فهرست مطالب
تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی از ورم مفاصل است. این بیماری التهابی بوده و موجب درد، خشکی و تورم در مفاصل میشود. اسپوندیلیت آنکیلوزان اغلب مفاصل ستون فقرات، که معمولاً بهعنوان مهره شناختهشدهاند، را تحت تأثیر قرار میدهد. درد باسن و شانهها نیز در افراد مبتلابه این بیماری شایع است. اسپوندلیت آنکیلوزان، همانند دیگر اشکال آرتروز، درمانی ندارد. بااینحال، درمان میتواند علائم را مدیریت کرده و حتی ممکن است منجر به بهبودی شما شود.
متخصصین ما در کلینیک امید ابتدا معاینات دقیق به عمل میآورند تا منشا درد در ناحیه کمر تشخیص داده شود. در مورد بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان، تشخیص درست از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا درمانهای فیزیوتراپی ممکن است حتی شرایط بیمار را وخیمتر کنند. در صورت تشخیص قطعی این مشکل، بیمار به همکاران روماتولوژیست ارجاع داده میشود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین رزرو وقت ملاقات لطفا با کلینیک تماس حاصل فرمایید. همچنین جهت مراجعه به متخصصین ما در کلینیک فوق تخصصی درد و ستون فقرات در روزهای سهشنبه از ساعت ۹ الی ۱۵ میتوانید با شماره ۰۹۱۲۸۴۴۴۹۹۰ تماس بگیرید.
علل اسپوندیلیت آنکیلوزان
علل اسپوندیلیت آنکیلوزان هنوز شناختهنشده است. عوامل دخیل در اسپوندیلیت آنکیلوزان عبارتاند از: کلبسیلا، شیگلاس، یرسیناس، کلاميدياس یا سالمونلاس.
علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان
علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان بسیار شبیه به نشانههای آرتروز هستند:
- خشکی مفاصل، بهویژه پس از بیدار شدن
- حساسیت به لمس در اطراف مفاصل
- درد در هنگام فعالیت بدنی
- التهاب قابلمشاهده مفاصل
- کمردرد، که معمولاً شب هنگام استراحت تشدید میشود
- خشکی مفاصل در صبح هنگام
- خم شدن در واکنش به کمردرد (خم شدن به جلو برای رفع درد)
- ستون فقرات راست و خشک
اسپوندیلیت آنکیلوزان غیر از مفاصل کمر چه مفاصل دیگری را درگیر میسازد؟
آنکیلوزان اسپوندیلیت همچنین ممکن است مفاصل بزرگ دیگر از جمله شانه، باسن، و زانو را نیز درگیر کند. احتمال درگیری قفسه سینه نیز وجود دارد و در برخی از موارد، مفاصل کوچکتر نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
التهاب اسپوندیلیت آنکیلوزان میتواند به عنوان یک عارضه جانبی بر چشمها، قلب، و یا ریهها نیز تأثیر بگذارد. با این حال، این علائم در اکثر موارد شایع نیستند. شدت اسپوندیلیت ممکن است باعث جوش بخوردن بخشهایی از ستون فقرات شود. این جوشها منجر به رشد استخوان جدید متصل به مهرههای موجود میشوند. این فرآیند همجوشی ممکن است به کیفوز، که گرد شدن غیرطبیعی بخش بالایی ستون فقرات است، منجر شود.
تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان
تشخیص بیماری با بررسی تاریخچه کامل پزشکی و معاینه فیزیکی بیمار آغاز خواهد شد. ما ممکن است دیگر روشهای تشخیصی را برای آزمایش اسپوندیلیت آنکیلوزان توصیه کنیم، ازجمله:
- اشعه ایکس: تصاویر دقیق و واضح از ناحیه آسیبدیده را در اختیار ما قرار میدهد.
