فهرست مطالب
تاریخ: ۹ اسفند ۱۴۰۲
فلج بل، عارضه‌ای است که باعث ضعف موقت یا فلج عضلات صورت می‌گردد. این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که عصب کنترل کننده عضلات صورت شما، ملتهب، متورم، و یا فشرده می‌شود. این وضعیت باعث افتادگی و یا سفت شدن یک طرف صورت شما می‌شود. ممکن است برای لبخند زدن یا بستن چشم خود دچار مشکل شوید. در اغلب موارد، فلج بل موقتی است و علائم آن معمولاً پس از چند هفته برطرف خواهد شد.
اگرچه فلج بل (فلج اعصاب صورت) می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما این عارضه در میان افراد بین سنین ۱۶ تا ۶۰ ساله شایع‌تر است. نام فلج بل، برگرفته از چارلز بل، (کالبدشناس اسکاتلندی) است که برای اولین بار به توصیف این بیماری پرداخت.
متخصصین ما در کلینیک امید با استفاده از روش‌های فیزیوتراپی مخصوص بیماران فلج بل به درمان این عارضه می‌پردازند. لازم به ذکر است فیزیوتراپ‌های کلینیک امید از بهترین فیزیوتراپیست‌ها هستند که با استفاده از تجهیزات کامل و به روز کلینیک به درمان بیماران کمک می‌کنند . همچنین دستگاه بیوفیدبک یکی از تجهیزات کارآمد کلینیک ما برای درمان فلج بل است. جهت کسب اطلاعات بیشتر و همچنین رزرو وقت ملاقات لطفا با کلینیک تماس حاصل فرمایید. همچنین جهت مراجعه به متخصصین ما در کلینیک فوق تخصصی درد و ستون فقرات در روزهای سه‌شنبه از ساعت ۹ الی ۱۵ می‌توانید با شماره ۰۹۱۲۸۴۴۴۹۹۰ تماس بگیرید.
علائم فلج بل چیست؟
علائم فلج بل می‌تواند یک تا دو هفته بعد از ابتلاء شما به سرما خوردگی، عفونت گوش و یا عفونت چشم ظاهر شود. ظهور این علائم معمولاً ناگهانی است. شما ممکن است زمانی که از خواب بیدار می‌شوید و یا هنگام خوردن و نوشیدن، متوجه این نشانه‌ها در صورت خود شوید.
مشخصه فلج بل، ظاهر پژمرده و افتادگی یک طرف صورت و عدم توانایی باز و بسته کردن چشم در سمت مبتلا می‌باشد. در موارد نادر، ممکن است فلج بل هر دو طرف صورت بیمار را درگیر کند.
سایر علائم و نشانه‌های فلج بل عبارتند از:
- آبریزش از دهان
- دشواری در خوردن و آشامیدن
- عدم توانایی در ایجاد حالات چهره، مثل لبخند زدن یا اخم کردن
- ضعف عضلات صورت
- تیرکشیدن عضلات صورت
- خشکی چشم و دهان
- سردرد
- حساسیت به صدا
در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. هرگز نباید تشخیص فلج بل را سرخود انجام دهید. زیرا علائم آن می‌تواند شبیه به علائم سایر عوارض حاد و جدی، مانند تومور مغزی یا سکته باشد.
چه عواملی باعث فلج بل می‌گردد؟
فلج بل زمانی رخ می‌دهد که عصب هفتم جمجمه‌ای صورت، متورم یا فشرده شود؛ که این امر منجر به ضعف یا فلج عضلات صورت می‌گردد. علت دقیق این آسیب ناشناخته است، اما بسیاری از محققان پزشکی معتقدند که این عارضه به احتمال زیاد ناشی از یک عفونت ویروسی می‌باشد.
ویروس‌هایی که با بروز فلج بل مرتبط هستند، عبارتند از:
- هرپس سیمپلکس، که باعث زخم‌های سرد و تبخال تناسلی می‌گردد.
- HIV، که به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌زند.
- سارکوئیدوز، که باعث التهاب ارگان‌های بدن می‌شود.
- ویروس هرپس زوستر، که باعث آبله مرغان و زونا می‌گردد.
- ویروس اپشتین بار، که باعث بیماری مونونوکلئوز می‌شود.
