راه رفتن روی نوک پا یا روی نوک انگشتان پا -که به آن راه رفتن پنجه‌ا‌ی هم گفته می‌شود- در بین کودکان نوپا نسبتاً شایع است. هرچند بسیاری از کودکان با بزرگتر شدن، این عادت را فراموش می‌کنند ولی برخی از کودکان همچنان بعد از سن کودکی از روی عادت روی پنجه راه می‌روند. اگر رشد و نمو فرزند شما عادی و بدون مشکل خاصی است، راه رفتن روی پنجه پا به خودی خود نباید باعث نگرانی شما شود. ولی در برخی دیگر از موارد راه رفتن روی پنجه پا ممکن است بر اثر فلج مغزی یا بیماری تحلیل عضلانی و یا دیگر بیماری‌های مربوط به مشکلات عصبی و ماهیچه‌‌ای به‌وجود آید. راه رفتن روی نوک پا در بین کودکان اوتیسمی نیز مشاهده می‌شود، هرچند این مشکل در بین آن‌ها شیوع بسیار کمتری دارد.
متخصصین ما در کلینیک امید برروی کودکان و نوجوانی را که روی نوک پنجه یا نوک پا راه می‌روند معاینه دقیق انجام می‌دهند و با تجهیزات بروز ارائه شده در کلینیک بهترین درمان را تجویز می‌کنند. اگر شما هم نگران وضع سلامتی کودک‌تان یا حتی خودتان هستید، می‌توانید برای مشاوره به کلینیک ما مراجعه کنید. ما با اصلاح و بهبودِ طول ماهیچه و زاویه حرکت مچ پا (که از اهمیت ویژه‌ای برای درمان این مشکل برخوردارند) الگوی صحیح راه رفتن یعنی از پاشنه به پنجه را برای شما امکان‌پذیر کنیم. همچنین برای اصلاح مشکل کوتاهی در صورت نیاز از کشش‌ها و درمان‌های فیزیوتراپی مختلف استفاده خواهد شد. از سایر امکاناتی که در کلینیک پا در اختیار بیماران قرار داده می‌شود ارائه بریس، کفش و کفی طبی است. شایان ذکر است کفی‌های طبی در کلینیک ما با استفاده از به روزترین روش‌های ارزیابی بایومکانیکال، با استفاده از اسکن سه بعدی مخصوص هر بیمار ساخته می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین رزرو وقت ملاقات لطفا با کلینیک تماس حاصل فرمایید. همچنین جهت مراجعه به متخصصین ما در کلینیک فوق تخصصی درد و ستون فقرات در روزهای سه‌شنبه از ساعت 9 الی 15 می‌توانید با شماره 09128444990 تماس بگیرید.
فهرست مطالب
علت‌ها و دلایل
راه رفتن روی پنجه پا عادتی است که کودک معمولاً در حین راه رفتن آن را می‌آموزد ولی در برخی موارد، بر اساس شرایطی از قبیل موارد زیر نیز ممکن است این مشکل برای کودک به‌وجود آید:
- کوتاهی تاندون آشیل. تاندون آشیل تاندونی است که عضلات ناحیه پایینی ساق‌پا را به پشت استخوان پاشنه متصل می‌کند. اگر این تاندون بیش از حد کوتاه باشد، می‌تواند مانع از تماس پاشنه‌پا با زمین شود.
- فلج مغزی. فلج مغزی می‌تواند یکی از دلایل راه رفتن روی پاشنه پا باشد –گسترش آسیب یا ناهنجاریی در بخش‌هایی از مغز که کنترل عملکرد ماهیچه را در دست دارد می‌تواند باعث اختلال در حرکت، اختلال در انقباض و سفتی ماهیچه و یا اختلال در وضعیت اندامی شود.
- تحلیل و فساد عضلانی. از دیگر دلایل راه رفتن روی پاشنه پا بیماری تحلیل و فساد عضلانی است. این بیماری یک بیمار ژنتیکی است که در آن فیبر‌های عضله در طول زمان در معرض آسیب قرار گرفته و ضعیف می‌شوند. در مواردی که کودک ابتدا به صورت عادی راه می‌رود و بعد از گذشت مدتی شروع به راه رفتن بر روی پنجههای پا می‌کند، ممکن است به این بیماری مبتلا باشد.
- اوتیسم. اوتیسم هم یکی دیگر از مواردی است که ممکن است باعث راه رفتن بر روی پنجه پا شود. این بیماری طیفی پیچیده از اختلالات است که بر توانایی‌های کودک در برقراری ارتباط و رفتار متقابل با دیگران تأثیرمی‌گذارد.
علائم و نشانه‌ها
- راه رفتن بر روی نوک پنجه هر دو پا
- حفظ تعادل دائمی روی نوک پنجه‌ها
- توانایی فیزیکی برای همراهی و تماس با کودکان هم‌سن و سال
- راه رفتن با زانوهای صاف
- توانایی ایستادن روی زمین با کف پای صاف در اغلب مبتلایان به این مشکل
- داشتن سابقه خانوادگی راه رفتن روی پنجه پا در اغلب مبتلایان به این مشکل
زمان مراجعه به پزشک
اگر در سن دو سالگی هنوزهم کودک شما روی پنجههای پایش راه می‌رود، با پزشک‌تان تماس بگیرید و هرچه سریع‌تر یک وقت ملاقات برای معاینه بگذارید. این مشکل ممکن است بر اثر سفتی عضلات پا، خشکی در تاندول آشتیل مچ‌پا یا فقدان هماهنگی در ماهیچه به وجود آمده باشد.