- سرعت رسوب گلبول قرمز: یک آزمایش برای تعیین سرعت سقوط گلبولهای قرمز خون به ته لولهآزمایش.
- آزمایش ژنتیک: به تشخیص وجود ژن خاص اسپوندیلیت آنکیلوزان در بدن شما کمک میکند.
اسپوندیل آرتریت محوری چیست؟
این اصطلاحی است که بهطورمعمول برای توصیف افرادی استفاده میشود که دارای علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان بوده ولی اختلالات اشعه ایکس مفاصل SI را ندارند. اختلالات ام آر آی قبل از تغییرات اشعه ایکس در مفاصل SI رخ میدهد و معمولاً در اسپوندیل آرتریت محوری دیده میشود.
درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان
مدیریت دارویی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) در درجه اول برای بیماران اسپوندیلیت آنکیلوزان بهمنظور کاهش علائم التهابی مانند درد و خشکی ستون فقرات و مفاصل دیگر استفاده میشود. مهم است به یاد داشته باشید که NSAID ها علت بیماری را تغییر نمیدهند و تنها بر نشانههای بیماریها تأثیر میگذارند. NSAIDهایی که بهطور رایج برای اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده میشوند، عبارتاند از: تولمتین، سولینداک، ناپروکسن، دیکلوفناک و ایندومتاسین، که مؤثرترین آنها میباشد.
کورتیکواستروئیدها و DMARD ها
زمانی که بیمار به NSAIDها حساسیت داشته باشد، پزشکان ممکن است تزریق کورتیکواستروئید یا داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کننده بیماری (DMARDs) ازجمله متوترکسات و سولفاسالازین را تجویز کنند. بااینحال، شواهدی دال بر تأثیر کورتیکواستروئیدها وجود ندارد و تنها تأثیر DMARD ها در درمان بیماریهای مفصلی محیطی ثابت شده است.
تزریق کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها از قبیل پردنیزولون، میتوانند در کاهش التهاب اسپوندیلیت آنکیلوزان مؤثر باشند، اما عوارض جانبی استفاده طولانیمدت آنها میتواند بسیار شدید باشد. تزریق کورتیکواستروئید به مفاصل ملتهب میتواند موجب تسکین موقت درد ناشی از آرتریت یا بورسیت شود.
سولفاسالازین
سولفاسالازین یک نوع دارو است که برای برخی از افراد مبتلا به بیماریهای مفصلی مفید بوده است. این دارو بهطور موثر در کنترل درد و تورم مفصلهای ناشی از آرتریت مفاصل کوچک عمل میکند و همچنین بر تاثیرات آسیبهای رودهای در بیماریهای التهابی روده نیز اثر دارد. سولفاسالازین به شکل قرص در دسترس است و به صورت خوراکی مصرف میشود.
متوتروکسات
این داروی شیمیدرمانی بهطور گسترده استفاده میشود و اغلب برای درمان آرتریت روماتوئید بسیار مؤثر است. هنگامیکه برای درمان اسپوندیلیت انکیلوزان تجویز میشود، در دوزهای بسیار کمتر مصرف میشود. متوتروکسات میتواند از طریق یک شات خود تزریق، یا به شکل قرص و بهصورت خوراکی مصرف شود.
داروهای بیولوژیکی
مهارکنندههای فاکتور نکروز تومور(TNF)
چهار داروی TNFبرای اسپوندیلیت انکیلوزان فعال در دسترس است: اینفلکسیمب (رمیکید)، اتانرسپت (انبرل)، آدالیموماب (هومیرا) و گولیموماب (سیمپونی).
رمیکید از طریق تزریق وریدی (داخل ورید) هر ۶ هفته یکبار استفاده میشود. انبرل، هومیرا و سیمپونی از طریق تزریق زیر جلدی (زیرپوست) توسط خود بیمار بهصورت هفتگی، هر دو هفته یکبار و ماهانه دریافت میشوند.