همچنین شرایطی همچون بالا بودن فشار خون،دیابت،تومور و… را می‌توان زمینه‌ساز فلج صورت دانست.
عوامل خطر برای فلج بل چیست؟
خطر ابتلا به فلج بل افزایش می‌یابد، در صورتی که شما:
- باردار هستید.
- مبتلا به دیابت هستید.
- به یک عفونت ریوی مبتلا هستید.
- دارای سابقه خانوادگی این بیماری هستید.
چگونه فلج بل تشخیص داده می‌شود؟
پزشک شما در ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد تا میزان ضعف عضلات صورت شما را ارزیابی کند. او سوالاتی در مورد علائم شما خواهد پرسید، از جمله زمان شروع علائم و اولین باری که آنها را تجربه کرده‌اید.
پزشک ممکن است از تست‌های مختلف برای تشخیص فلج بل استفاده کند. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون برای تشخیص عفونت باکتری یا ویروس باشد. همچنین، اسکن‌های مختلف مانند ام‌آر‌آی یا سی‌تی اسکن برای بررسی وضعیت اعصاب صورت شما ممکن است انجام شود.
چگونه فلج بل درمان می‌شود؟
در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی پین آکادمی درمان‌های به‌روز و متنوعی در اختیار بیماران مبتلا به فلج بل قرار می‌گیرد.معمولاً بین ۳ تا ۵ هفته بعد از بروز علائم با استفاده از روش‌های درمان ما در کلینیک پین آکادمی بیش از ۹۰ درصد بیماران کاملاً مداوا می‌شوند. برای ۱۰ درصد باقی مانده درمان‌های بلند مدت در نظر گرفته می‌شود و بعد از یک سال تقریبا تمام علائم فلج بل در بیماران از بین می‌رود.
دارو درمانی
- داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب
- داروهای ضد ویروس، مانند آسیکلوویر
فیزیوتراپی صورت ( مخصوص فلج بل )
فلج بل می‌تواند باعث آتروفی عضلات صورت در منطقه آسیب‌دیده گردد. در نتیجه، فیزیوتراپی اغلب برای تداوم تحریکات عصب صورت و حفظ تون عضلانی لازم است. فیزیوتراپی شامل ماساژ و نرمش عضلات صورت نوزادان برای جلوگیری از آتروفی می‌باشد.
گرما درمانی
گرما درمانی نیز می‌تواند برای درمان فلج بل و رهایی بیمار از تورم عضلات و کاهش درد استفاده شود. معمولاً پد گرم‌کننده و یا بسته‌های ژل گرم استفاده می‌شود، اما پارچه خیس گرم و مرطوب نیز می‌تواند برای از بین بردن درد و ناراحتی بیماران استفاده شود.
طب سوزنی
طب سوزنی که یک روش درمانی سنتی چینی است، نیز برای تحریک اعصاب و عضلات صورت استفاده می‌شود. طب سوزنی شامل فرو کردن سوزن‌های نازک در نقاط خاصی از بدن بیمار است. این درمان می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. اما این روش باید توسط متخصص مجرب در طب سوزنی و تنها پس از مشورت با پزشک انجام شود.
محفاظت از چشم
فلج بل معمولاً بر چشم‌ها تأثیر می‌گذارد. محفاظت چشم یک عامل مهم در درمان فلج بل است. فلج بل می‌تواند توانایی پلک زدن طبیعی را مختل سازد و چشم را در معرض التهاب و خشکی قرار دهد. بنابراین، مرطوب نگه داشتن چشم و محافظت آن در برابر آلودگی و آسیب ( به ویژه در شب)، از اهمیت زیادی برخوردار است. قطره‌های روان‌کننده چشمی، مانند قطره اشک مصنوعی یا پماد و ژل چشم و پچ‌های چشم، که به حفاظت از چشم کمک می‌کند نیز مفید و مؤثر هستند.
ماساژ
ماساژ صورت می‌تواند به تسهیل شل شدن عضلات صورت و ارتقاء آرامش و راحتی افراد مبتلا به فلج بل کمک کند. این اقدام می‌تواند به بهبود حرکت و عملکرد عضلات کمک کرده و از مشکلات دائمی مرتبط با فلج عضلات جلوگیری نماید. همچنین، افراد تحت ماساژ صورت ممکن است از افزایش استراحت و کاهش استرس بهره‌مند شوند که ممکن است در پیشگیری از عوارض فلج بل موثر باشد. توصیه می‌شود که همواره قبل از هر اقدامی، با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که این روش‌ها برای شما مناسب و ایمن هستند.
