یا پک ژل حرارتی روی گردن در برخی از افراد باعث تسکین درد میشود. برای مثال استفاده از پک سرد پس از درد ناشی از فعالیت در کاهش درد و التهاب مؤثر است.
استفاده از بریس
استفاده از بریس مخصوص گردن یا گردنبند طبی میتواند باعث استراحت عضلات گردن شود و دامنه حرکتی را کاهش دهد. همچنین این وسایل باعث کاهش التهاب اعصاب گردن میشوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی درمانی مؤثر برای تیر کشیدن دست و بازو میباشد و در بسیاری از موارد به طور کامل علائم را برطرف میکند. متخصص فیزیوتراپی برنامه درمانی براساس ارزیابی از وضعیت بیمار طراحی میکند. برای درمان تیر کشیدن دست و بازو ناشی از بیماریهای ستون فقرات در ناحیه گردن فیزیوتراپی ممکن است روشهای دستی توسط فیزیوتراپی انجام شود یا از متدهایی شامل شاکویو، اولتراسوند، تحریک الکتریکی، ترکشن استفاده شود.
برنامه درمانی شامل موارد زیر است:
درمان دستی
متخصص فیزیوتراپی برای تسکین فشار در ناحیه گردن از روشهای درمان دستی مانند ترکشن دستی گردن استفاده میکند. این روش باعث تسکین سریع درد و بیحسی در بازو میشود. ماساژ ملایم عضلات گردن و کتف نیز انجام میشود. این کار باعث شل شدن عضلات و بهبود جریان خون به این قسمت شده و در افزایش سرعت بهبود و تسکین درد مؤثر میباشد.
آموزش وضعیتهای صحیح بدنی به بیمار
رعایت وضعیتهای صحیح بدنی بخش مهمی از توانبخشی میباشد. متخصص فیزیوتراپی نکاتی را برای بهبود وضعیت بدنی و محافظت از گردن در محل کار به شما آموزش خواهد داد. در مراحل اولیه بهبودی تنها ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نشستن میتواند کافی باشد. همچنین روش صحیح کارهایی مانند خم شدن و بلند کردن اشیا در طول روز به طوریکه کمترین فشار بر دیسکهای ستون فقرات وارد شود، به شما آموزش داده خواهد شد.
تمارین مربوط به دامنه حرکتی
متخصص فیزیوتراپی حرکتهای ملایم مربوط به گردن را برای تسکین علائم به شما آموزش داده و در نتیجه میتوانید پس از مدتی حرکات عادی را انجام دهید. در مراحل اولیه بهبودی، باید توجه شود که این تمارین نباید باعث افزایش درد بازوها شوند. بسیار اهمیت دارد که علائم خود را دقیقاً به متخصص فیزیوتراپی گزارش دهید. چنانچه ساعات زیادی پشت میز کار مینشینید امکان دارد گردن سفت و خشک شود. متخصص فیزیوتراپی برای برداشتن فشار از گردن در طول نشستنهای طولانی و بهبود حرکتی، حرکتهای کششی گردن را آموزش خواهد داد.
تمرینهای تقویتی
متخصص فیزیوتراپی بر اساس این که کدام عصب نخاعی در عارضه شما مؤثر میباشد، گروه عضلاتی که بایستی تقویت شوند را تعیین خواهد کرد. هنگامی که درد دیگر در بازوها منتشر نشود، میتوانید تمرینهای تقویتی سنگینتری را انجام دهید. همچنین از تمرینهای تقویتی برای پایداری و ثبات گردن نیز استفاده خواهد شد. پس از پایان فیزیوتراپی، برنامه تمرینی در منزل جهت ادامه تقویت گردن، شانه، بازو و قسمت فوقانی پشت بدن به شما ارائه خواهد شد.
تمرینهای عملکردی
با بهبود علائم، متخصص فیزیوتراپی برای بازگشت شما به محل کار، ورزش و فعالیتهای روزانه از تمرینهای عملکردی استفاده میکند. برای مثال چنانچه شغل شما نیاز به دراز کردن دست بالای سر، هل دادن، کشیدن و ساعتهای طولانی نشستن دارد، به شما آموزش داده خواهد شد تا این اعمال را به گونهای انجام دهید تا فشار وارد بر گردن کاهش پیدا کند.
تزریق برای انسداد ریشه عصبی
تزریق برای انسداد انتخابی ریشه عصبی برای تعیین محل ایجاد درد عصب در گردن و گاهی برای تسکین طولانیمدت درد استفاده میشود. درد عصب در گردن که در شانه، بازو و دستها منتشر میشود میتواند به هنگام فشردگی یا التهاب ریشه عصب گردنی در اثر فتق یا تخریب دیسک، تنگی کانال نخاعی یا دیگر تغییرات تخریبی نخاعی ایجاد شود. برای انجام این درمان، بیمار به روی شکم خوابیده و از داروی مُسکن استفاده میکند. پزشک در قسمتی که احتمال میدهد منشأ درد عصب باشد، بیهوشی عمومی تزریق میکند. با استفاده از اشعه ایکس، پزشک رنگی را محل صحیح قرارگیری سوزن نزدیک اعصاب تحت فشار تزریق میکند. پس از قرارگیری سوزن، تزریق دوم در ریشه عصبی در سوراخی که در محل تلاقی دو مهره وجود دارد انجام میشود. این تزریق حاوی لیدوکائین (نوعی ماده بیحسی) و آستروئید مانند کورتیزون میباشد. چنانچه درد عصب پس از تزریق ماده بیحسی رفع شد، در این صورت ریشه عصبی صحیح تعیین مشخص شده است.