بیفسفوناتها
بیفسفوناتها نتایج خوبی در فرآیند برگشت استخوان دارند. این تأثیر بسیار مثبت است چراکه از مشخصههای اسپوندیلیت آنکیلوزان باز جذب و تشکیل استخوان است. نریدرونات و پامیدرونات آمینو- بیفسفوناتهایی با اثرات مشابه مهارکننده TNF اینفلکسیمیب هستند.
مدیریت بیماری با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به عنوان یک جزء اساسی از درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان مطرح میشود. هدف اصلی این درمان شامل کاهش درد، افزایش تحرک و قابلیت عملکردی ستون فقرات، کاهش خشکی صبحگاهی، اصلاح بدشکلی وضعیتی، افزایش تحرک، و بهبود وضعیت روانی بیماران است.
استفاده از رویکرد بازآموزی پاسچر جهانی به نتایج قابل قبولی در کوتاه و درازمدت منجر شده است. این رویکرد شامل تمرینات ورزشی تقویتی و انعطافپذیری خاص است که به وسیله آن زنجیرههای عضلانی کوتاه شده را کشیده و تمدید میکنند. این رویکرد جهانی و کاربردی، از تمرینات تحلیلی در بهبود بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان بهتر عمل کرده است.
پیلاتس درمانی
پیلاتس نیز اثرات مثبت بسیاری در اسپوندیلیت آنکیلوزان نشان داده است، که مهمترین آنها در بهبود توانایی فیزیکی میباشد. مطالعات دیگر ارتباط بین پیلاتس و بهبود کیفیت زندگی بهویژه در بیمارانی که در مراحل اولیه اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند را حتی پس از یک مدتزمان نسبتاً کوتاه درمان، نشان داده است.
یوگا درمانی
یوگا سابقهای بیش از ۵۰۰۰ سال دارد و میتواند در درمان افراد مبتلابه اسپوندیلیت بسیار مؤثر باشد. تمرینات باید تحت نظر یک مربی آگاه و بهطور جداگانه برای هر فرد اجرا شود.
آبدرمانی / فیزیوتراپی آبی
آبدرمانی برای بسیاری از آسیبهای مرتبط به کمر استفاده میشود. به نظر میرسد منطق استفاده از آبدرمانی در بیماران مبتلابه اسپوندیلیت آنکیلوزان پرداختن به علائم شایع مانند خشکی و کمردرد مربوط به آن، پاسچر خمیده و خستگی باشد.
این عوامل عبارتاند از:
- آب گرم دارای اثر آرامبخش بر عضلات گرفته کمر است.
- شناوری آب اجازه میدهد تا حرکات کششی نسبت به خشکی راحتتر انجام گیرد.
- کاهش درد در هنگام کشش / ورزش برای کمر درد به دلیل جذب شوک توسط آب.
- امکان ایستادن راحتتر در حالت صاف به دلیل کاهش نیروی جاذبه در آب.
- صرف انرژی کمتر به دلیل محور قائم آب. در زمان ایستادن در آب، فشار وارده به کمر نسبت به ایستادن در خشکی نصف میشود.
درمان مبتنی بر آگاهی ذهن
اثرات مثبت درمانهای غیرورزشی در مدیریت اسپوندیلیت آنکیلوزان نیز به اثبات رسیده است. پس از یک دوره ۶ ماهه در قالب یک برنامه آموزشی سرزندگی(VTP) ، یک دوره آگاهی ذهن گروهی ۱۰ هفتهای بر روی۷۳ نفر از افراد مبتلابه اسپوندیلیت آنکیلوزان اجرا شد. پیشرفتهای قابلتوجهی در استرس روانی بیماران گزارش شد. علاوه بر این بهبودهای دیگری در خودکارآمدی، درد و علائم، پردازش عاطفی، خستگی، توانایی مراقبت از خود و بهطورکلی بهزیستی بیماران مشاهده شد.
