درد پشت سر چه علتی دارد و بهترین درمان چیست؟ (استراحت، مسکن، …)

آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که علت درد شدید پشت سر چیست؟ سردردهای پشت سر به طور معمول ناشی از استرس، سفت شدن عضلات، فشار، استفاده بیش از حد از داروها و خستگی است. گاهی اوقات درد در پایه جمجمه، به دلیل درد عصبی استخوان پس سری ایجاد می‌شود، که در این شرایط، عصب‌های امتداد یافته از قسمت فوقانی نخاع تا جمجمه تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

سردردها همچنین ممکن است به دلایل جدی‌تر مانند تومور یا بیماری ایجاد شوند. اگر دچار دردهای مزمن سر شده و علائم دیگری مانند سرگیجه یا حالت تهوع دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

علت درد پشت سر

درد پشت سر هنگامی رخ می‌دهد که یک یا ترکیبی از چندین عامل بر مغز اثر بگذارد. این عوامل می‌توانند فعالیت‌های شیمیایی در مغز، رگ‌های خونی در اطراف جمجمه، یا عضلات پشت سر یا گردن باشد. برخی از افراد نیز نسبت به دیگران، بیشتر مستعد ابتلا به سردرد هستند.

شناخت علت سردردها می‌تواند به درمان یا پیشگیری از درد پشت سر کمک کند.

• فشار و خستگی عضلات – نشستن در یک مکان به مدت طولانی می‌تواند منجر به درد شدید پشت سر شود. می‌توانید با انجام حرکات کششی در طول روز و در صورت امکان با جابجایی محل نشستن و همچنین تلاش برای کاهش سطح استرس به کاهش این درد کمک کنید.
• میگرن – میگرن که شدیدتر از سردردهای معمولی است می‌تواند در افرادی که متاسفانه به آن مبتلا هستند، شدید و طاقت‌فرسا باشد و باعث حالت تهوع و اختلال بینایی شود. میگرن‌ها با سردرد نبض‌دار و تیرکشنده در پشت سر ارتباط دارند.
• سردردهای تنشی – اگر در قسمت راست پشت سر خود احساس درد دارید، ممکن است به دلیل سردرد تنشی باشد. این سردردها با دردهای متوسط که احساس فشار در اطراف سر و پشت آن ایجاد می‌کند، ارتباط دارد.
• رابطه جنسی و ورزش – تمرینات ورزشی شدید و رابطه جنسی می‌تواند منجر به مشکلی شود که پزشکان از آن با عنوان سردرد جنسی یا ارگاسمی یاد می‌کنند و معمولاً با دردهای پشت سر که ناشی از انقباض رگ‌های خونی است، مرتبط است.
• درد عصبی پشت سر – آسیب به عصب‌های پشت سر که از قسمت فوقانی نخاع تا پایه گردن امتداد دارد، می‌تواند علائمی مانند میگرن شامل دردهای شدید در پشت سر و گردن و در پایه جمجمه ایجاد کند.
• درد عصب سه قلو – علت دیگر درد در ناحیه سمت راست پشت سر است. درد عصب سه قلو به دلیل فشار رگ‌های خونی بر عصب سه قلو ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به احساس سوزش صورت و همچنین درد در پشت سر شود.
• آرتریت گیجگاهی – آسیب و التهاب در شریان‌هایی است که خون را به سر منتقل می‌کنند و باعث درد در پشت سر و گردن می‌شود که ناشی از تضعیف سیستم ایمنی یا استفاده از آنتی‌بیوتیک است.
• سردردهای آرتریت – این سردردها ناشی از آرتریت ستون فقرات و  یا گردن است و در پشت سر احساس می شود. این سردردها با حرکت شدیدتر می‌شود.
• سردردهای بازگشتی – استفاده مداوم از داروهای مسکن بدون نسخه – 10 بار یا بیشتر در ماه – می تواند باعث ایجاد سردرد در تمام قسمت‌های سر شود که کل روز ادامه دارد و همراه با بی‌قراری، اضطراب، زودرنجی و مشکلات خواب است.
• تومورهای مغزی – درد شدید بویژه اگر در قسمت چپ در پشت سر احساس شود، ممکن است ناشی از تومور مغزی باشد. تومورها در مغز به دلیل آسیب به بافت مغز و اعصاب ایجاد می‌شوند که می‌تواند باعث سردرد، مشکلات بینایی، کاهش حس در اندام‌ها، کاهش شنوایی و سرگیجه شوند، همچنین ممکن است شخص فشار زیادی در جمجمه احساس کند.
• آپنه خواب – این اختلال خواب ممکن است سردردهای مداوم که بطور عمده در پشت سر رخ می‌دهد، در پی داشته باشد.
• سینوزیت – هنگامی که سینوس‌ها ملتهب می‌شوند، درد نواحی صورت و پیشانی که ناشی از سینوس‌ها است، به قسمت پشت سر کشیده می‌شود.
• گسترش سرطان به جمجمه – گسترش سرطانی که در بدن وجود دارد به پایه جمجمه، ممکن است درد در ناحیه پشت سر و همچنین مشکلات بلع و حرف زدن را به همراه داشته باشد.
• بیماری پارکینسون – بطور تقریبی یک سوم از افراد از درد ناشی از بیماری پارکینسون در پشت سر و گردن رنج می‌برند.
• بیماری دانگ – افرادی که دچار بیماری تب دانگ هستند، علائمی مانند سردردهای شدید و تب بالا دارند، حدود 20درصد از سردردهای آن‎‌ها در پشت سر رخ می‌دهد.
• پرکاری تیروئید – که همچنین هیپروتیروئیدی نامیده می‌شود، اغلب در نتیجه بیماری گریوز تشخیص داده می‌شود و با درد پشت سر ارتباط دارد.
• ارتفاع بالا – سردرد در افرادی که به نواحی با ارتفاع بالا عادت ندارند، متداول است، گرچه فقط چهار درصد از این سردردها در پشت سر رخ می‌دهد.
• فشار پایین – سردردهای ناشی از فشار پایین اغلب در دو طرف سر احساس می‌شود، با این حال، بسیاری از افراد ممکن است درد پشت سر را نیز تجربه کنند که با انجام فعالیت‌های جسمانی شدیدتر می‌شود.
• سفالژی قلبی – درد در پشت سر ممکن است به علت مشکلات قلبی مانند حمله قلبی رخ دهد، همچنان که یک بررسی نشان می‌دهد که 33 درصد از قربانیان حمله قلبی درد پشت سر را تجربه کرده‌اند که با باز کردن سرخرگ کرونری درمان شده‌اند.
• سرفه – سرفه یک عامل محرک سردردها است و در 35 درصد از افراد این سردردها در پشت سر ایجاد می‌شود.
• آسیب‌های عضلات گردن – دردی که ناشی از آسیب به گردن باشد، اغلب از گردن و شانه‌ها تا پشت سر در نزدیکی گردن پراکنده می‌شود، همچنان که در مواردی که دچار گردن شلاقی می‌شوند دیده می‌شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سردردهای مداوم شدیدتر شود، یا دچار تحریک پوستی، تب یا خشکی گردن همراه با درد در پشت سر شدید، بهتر است فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر سردردها همراه با قرمزی چشم، تغییرات ادراکی یا ورم و حساسیت در فک باشد، دریافت درمان‌های پزشکی نیز توصیه می‌شود. پزشکان متخصصی که می‌توانند مشکل را تشخیص داده و درد پشت سر را درمان کنند، عبارتند از متخصص قلب، تروماتولوژیست، متخصص مغز و اعصاب، پزشکان تربیت بدنی و ماساژدهنده.