تأثیر تزریق آستروئید معمولاً طولانیتر از بیحسی میباشد و به کاهش التهاب و بهبود ریشه عصب آسیبدیده کمک میکند.
تزریق اوزون
دیسککتومی اوزون که یک روش مؤثر و بیخطر کمتهاجمی و جایگزینی برای جراحی نخاعی است، برای درمان بیرونزدگی دیسک تحت بیهوشی موضعی انجام میشود. این روش برای فتق دیسک گردنی و کمری و تیر کشیدن دست و بازو مناسب است. این تزریق برای دقت بیشتر تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام میشود.
پی آر پی برای درمان تیرکشیدن دست و بازو
درمان با پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی راهی مؤثر و بیخطر و طبیعی برای درمان مفاصل آسیبدیده است. پی آر پی شامل نمونه مختصر از خون بیمار است که برای غلیظ شدن پلاکتها در سانتریفیوژ قرار داده شده و به محل مورد نظر تزریق میشود. تحقیقات نشاندهنده مزایای پی آر پی برای درمان تیرکشیدن دست و بازو در بیماران با استفاده از افزایش توانایی بدن درترمیم و بهبود به صورت طبیعی است.
سوزاندن با امواج رادیویی (آر اف اِی)
سوزاندن با امواج رادیویی (RFA) روشی مؤثر در تسکین درد میباشد. به کمک این روش نوک داغ سوزن برای قطع هدایت عصبی استفاده میشود که باعث جلوگیری از انتقال سیگنالهای درد و کاهش درد در ناحیه دردناک میشود. این روش برای درمان انواع سندرم درد خصوصاً در مواردی که تیر کشیدن بازو و دست ناشی از رادیکولاپاتی وجود دارد استفاده میشود.
مهمترین مزیت آر اف اِی توانایی تشخیص دقیق ناحیه دردناک و کارآمدی زیاد در تسکین درد میباشد. همچنین این روش بیخطر بوده و عوارض کمی دارد زیرا که پزشک میتواند پیش از سوزاندن منطقه مورد نظر را تحریک کند که درنتیجه از سوزاندن اعصاب نادرست جلوگیری میکند.
ساختار ستون فقرات
ستون فقرات به شکلی در بدن قرار دارد که هر مهره ساختار قابل انعطافی را فراهم ساخته و در عین حال از طناب نخاعی حفاظت میکند. مهرهها به شکلی روان در مفاصل بین و پشت مهرهها با هم در ارتباط هستند. مفاصل فاست باعث تثبیت و پایداری ستون فقرات شده و از حرکت بیش از حد در تمامی جهات جلوگیری میکنند. تخریب و آرتریت استخوانها منجر به سایش دردناک بین مفاصل فاست و فشردگی اعصابی میشود از ستون مهره خارج میشوند.
نوکلئوتومی با لیزر
لطفاً اطلاعات شما را تصحیح کنید زیرا اطلاعاتی درباره “نوکلئوتومی با لیزر” یا “زیرپوستی نوکلئوتومی” در پایگاه دانش من وجود ندارد. اگر سوال دیگری دارید یا اطلاعات بیشتری در این مورد میخواهید، من همچنان آماده پاسخگویی به شما هستم.
جراحی
در صورتیکه تیرکشیدن دست و بازو با وجود درمان غیرجراحی ادامه داشته یا تشدید شود، امکان دارد پزشک جراحی را توصیه کند. هدف اصلی جراحی تسکین علائم بوسیله رفع فشردگی یا رفع فشار بر اعصاب در گردن است. دیگر اهداف جراحی عبارتند از:
- بهبود گردندرد
- حفظ پایداری و ثبات ستون فقرات
- بهبود همترازی ستون فقرات
- حفظ محدوده حرکتی در گردن
در بیشتر موارد، جراحی برای رفع تیرکشیدن دست و بازو شامل خارج کردن قطعات استخوانی یا بافت نرم (مانند دیسک بیرون زده) یا هر دو مورد میباشد. با انجام جراحی، فضای بیشتری برای اعصاب جهت خروج از کانال نخاعی فراهم شده و فشار بهبود پیدا میکند.
انواع روشهای جراحی
سه روش جراحی برای درمان تیر کشیدن دست و بازو وجود دارد. این روشها عبارتند از:
- فیوژن و دیسککتومی (درآوردن دیسک ) قدامی گردنی (ACDF)
- جایگزینی دیسک مصنوعی (ADR)
- لامینوفورمینوتومی خلفی گردن