مدیریت درد در اسپوندیلیت انکیلوزان (AS)
درمانهای سرد و گرم
درمانهای سرد و گرم میتواند برای تسکین درد مفید باشد. سعی کنید از یک بطری آب گرم و یا بسته گندم استفاده کنید. کمپرس سرد (برای مثال یک کیسه نخودفرنگی یخزده) پیچیده شده در یک پارچه مرطوب نیز درصورتیکه بر روی یک ناحیه خاص ملتهب قرار داده شود، میتواند مفید باشد.
ماساژدرمانی
ماساژدرمانی برای افراد مبتلابه اسپوندیلیت بسیار مفید است و اگر با دقت انجام شود، میتواند ابزاری مفید برای تسکین درد و کاهش استرس باشد. اگر درمانگر ماساژ از اسپوندیلیت فرد آگاه باشد و بیماری و دیگر مشکلات بالقوه را تشخیص دهد، ماساژ ملایم میتواند در بهبود درد مؤثر باشد. ماساژ میتواند موجب تسکین موقت درد یا خشکی شود و در برخی موارد موجب بهبود انعطافپذیری به دلیل افزایش گردش خون میگردد.
تحریک الکتریکی فرا پوستی عصب (TENS)
بعضی از افراد باور دارند که استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی فراپوستی عصب میتواند به کاهش درد کمک کند. دستگاه TENS، یک ابزار الکترونیکی کوچک است که از طریق پدهای نصب شده بر روی پوست، پالسهای الکتریکی را به پایانههای عصبی فرستاده و یک احساس سوزش ملایم ایجاد میکند. این احساس سوزش ممکن است از ارسال پیغامهای درد به مغز جلوگیری کرده و به کاهش درد کمک نماید.
طب سوزنی
طب سوزنی میتواند به تسکین درد کمک کند اما هیچگونه تأثیری بر پیشرفت بیماری ندارد. طب سوزنی از طریق منحرف کردن یا تغییر حسهای دردناک که از بافتهای آسیبدیده به مغز فرستاده میشوند و با تحریک هورمونهای تسکیندهنده درد توسط بدن (اندروفین و اینسفالین) موجب تسکین درد میشود.
ازن درمانی
مقادیری از گاز ازن که بهدقت اندازهگیری شده، و با خون یا سرم نمکی ترکیب شده است، از طریق مقعد، مهبل (واژن) و پرده گوش، به بدن وارد می شود. گاز ازن و روغنهای ازن نیز بر روی نواحی آسیبدیده و زخمها بهمنظور بهبود سریع قرار داده میشوند. هر جلسه درمانی تنها چند دقیقه طول میکشد، نیازی به بیهوشی ندارد و بیماران میتوانند در طول درمان آزادانه صحبت کنند. جلسات درمان دو یا سه بار در هفته تکرار میشود و کل جلسات حدود ۱۵ تا ۲۰ جلسه میباشد.
ازن درمانی، در این عارضهها، باعث فروکش کردن درد و التهاب میشود. درمان مکرر برای تداوم بهبود توصیه میشود.
کرست و بریس
استفاده از کرستها و بریسها بهطورکلی توصیه نمیشود زیرا میتوانند موجب تشدید درد شوند. بهتر است برای حفظ وضعیت بدنی خوب عضلات خود را تقویت کنید. گاهی اوقات، برای مثال پس از یک آسیب کمر، ممکن است نیاز به استفاده از یک محافظ باشد، اگر فکر میکنید محافظ میتواند کمککننده باشد، باید این موضوع را با پزشک خود یا یک فیزیوتراپیست مجرب در درمان اسپوندیلیت انکیلوزان در میان بگذارید.
درمان جراحی
گزینههای جراحی محدود هستند. درمانهای جراحی خاصی برای ستون فقرات وجود ندارد. گاهی اوقات، در موارد شدید، جایگزینی مفصل شانه یا لگن میتواند مؤثر باشد.