درمان‌ها

جهت کاهش درد پشت سر می‌توانید روش‌های زیر را انجام دهید:

• گرم کردن نواحی گردن
• استراحت در یک اتاق ساکت
• مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• پزشکان روش‌هایی را برای کاهش استرس و تمرین تکنیک‌های تمدد اعصاب پیشنهاد می‌دهند که از درد پشت سر که ناشی از سردردهای تنشی است، جلوگیری شود.
• هنگام انجام فعالیت‌های روزانه بدن را در حالت مناسب قرار دهید. به عنوان مثال اگر شغل شما مستلزم نشستن روی صندلی در تمام طول روز و انجام کارهای تکراری یا کارهای شبیه به این است، زمانی را به ورزش و حرکات کششی گردن و شانه‌ها اختصاص دهید.
• یادداشت روزانه نیز می‌تواند به شما در شناسایی عوامل محرک سردردهای تنشی کمک کند و با انجام این کار می‌توانید علت درد در پشت سر را شناسایی کنید.
• برای تسکین درد پشت سر می‌توانید تکنیک‌های تمدد اعصاب یا ماساژ آرام نواحی شقیقه و پشت گردن را امتحان کنید.
• در برخی موارد، بلاک عصب می‌تواند درد پشت سر را کاهش دهد.
• فیزیوتراپی نیز در تسکین سردرد مؤثر است. فیزیوتراپ می‌تواند تمریناتی را آموزش دهد که از تکرار سردرد جلوگیری کرده و دوره‌های دردناک و نشانه‌های سردردها را پشت سر بگذارید.
• برخی از فیزیوتراپ‌ها بیوفیدبک را برای درمان سردرد پیشنهاد می‌دهند.
• تحریک عصبی پس سری نیز یک روش درمانی دیگر است. در این درمان، پزشک از یک ابزار به نام محرک عصبی برای وارد کردن پالس‌های الکتریکی به عصب‌های پس سری استفاده می‌کند. اینکار می‌تواند پیام رسان‌های درد به مغز را مسدود کند.
• دکامپرشن میکروواسکولار آخرین گزینه درمانی است. پزشک در این جراحی رگ‌های خونی که عصب را تحت فشار قرار می‌دهد، پیدا کرده و تنظیم می‌کند و با اینکار درد برطرف می‌شود.