عوامل خطرساز
راه رفتن روی پنجه پا از روی عادت، آسیبی است که علت شناخته شده و مشخصی ندارد، هرچند در برخی موارد متخصصان علت آن را وراثت می دانند.
عوارض
راه رفتن دائمی روی پنج پا می‌تواند خطر زمین خوردن کودک را افزایش دهد و اگر این مشکل به عنوان تفاوت او با هم‌سن و سالانش تلقی شود، می تواند باعث طرد او توسط هم‌سن و سالانش گردد.
آزمایش‌ها و تشخیص‌ها
در طول انجام یک تمرین ورزشی ساده، می‌توان به راه رفتن روی نوک پنج پا پی برد ولی در برخی موارد، ممکن است پزشک بخواهد تحلیل و بررسی دقیق‌تر و عمیق‌تری انجام دهد و از کودک آزمایش الکترومیوگرافی برای تشخیص بیماری بگیرد. در این آزمایش یک میله نازک همراه با یک الکترود وارد ماهیچه‌ی ساق پا می‌شود، الکترود فعالیت الکتریکی آن را که تحت تأثیرعصب‌ها یا ماهیچه‌‌ها است مورد ارزیابی و سنجش قرار می‌دهد.
اگر پزشک به وجود بیماری نهفته‌ای مانند فلج مغز یا اوتیسم مشکوک شود، به والدین کودک توصیه می‌شود که از کودک معاینه عصبی یا آزمایش عقب ماندگی ذهنی و جسمی بگیرند.
راه و روش‌های درمان
اگر فرزند شما از روی عادت روی پنجههای پایش راه می‌رود، نیازی به درمان نیست و احتمالا با بزرگتر شدن این عادت از سرش می‌افتد و تنها کافی است پزشک در طول معاینه‌های منظم، طرز راه رفتن کودک را تحت نظر داشته باشد. ولی اگر مشکلی فیزیکی باعث راه رفتن کودک روی پنجه پا باشد، درمان‌هایی برای این مشکل وجود دارند که عبارتند از:
- فیزیوتراپی. کشش ملایم ماهیچه‌های کف و ساق پا می‌تواند باعث بهبودی طرز راه رفتن کودکان شود. باچند جلسه فیزیوتراپی بر روی ماهیچه‌های سفت‌شده و انجام تمرینات کششی تکمیلی مفید در خانه می‌توان میزان راه رفتن روی نوک پنجه پا را کاهش داد.
- بریس‌های ساق پا و ساق‌بندها. گاهی اوقات استفاده از بریس‌های ساق پا یا ساق‌بندها کمک می‌کند تا کودک به شکل عادی راه برود. برای برخی از کودکان از ارتوز مچ و کف پا استفاده می‌شود تا کودک را به راه رفتن با کف پای صاف ترغیب کند. درواقع ارتوز مچ پا بریسی است که طبق سفارش مشتری و کاملاً مطابق با پای کودک ساخته می‌شود تا در طول روز به کشش ماهیچه‌های پا کمک کرده و باعث قرارگیری کف پا به صورت صاف شود. اگر در طول شب هم به کودک پوشانده شود، می‌تواند هنگام خواب به کشیده‌شدن عضلات منقبض و سفت‌شده‌ی کودک، کمک کند.
- گچ‌گرفتن‌های متوالی. اگر فیزیوتراپی و بریس‌های ساق پا مفید نبودند، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که از گچ‌گیری‌های زیر زانو استفاده کنید، این گچ‌گیری‌ها باعث می‌شوند تا به تدریج انگشت‌ها به سمت ساق کشیده شده و بهبود یابند. این نوع گچ‌گیری که به آن گچ‌گیری کوتاه ساق پا هم می‌گویند، در فواصل یک تا دوهفته‌ای انجام می‌شود و می‌تواند به کشش عضلات منقبض شده و بهبود موقعیت کف و مچ پای کودک کمک کند که البته کودکان می‌توانند با این گچ‌ها راه هم بروند. در برخی کودکان تزریق بوتاکس همراه با گچ‌گیری می‌تواند تأثیر گچ‌گیری را در کشش عضلات سفت شده بیشتر کند.
- جراحی. اگر درمان‌های معمول برای کش آوردن و بلندتر کردن عضلات یا تاندون‌های پشت ساق‌پا با شکست مواجه شوند، پزشکان معمولاً به جراحی کششی روی می‌آورند. جراحی کششی نوعی جراحی است که در آن تاندون آشیل و ماهیچه اصلی پشت ساق پا کشیده شده و بزرگتر می‌شوند، این کار اجازه می‌دهد تا میزان حرکت و عملکرد مچ پای کودک بهبود یابد. همچنین این نوع عمل باعث می‌شود کودک راحت‌تر بتواند ارتوز مچ پا را تحمل کرده و با کف پای صاف روی زمین راه بروند.
اگر راه رفتن روی پنجه پا مربوط به بیماری‌هایی مثل فلج مغزی، اوتیسم یا دیگر بیماری‌ها باشد، برای درمان آن ابتدا باید به درمان این بیماری‌ها پرداخت.