تحریک الکتریکی
تحریک الکتریکی که توسط فیزیوتراپیست به عنوان روش درمان اضافی استفاده می‌شود، گاهی اوقات توسط پزشکان برای برقراری ارتباط عصبی و عضلانی و بهبود وضعیت فلج صورت توصیه می‌شود. مقدار کمی جریان الکتریکی برای تحریک عضلات صورت با الصاق الکترود بر روی بدن بیمار استفاده می‌شود. جریان الکتریکی از طریق الکترود به عصب مبتلای بیمار منتقل می‌شود.
آموزش بیوفیدبک
توانبخشی عضله که مجهز به بیوفیدبک کامپیوتری است کلیدی برای بهبود کنترل و تقارن عضلات صورت شماست.
یکی از عناصر کلیدی موفقیت با روش بیوفیدبک EMG برای افت صورت، یادگیری مهار (آرامش) عضلات در سمت مبتلای صورت است، در حالی که به طور همزمان بکارگیری (انقباض) عضلات در سمت مبتلای صورت حاصل شود.
در طول بیوفیدبک، شما از طریق کامپیوترمی‌توانید نمایش فعالیت ماهیچه‌های صورت خود را مشاهده کنید، این کار به مشارکت فعالانه شما در تمرینات ماهیچه‌های صورت خود کمک می‌کند. شما می‌توانید پیشرفت خود را ثبت کنید و عضلات قوی سالم صورت خود را مهار کنید و در عین حال به طور همزمان، به بکارگیری (سفت و منقبض کردن) عضلات ضعیف و فلج شما کمک می‌کند.
با ترکیب تمرینات ماهیچه‌های صورت، با توصیه‌های پزشک آسیب‌شناس خود و یا سایر متخصصان و مشاهده فعالیت ماهیچه‌های صورت خود بر روی کامپیوتر، شما می‌توانید کم کم کنترل ارادی بیشتری را اعمال کنید.
درمان با ویتامین‌هایی مانند B12، B6، و عنصر معدنی روی
مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین B، به‌ویژه ویتامین B6، B9 (فولیک اسید)، و B12، نقش مهمی در حفظ سلامت اعصاب دارند و ممکن است در بهبود تمرکز و سلامت مغز نقش داشته باشند. ویتامین B12 به‌خصوص برای تولید و تعمیر میلین (لائیهای عصبی) ضروری است.
اگر فکر می‌کنید به مقدار کافی ویتامین B در رژیم غذایی به بدنتان نمی‌رسد یا نیاز به مکمل دارید، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه خود برای تعیین نیازها و مقدار مناسب ویتامین B مفید است. همچنین، مکمل‌های ویتامین B معمولاً بهترین تاثیرات را در کنار یک رژیم غذایی متنوع و تغذیه‌ای کامل دارند.
برای درمان فلج بل روش‌های دیگری مانند درمان با لیزر و تزریق بوتاکس نیز وجود دارد.
چشم انداز بلند مدت برای درمان افراد مبتلا به فلج بل
چشم‌انداز درمان برای افراد مبتلا به فلج بل معمولاً امیدوارکننده است و ممکن است نتایج مثبتی در بهبودی علائم در طی مدت زمان نسبتاً کوتاه حاصل شود. زمان بهبودی و شدت آسیب عصبی ممکن است متغیر باشد. به‌طور کلی، افراد ممکن است در عرض دو هفته پس از شروع اولیه علائم به بهبود خود شاهد باشند. بسیاری از افراد در طی سه تا شش ماه بهبود کامل علائم خود را تجربه می‌کنند. با این حال، در موارد شدیدتر فلج بل، زمان بهبودی ممکن است بیشتر باشد و در حالات نادر، علائم ممکن است بازگشت‌پذیر نباشند و یا دائمی باقی بمانند. همواره توصیه می‌شود با پزشک خود مشاوره کنید و به رژیم درمانی مناسب پایبند باشید.
